Tuyển Anh phải dũng cảm hơn

Trước đối thủ yếu Serbia trong ngày ra quân Euro 2024, ông Southgate vẫn kiên định với lối đá cầm chừng, không áp đặt đối phương.

Những khán giả xem bóng đá là môn thể thao giải trí hẳn sẽ thất vọng cùng cực khi theo dõi một trận đấu như Anh thắng Serbia rạng sáng 17/6 (giờ Hà Nội).

Tổng số bàn thắng kỳ vọng (xG) của hai đội trong cả trận chỉ là 0,7, một minh chứng rất rõ ràng cho việc trận cầu tại Gelsenkirchen không hấp dẫn.

Báo chí châu Âu cùng những danh thủ liên tục bày tỏ sự thất vọng với tuyển Anh bằng hàng loạt lời nhận xét với sắc thái tiêu cực. Daily Mail thậm chí viết: "Saved by the bell?" (Chuông hết giờ cứu tuyển Anh?). Marca thì ẩn ý với dòng tít: "Bellingham và mấy thứ nhỏ nhặt".

Với tổng giá trị chuyển nhượng cả đội hình lên tới 1,52 tỷ bảng, cao nhất kỳ Euro 2024, khán giả trung lập kỳ vọng Anh tạo ra cảm hứng cho môn thể thao vốn đang ngày càng lép vế trước các hình thức giải trí khác. Nhưng kết quả đang đi theo chiều ngược lại.

Southgate không đủ dũng cảm?

Erik ten Hag, HLV vốn chịu chỉ trích không ít trong mùa giải vừa qua, không bỏ lỡ cơ hội công kích người đồng nghiệp qua lời nhận xét trên sóng kênh truyền hình NOS:

"Tuyển Anh chơi rất bị động. Tôi không thích thấy họ chơi phòng ngự lùi sâu, tạo điều kiện cho Serbia tiếp cận khung thành. Đó là tầm nhìn của HLV Southgate. Tuyển Anh đã dẫn trước 1-0, sau đó ông ấy quyết định bắt đầu đánh bạc với việc giữ đội hình chặt chẽ và dựa vào những khoảnh khắc trong những phút còn lại của trận đấu".

Vấn đề Ten Hag nói không sai, và không phải chưa từng xuất hiện tại đấu trường EURO trong triều đại của Southgate tại tuyển Anh. Trong giai đoạn vòng bảng Euro EURO, tuyển Anh được chơi trên sân nhà Wembley cả 3 trận. Kết quả: "Tam sư" thắng Croatia 1-0, hòa Scotland 0-0, thắng CH Czech 1-0; toàn những kết quả không dành cho người mê bóng đá tấn công hoặc đơn giản là tìm kiếm niềm vui qua túc cầu giáo.

Thật khó tin rằng một HLV sở hữu trong tay Jude Bellingham, Harry Kane, Cole Palmer, Phil Foden, Declan Rice, Kyle Walker, John Stones hay Trent Alexander-Arnold không dám (hoặc không có giải pháp) xua quân lên đá tấn công áp đặt đối thủ, hay kiểm soát và bảo toàn lợi thế bằng cách không cho đối thủ chơi bóng. Southgate chọn cách tệ nhất: nhường thế trận cho đối thủ và nhẫn nhịn phòng ngự.

Trong suốt thời gian nắm quyền tại tuyển Anh, Southgate chưa bao giờ giấu việc ông là một HLV cầu toàn. Ông đẩy tuyển Anh đá với sơ đồ 3 trung vệ để bịt kín mọi sai lầm mang tính cá nhân và đưa “Tam sư” lần đầu vào bán kết World Cup kể từ Italy 1990. Cũng với sơ đồ cầu toàn và thiên về phòng ngự này, tuyển Anh vào chung kết Euro 2020.

Nhưng đấy cũng là điểm yếu chí mạng của Southgate. 4 năm trước, tuyển Anh dẫn Italy từ sớm, nhưng hệt như trận đấu trước Serbia, Southgate vứt thế trận cho đối phương, bị gỡ hòa trước khi thua trên chấm luân lưu.

Phong cách thực dụng của HLV Southgate đưa tuyển Anh đến nhiều thành công, nhưng điều này phản tác dụng trước Italy tại chung kết Euro 2020.

