Tương lai nào cho xe điện du lịch đang 'mắc kẹt' giữa lòng TPHCM?

Lúng túng vì “vướng luật”

Theo quy định hiện hành, xe điện 4 bánh được phép hoạt động ở các tuyến đường có biển báo tốc độ tối đa không quá 30km/h, áp dụng cho tất cả phương tiện tham gia giao thông. Tuy nhiên, điều kiện này gần như không phù hợp tại ở TPHCM, khiến hoạt động của loại hình xe điện chở khách du lịch gần như không còn khả thi.

Doanh nghiệp đang khai thác xe điện du lịch tại TPHCM là công ty TNHH Saigon Public Transport (Saigon.PT) - cho biết, đơn vị vận hành hơn 70 xe điện ở khu vực trung tâm TP. Sau hơn một năm hoạt động, hệ thống đã phục vụ gần 500.000 lượt khách, góp phần quảng bá hình ảnh thành phố xanh, hiện đại. Tuy nhiên, từ đầu tháng 7 đến nay, toàn bộ xe phải “nằm bãi”, nhân viên mất thu nhập, bên cạnh đó, tài sản đầu tư có nguy cơ lãng phí.

TPHCM đang trên hành trình mở rộng không gian phát triển sau khi hợp nhất địa giới hành chính với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu. Trong bối cảnh đó, mô hình xe điện 4 bánh du lịch được xem là lời giải cho bài toán kết nối du lịch, giao thông và kinh tế bền vững – đặc biệt tại khu vực nội đô vốn luôn trong tình trạng kẹt xe và ô nhiễm.

Việc phải dừng hoạt động loại hình giao thông xanh này không chỉ tạo ra khoảng trống trong chuỗi dịch vụ du lịch mà còn khiến TPHCM đánh mất một điểm cộng trong nỗ lực xây dựng đô thị “xanh”.

Xe điện phục vụ vận chuyển khách du lịch tham quan trung tâm TPHCM. Ảnh: Saigon.PT

Chị Nguyễn Minh Thùy - một du khách đến từ Đà Nẵng chia sẻ: “Tôi từng sử dụng dịch vụ xe điện khi tham quan trung tâm TPHCM. Rất tiện lợi, không khí mở, dễ tiếp cận các điểm nổi tiếng như chợ Bến Thành, nhà thờ Đức Bà, bưu điện trung tâm thành phố… Giờ nghe nói ngưng hoạt động thì tiếc quá!”.

Theo Sở Xây dựng TPHCM (đơn vị hiện đảm nhiệm quản lý giao thông thay cho Sở Giao thông công chánh trước đây), nhiều quy định trong các văn bản pháp luật mới khiến việc duy trì loại hình xe điện du lịch gặp khó.

Cụ thể, theo Nghị định 165/2024/NĐ-CP và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ thì xe điện 4 bánh chỉ được hoạt động trên các tuyến đường có cắm biển tốc độ không quá 30km/h cho tất cả phương tiện.

Sở Xây dựng (trước đây là Sở Giao thông công chánh) đã giao nhiệm vụ cho Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan thống nhất đề xuất lộ trình phù hợp để xe điện 4 bánh hoạt động phục vụ khách du lịch trong khu vực nội đô theo quy định của Nghị định số 165/2024/NĐ-CP.

“Tuy nhiên, việc tổ chức lắp đặt biển báo giới hạn tốc độ 30km/h trên các tuyến đường trên một số tuyến đường trong khu vực nội đô là rất khó triển khai thực hiện trong thực tế. Nguyên nhân là do ảnh hưởng đến tình hình giao thông chung, phải bổ sung nhiều biển báo mới và việc lắp đặt biển báo giới hạn tốc độ 30km/h trong đường đô thị chưa đáp ứng quy định tại với Thông tư 38 của Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng)”- đại diện Sở Xây dựng TPHCM lý giải.

“Gỡ vướng” để không lỡ nhịp chuyển đổi xanh

Hồi đầu năm nay, Sở Xây dựng TPHCM đã tham mưu UBND TP gửi văn bản kiến nghị Bộ Công an và Bộ Xây dựng xem xét điều chỉnh, tạo điều kiện cho xe điện 4 bánh tiếp tục hoạt động.

Sau đó, theo văn bản phản hồi từ Cục CSGT - Bộ Công an, các xe điện đã triển khai trước ngày 1/1/2025 được phép tiếp tục vận hành đến hết ngày 30/6/2025. Hiện nay, loại hình phương tiện này này đang dừng hoạt động theo các quy định nêu trên.

Mới đây, doanh nghiệp khai thác xe điện 4 bánh ở TPHCM đã có văn bản gửi Sở Xây dựng, kiến nghị được tiếp tục hoạt động. Sở Xây dựng đã lấy ý kiến của Công an TP và Sở Du lịch về phương án tổ chức vận chuyển khách tham quan bằng xe điện - nhằm tổng hợp trình cấp có thẩm quyền quyết định.

Loại hình xe điện chở khách du lịch tham quan trung tâm TPHCM từng nhận được sự phản hồi tích cực từ người dân, du khách. Ảnh: Ảnh: Saigon.PT

Theo thông tin từ Sở Xây dựng TPHCM, hiện nay, sở đang xây dựng đề án Kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn thành phố, trong đó xem xét phương án lựa chọn huyện Cần Giờ, Côn Đảo và khu vực trung tâm thành phố để triển khai khoanh vùng kiểm soát khí thải phương tiện giao thông. Đề án này dự kiến sẽ hoàn thành trong quý IV/2025.

“Xe 4 bánh có gắn động cơ điện cũng được xem xét, nghiên cứu cụ thể để đề xuất phạm vi hoạt động tại một số khu vực trong đề án này”- đại diện Sở Xây dựng TPHCM thông tin.

Như vậy, dự kiến phải đến quý IV/2025 đề án này mới sẽ được hoàn thiện. Điều đó đồng nghĩa với việc nếu không có quyết định tạm thời từ nay đến cuối năm, hàng chục xe điện vẫn sẽ tiếp tục nằm chờ.

Hữu Huy