Tương lai trắc trở của Thủ tướng Anh

Thủ tướng Johnson và Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak.

Mức tín nhiệm suy giảm

Suốt nhiều tháng, đã có sự ngờ vực rằng tương lai của Thủ tướng Boris Johnson sẽ trở nên bất ổn bởi cách kiểm soát dịch Covid-19 mà chính quyền của ông đưa ra đã gây ra nhiều chia rẽ ở đất nước Anh. Nước này hiện cũng ghi nhận số ca tử vong do Covid-19 cao nhất trong số các nước ở châu Âu.

Trong tuần này, một đoạn tweet đến từ nhóm thành viên đảng Bảo thủ trẻ tuổi ở Manchester nói rằng ông Johnson “không đủ năng lực” và “đã đến lúc để ông ra đi”. Điều này cho thấy rằng nội bộ đảng Bảo thủ đang chia rẽ.

Sự bất mãn với ông Johnson xuất hiện chỉ sau 12 tháng sau khi đảng của ông giành được 80 ghế trong Quốc hội và cam kết sẽ hoàn tất Brexit – Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Anh và EU chỉ có 3 tuần lễ để quyết định về mối quan hệ thương mại trong tương lai, sau nhiều ngày trì hoãn vì bất đồng.

Một số nhà quan sát đang nhìn vào khả năng ông Johnson từ chức, giống như cựu Thủ tướng David Cameron từng làm sau cuộc trưng cầu Brexit năm 2016.

Các nhà quan sát cũng đưa ra một viễn cảnh mà trong đó ông Johnson dập tắt được làn sóng chỉ trích ông và tiếp tục dẫn dắt đất nước Anh trong bối cảnh bất ổn kinh tế do Covid-19.

“Điều gây bất ổn cho chiếc ghế của ông Johnson chính là cuộc khủng hoảng Covid-19, thứ đã thử thách giới hạn của ông. Ông ấy đã không đưa ra một chiến lược rõ ràng, đôi lúc có phần hoảng loạn – điều này khiến mức độ tín nhiệm của ông suy giảm”, Christopher Painter, Giáo sư chuyên ngành khoa học xã hội thuộc ĐH Birmingham, nói.

Một tuyến phố vắng vẻ khi chính phủ áp dụng lệnh phong tỏa trên toàn quốc do dịch Covid-19 tại York, Anh ngày 25/3/2020. Ảnh: TTXVN.

Một bài viết đăng tải trên tờ Daily Mirror hồi cuối tuần trước hé lộ rằng, phải hỗ trợ tài chính cho nhiều người con, ông Johnson từng phàn nàn với những người bạn của mình rằng ông không thể sống chỉ với 150.000 bảng (197.000 USD) lương dành cho Thủ tướng.

Trong khi đó, tín hiệu chia rẽ trong nội bộ đảng Bảo thủ của ông xuất hiện trong tháng 9 vừa qua, trong một cuộc thăm dò thực hiện bởi website của đảng này, cho thấy mức độ hài lòng với ông Johnson nằm gần chót trong bảng xếp hạng các vị Bộ trưởng trong Nội các Anh.

Mức độ tín nhiệm của ông Johnson trong tuần này càng giảm sau vụ tranh cãi với Thị trưởng Manchester Andy Burnham về một gói cứu trợ tài chính nhằm giúp đỡ các doanh nghiệp ở thành phố phía Bắc này sống sót với các biện pháp chặn dịch Covid-19 cực kỳ nghiêm ngặt.

Ai có thể thay thế ông Johnson?

Đảng Bảo thủ Anh vốn nổi tiếng là có những cách thức hạ bệ các nhà lãnh đạo trong đảng này một cách không thương tiếc. Năm 1990, đảng này đã đưa ra kế hoạch thay thế “Bà Đầm thép” Margaret Thatcher.

Người tiền nhiệm của ông Johnson, bà Theresa May, cũng bị thay thế ngay trong khi bà đang nỗ lực đảm bảo một thỏa thuận Brexit với Brussels.

Theo giới phân tích, một trong số những người có khả năng thách thức vị trí Thủ tướng của ông Johnson chính là Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak, con trai của một bác sĩ người Ấn Độ và từng là một nhân viên làm việc tại Ngân hàng Goldman Sachs.

Ông Sunak kết hôn với bà Akshata Murthy, con gái của tỷ phú Ấn Độ Narayana Murthy, người sáng lập Tập đoàn Công nghệ Infosys.

Ở thời điểm hiện tại ông Sunak là một chính trị gia có tiếng, không phải vì ông đưa ra những kế hoạch khuyến khích người dân lao động trong bối cảnh phong tỏa vì Covid-19.

Ông Sunak và ông Johnson được cho là có nhiều bất đồng liên quan tới việc áp đặt thêm lệnh phong tỏa.

Một nhân vật khác có thể thay thế ông Johnson chính là Bộ trưởng Văn phòng Nội các Anh Michael Gove, một cựu nhà báo. Vào tháng 6/2016, ông Gove đã từ chức quản lý chiến dịch của ông Johnson và sau đó tuyên bố tham gia tranh cử.

Cuối cùng, ông Gove cán đích ở vị trí thứ ba, nhưng nhận được sự ủng hộ từ những người chủ trương Brexit trong đảng Bảo thủ.

“Câu hỏi lớn ở đây là liệu ông Johnson có thể sống sót qua tất cả những vấn đề này trong năm 2021 hay không” – ông Painters nói.

Trong trường hợp ông Joe Biden đắc cử trong kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ tổ chức vào tháng tới, điều này cũng sẽ ảnh hưởng tới ông Johnson, bởi ông Joe Biden từng nói ông sẽ ưu tiên đạt thỏa thuận thương mại với EU hơn là với Anh.

“Rất có khả năng ông Johnson, người đã dành ra khoảng thời gian dài để nỗ lực trở thành Thủ tướng, sẽ không từ bỏ chức vụ này chỉ sau có 18 tháng”, ông Painters nói, “Rất nhiều nhà lãnh đạo từng ở Số 10 Phố Downing đã bị hạ bệ trước đây. Liệu ông Johnson có khác với họ?”.

Một bài viết đăng tải trên tờ Daily Mirror hồi cuối tuần trước hé lộ rằng, phải hỗ trợ tài chính cho nhiều người con, ông Johnson từng phàn nàn với những người bạn của mình rằng ông không thể sống chỉ với 150.000 bảng (197.000 USD) lương dành cho Thủ tướng.

Khánh Duy