Tư duy của HLV trưởng là điều rất quan trọng, đặc biệt với những tập thể tham vọng trở thành số một. Trước thềm Euro 2024, cựu trung vệ Jamie Carragher có bài viết trên Telegraph để nói về vai trò của các HLV trong bóng đá hiện đại.

Carragher viết: “Nếu có bất kỳ điều gì để cảm ơn Pep Guardiola thì đó là việc các ông chủ của CLB đã nhận ra: một đội hình tuyệt vời cần một người lãnh đạo đúng đắn”.

Carragher sau đó lý giải HLV giỏi là người biết cách phát huy khả năng của các cầu thủ, chứ không phải chỉ bám vào thứ tư duy của chính mình. Cựu hậu vệ Liverpool sau đó nhấn mạnh: “Bóng đá cạnh tranh danh hiệu được định đoạt bởi sự sáng tạo và khả năng ghi bàn của những ngôi sao biết cách lên tiếng đúng lúc”.

Southgate đơn giản không cho phép chuyện này. Kane, Foden hay Cole Palmer sẽ ghi bàn kiểu gì khi bóng chỉ trong chân các cầu thủ Serbia trong hiệp 2. Tại sao những ngôi sao tấn công thượng thặng của tuyển Anh phải gồng người phòng ngự trong khi có thể tấn công để gia tăng tỷ số?

Trong trận chung kết Champions League mùa trước, Real Madrid làm gì sau khi có bàn đầu tiên? Carlo Ancelotti đã xua quân lên pressing đến cùng hàng phòng ngự Dortmund thay vì co cụm bảo toàn tỷ số. Bàn ấn định tỷ số của Real đến từ chính nỗ lực như thế khi hậu vệ đội bóng Đức chuyền hỏng dưới áp lực.

Một đội hình tuyệt vời cần người lãnh đạo đúng đắn. Ancelotti là người như thế với Real Madrid. Nhưng Southgate thì không phải nhân vật như vậy với tuyển Anh.

Tấn công được không?

Chỉ ra điểm yếu của Southgate thực tế cũng không giải quyết được vấn đề gì khi EURO đang diễn ra, và tuyển Anh thực tế vẫn có kết quả tối thượng là 3 điểm. Bài toàn lớn nhất với Southgate vào lúc này là liệu ông có điều chỉnh để tuyển Anh tấn công chủ động được không, khi nếu muốn vô địch, “Tam sư” chắc chắn phải đánh bại được những đối thủ mạnh nhất.

HLV Southgate không thể phát huy hết năng lực của dàn nhân sự chất lượng của tuyển Anh.

Không cần là chuyên gia, khán giả cũng thấy vị trí của Foden đang để lại dấu hỏi lớn. Trong vai trò tiền vệ tấn công sau lưng trung phong cắm, tiền vệ của Man City đã tỏa sáng tại Premier League và ẵm danh hiệu “Cầu thủ hay nhất giải”. Nhưng Bellingham đang được ưu ái ở vị trí này.

Hệ quả: Foden bị đẩy sang đá cánh trái và gần như biến mất trước Serbia khi không qua người lần nào, không sút trúng đích.

Giải pháp là gì? Nếu thay Foden bằng một tiền vệ có xu hướng chơi dãn biên, như Anthony Gordon chẳng hạn, tuyển Anh có thể cân bằng hơn. Jarrod Bowen cũng là một lựa chọn không tồi nếu Southgate muốn tìm kiếm giải pháp từ các quả tạt.

Với những gì đã diễn ra trong suốt hơn 6 năm Southgate cầm quân tại “Tam sư”, người hâm mộ có quyền tin HLV này vẫn sẽ trung thành đến cùng với các lựa chọn bảo thủ của bản thân. Chừng nào vẫn tạo ra hiệu quả, không có lý do để Southgate thay đổi.

Nếu tình trạng này tiếp tục xảy ra, thật đáng buồn với những CĐV Anh và nền bóng đá nước này. Tuyển Anh có lẽ đang sở hữu lứa cầu thủ tài năng cùng nhiều trải nghiệm đỉnh cao bậc nhất lịch sử, nhưng người lãnh đạo lại không đủ tầm.

Highlights EURO 2024: Anh 1-0 Serbia Bellingham ghi bàn duy nhất giúp Anh đánh bại Serbia ở bảng C VCK EURO 2024.

Việt Nhật