Tương lai nào cho Libya sau Hội nghị cấp cao ở Berlin?

Thành viên của GNA tại Tripoli ngày 12/1. Ảnh: AFP

Tham dự hội nghị Berlin có đại diện của Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Ai Cập, Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Congo, Algeria, Liên hợp quốc, Liên minh châu Phi.

Người đứng đầu Chính phủ Đoàn kết Dân tộc (GNA) ở Tripoli được quốc tế ghi nhận – Thủ tướng Fayez al-Sarraj - và đối thủ là Tướng Khalifa Haftar – lãnh đạo lực lượng miền Đông tự xưng Quân đội Quốc gia Libya (LNA) đều được mời nhưng không tham dự.

Tất cả các bên tham dự hội nghị đã ký bản tuyên bố với 55 điểm trong đó cam kết tôn trọng lệnh cấm vũ khí do Liên hợp quốc ban hành đối với Libya. Thủ tướng Đức Angela Merkel nhận định còn có “con đường khó khăn” phía trước để kết thúc xung đột tại Libya.

Libya đã rơi vào khủng hoảng chính trị và xung đột sau khi nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi bị sát hại năm 2011. Tướng Khalifa Haftar đã tìm cách chiếm Tripoli từ tháng 4/2019 và đây là bước khởi đầu trong xung đột tại Libya vốn đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng.

Nhà phân tích Claudia Gazzini tại Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế (Bỉ) đánh giá: “Hội nghị Berlin cho thấy các quốc gia châu Âu đang quan tâm hơn đến Libya và chủ trương liên lạc với các cường quốc khu vực liên quan đến cuộc xung đột để gây áp lực nhằm giảm căng thẳng. Câu hỏi then chốt ở đây là liệu sự kiện này có đủ để giảm leo thang xung đột hay không”.

Bà Claudia Gazzini nói: “Chỉ có thời gian mới cho chúng ta biết những cam kết này chân thành đến mức nào và liệu vũ khí cùng các binh sĩ tiếp tục được điều động đến hay không”.

Tờ Aljazeera cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng trợ cấp về nhân sự và vũ khí tới GNA trong những tháng gần đây.

Trong những ngày tới, dự kiến có một cuộc họp giữa 5 quan chức quân đội từ mỗi bên. Ông Tarek Megerisi tại Hội đồng châu Âu về quan hệ đối ngoại phân tích: “Dấu hiệu tích cực từ cuộc họp này là sự tin tưởng thể hiện cho Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thấy cách giải quyết thỏa thuận từ hội nghị Berlin. Tuy nhiên, việc không đạt được tiến triển nào lại có thể gây khó cho cả tiến trình. Trong trường hợp đó là cuộc gặp tiêu cực và không đi đến đâu thì chúng ta sẽ phải đối mặt với khả năng Libya quay trở lại với bạo lực”.

Kế hoạch hòa bình của Liên hợp quốc nhắm tới thảo luận 3 vấn đề dẫn đến ngừng bắn vô thời hạn là chính trị, quân sự và kinh tế.

Tướng Haftar đã đẩy căng thẳng gia tăng khi ra lệnh đóng cửa những mỏ dầu và cảng quan trọng trong tối diễn ra hội nghị. Điều này khiến sản lượng dầu của Libya giảm từ 1,2 triệu thùng xuống chỉ còn 72.000 thùng/ngày dẫn tới giá dầu tăng trên toàn thế giới.

Hà Linh/Báo Tin tức