Tương lai ảm đạm của thị trường nickel

Tình trạng cung vượt cầu và nhu cầu thấp hơn dự kiến đã khiến giá nickel giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 4 năm vào đầu tháng 1/2025. Ảnh minh họa: TTXVN

Indonesia đang xem xét cắt giảm đáng kể sản lượng sau khi giá nickel xuống dưới mức 15.000 USD/tấn. Tình trạng cung vượt cầu và nhu cầu thấp hơn dự kiến đã khiến giá nickel giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 4 năm vào đầu tháng 1/2025. Giá giảm chậm nhưng ổn định, đạt mức thấp nhất kể từ tháng 10/2020, với mức trung bình chỉ 14.995 USD/tấn vào ngày 3/1.

Chỉ số kim loại hàng tháng (MMI) giảm nhẹ 2,64% so với tháng 12/2024. Tất cả các thành phần của chỉ số đều có xu hướng giảm, chịu áp lực từ giá nickel giảm mạnh trong suốt tháng.

Trong khi đó, lượng tồn kho trên các sàn giao dịch tăng vọt. Cụ thể, lượng nickel tồn kho trên sàn Thượng Hải (SHFE) tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 8/2020, trong khi lượng tồn kho trên sàn London (LME) đạt mức cao nhất kể từ tháng 9/2021.

Theo hãng tin Bloomberg, Chính phủ Indonesia có kế hoạch cắt giảm hạn ngạch khai thác nickel từ 272 triệu tấn năm 2024 xuống chỉ còn 150 triệu tấn vào năm 2025. Nếu Indonesia quyết định cắt giảm toàn bộ lượng trên, điều đó đồng nghĩa với việc giảm gần 45% so với cùng kỳ năm trước và sẽ tác động đến khoảng 35% nguồn cung toàn cầu.

Hầu hết các nhà phân tích đều coi Indonesia là nguyên nhân chính gây ra tình trạng yếu kém hiện tại của thị trường. Nguồn cung từ quốc đảo này đã tăng mạnh trong những năm gần đây khi họ tìm cách thống trị thị trường. Như một phần của chiến lược đa diện, Indonesia ngày càng khai thác mạnh mẽ trữ lượng khai khoáng khổng lồ, đồng thời cấm xuất khẩu quặng nickel để thu hút đầu tư giá trị gia tăng.

Những khoản đầu tư này, chủ yếu từ Trung Quốc, bao gồm cả xử lý nickel và các hoạt động sản xuất hạ nguồn cho thép không gỉ và pin. Một phần do đầu tư đáng kể vào nước này, nhiều người kỳ vọng sản lượng thép không gỉ của Tập đoàn Tsingshan sẽ vượt quá 30% sản lượng toàn cầu.

Theo dữ liệu do Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ công bố, Indonesia chỉ chiếm chưa đến 6% tổng sản lượng khai thác nickel vào năm 2014, so với 50% vào năm 2023. Trong cùng thời kỳ đó, mức sản lượng đã tăng khoảng 1.285% khi Indonesia nhanh chóng trở thành nhà tạo lập thị trường. Nhiều người dự đoán thị phần của Indonesia trong năm 2024 sẽ còn cao hơn nữa, với một số ước tính cho rằng quốc gia này sẽ chiếm khoảng 68%.

Sau sự trỗi dậy gần đây của Indonesia, một số mỏ trên toàn cầu đã buộc phải cắt giảm công suất hoặc đóng cửa hoàn toàn. Indonesia vẫn là nhà sản xuất chi phí thấp, tận dụng trữ lượng than đá khổng lồ để cung cấp năng lượng cho các hoạt động khai thác và luyện kim. Điều này cho phép họ hạ giá các hoạt động tốn kém hơn ở các quốc gia khác, đồng thời vẫn có lợi nhuận ngay cả khi giá nickel giảm mạnh.

Tại Australia, thị trường phải đối mặt với việc đóng cửa vĩnh viễn trung tâm khai thác Yilgarn và việc đóng cửa vô thời hạn các hoạt động Nickel West của BHP và mỏ nickel Savannah của Panoramic Resources. Tại New Caledonia, Koniambo Nickel SAS và Mỏ Poum của SLN cũng phải đóng cửa. Đáng chú ý, Mỏ Poum của SLN đặc biệt cho rằng việc đóng cửa là do sự cạnh tranh gia tăng từ các nhà sản xuất Indonesia.

Hiện chưa rõ Indonesia sẽ cắt giảm hạn ngạch khai thác của mình ở mức độ nào. Tuy nhiên, việc thắt chặt nguồn cung từ Indonesia sẽ hỗ trợ cho thị trường nickel đang dư cung. Mặc dù vậy, đây không phải là rủi ro ngay lập tức đối với giá nickel, vì sẽ mất một thời gian dài trước khi nguồn cung quặng thắt chặt buộc các nhà máy luyện kim phải giảm sản lượng.

Minh Hằng (Theo Oilprice)