Tuyển Việt Nam vỡ ra nhiều bài học quý

Tuyển Việt Nam gây thất vọng ở trận thua nặng nề Malaysia sau 11 năm và mang về một sợi dây kinh nghiệm rất dài khi phơi bày những điểm yếu rõ rệt về thể chất, chiến thuật và tâm lý thi đấu khi chạm trán với đội bóng sử dụng nhiều cầu thủ nhập tịch.

Ai cũng thấy bóng đá Đông Nam Á đang chuyển mình dữ dội. Những đội tuyển như Malaysia, Indonesia hay thậm chí là Philippines đều đẩy mạnh xu hướng nhập tịch cầu thủ, chủ yếu đến từ Nam Mỹ và châu Âu, khiến cho hai “ông lớn” số 1 Thái Lan và số 2 Việt Nam ở khu vực phải e ngại.

Thua thiệt của đội tuyển Việt Nam

Cầu thủ nhập tịch trong vài năm gần đây đã trở nên rộn ràng và chất lượng của họ ngày càng cao đang tạo ra thách thức thực sự cho những đội bóng giàu truyền thống như Thái Lan, Việt Nam. Đội tuyển Malaysia sở hữu những cái tên có nền tảng thể lực và tốc độ vượt trội so với mặt bằng chung.

Các tuyển thủ Việt Nam thường thua đồng nghiệp Malaysia trong các pha tranh chấp tay đôi. Ảnh: VFF.

Trước đó, Indonesia cũng lột xác với lối chơi tốc độ, cường độ cao nhờ lực lượng nhập tịch đến từ Hà Lan, Nigeria, Brazil. Sức mạnh cơ bắp, sải chân và khả năng tranh chấp đã giúp họ không khó tiếp cận với những đối thủ mạnh ở châu lục.

Nhìn lại trận thua Malaysia, hệ thống chiến thuật của HLV Kim Sang-sik không phải là vấn đề lớn. Cái chính là các tuyển thủ Việt Nam cho thấy sự lép vế toàn diện trong các tình huống tay đôi, khiến cho các tuyến không thể liên kết với nhau. Hàng tiền đạo không đủ tốc độ và thể lực để gây sức ép lên hàng thủ Malaysia, dẫn đến tuyến giữa bị đặt trong tình trạng thường xuyên bị phản công nhanh.

Tuyến giữa của tuyển Việt Nam thiếu một chuyên gia đánh chặn thực thụ, không có cầu thủ nào đóng vai “máy quét” đúng nghĩa để dập tắt các đợt lên bóng ngay từ giữa sân. Đó là lý do Malaysia dễ dàng tổ chức phản công với tốc độ rất cao. Ở hàng thủ, vấn đề nhân sự yếu kém bộc lộ rõ sau khi hai trung vệ Thành Chung, Bùi Tiến Dũng rời sân vì chấn thương. Hàng thủ sau đó thường tỏ ra lúng túng và thiếu kinh nghiệm, đặc biệt trong các tình huống phán đoán và phối hợp với đồng đội.

Pendant Quang Vinh không thể chống chọi với đội hình Malaysia có đến 9/11 ngoại binh nhập tịch. Ảnh: VFF.

Rất nhiều cầu thủ bị rối loạn do khả năng giữ vị trí kém, tâm lý thi đấu không ổn định dẫn đến nhiều cú phá bóng thiếu chủ động, để mất bóng về lại Malaysia quá dễ dàng. Và trước một Malaysia mạnh mẽ, đội tuyển Việt Nam chơi thiên về các đường chuyền vượt tuyến, tìm cách giải tỏa áp lực bằng các pha bóng dài. Tuy nhiên, khi thiếu một trung phong cao lớn và giàu sức càn lướt như Nguyễn Xuân Son, cách triển khai này trở nên không hiệu quả.

Sự thiếu đa dạng trong lối chơi tấn công khiến đội tuyển Việt Nam dễ bị bắt bài. Tình trạng phá bóng hoảng loạn, mất bóng, bị phản công diễn ra lặp đi lặp lại suốt 90 phút tại Bukit Jalil. Ngay cả khi đội nhà kiểm soát bóng, cũng không có đủ sự sáng tạo để khoan thủng hàng phòng ngự giàu thể hình và kỷ luật của Malaysia. Thủ môn Nguyễn Filip không xuất sắc, có lẽ tuyển Việt Nam còn thua hơn 4 bàn.

Giải pháp cho tương lai gần

HLV Kim Sang-sik có kinh nghiệm, nhưng ông đang đối diện với thực tế của bóng đá khu vực, khi lối chơi kỹ thuật, phối hợp nhỏ không còn là ưu thế tuyệt đối nếu không đi kèm với sức mạnh và tốc độ. Trong bối cảnh hiện tại, đội tuyển Việt Nam buộc phải có phương án đối phó rõ ràng với các đối thủ có nhiều ngoại binh nhập tịch.

HLV Kim Sang-sik gặp nhiều khó khăn ở tuyển Việt Nam khi chạm trán những đối thủ có nhiều cầu thủ nhập tịch nước ngoài. Ảnh: VFF.

Từ nay đến trận tái đấu Malaysia lượt về vòng loại Asian Cup 2027 (tháng 3-2026) còn dài, và tuyển Việt Nam cần có đội hình ổn định như mong muốn của HLV Kim Sang-sik. Rõ ràng, ông thầy Hàn cần gấp rút bổ sung nhân sự ở các vị trí then chốt.

Một trung vệ có thể hình, tư duy chiến thuật và kỹ năng phòng ngự điềm tĩnh là điều bắt buộc nếu không muốn bị khai thác như trận gặp Malaysia. Một tiền vệ đánh chặn đúng nghĩa cũng là yêu cầu cấp thiết, người có thể đảm nhận vai trò kiểm soát trung tuyến, đánh chặn và phân phối bóng, cùng sự sẵn sàng của tiền đạo Nguyễn Xuân Son.

Ngay cả HLV Kim Sang-sik cũng phải tìm cách làm mới mình về những phương án bày binh bố trận, khi gặp các đối thủ có yếu tố thể hình, thể lực vượt trội. Cách tiếp cận của tuyển Việt Nam không thể rập khuôn trong bối cảnh có nhiều sự khác biệt từ những sự thay đổi rõ ràng của đối phương.

Trận thua đậm Malaysia đã vỡ ra nhiều bài học quý cho tuyển Việt Nam. Ảnh: VFF.

Dĩ nhiên, điều quan trọng nhất của bóng đá Việt Nam cho một chiến lược dài hơi là cải thiện thể chất cho cầu thủ ngay từ khâu đào tạo trẻ. Đội tuyển quốc gia không thể cứ tiếp tục xây dựng dựa trên những cầu thủ nhỏ bé, thiếu sức bền, thiếu khả năng tranh chấp dẫn đến khả năng bị lép vế toàn diện các đội bóng có nhiều ngoại binh nhập tịch. Việc đầu tư cho thể hình, sức mạnh, tốc độ và tư duy chơi bóng ở các lứa cầu thủ trẻ nên được xem là ưu tiên số một trong cuộc cách mạng.

Thất bại 0-4 trước Malaysia không phải là thảm họa nếu nó giúp bóng đá Việt Nam thức tỉnh và thay đổi kịp thời. Làng bóng khu vực đang bước sang một giai đoạn khác, khốc liệt hơn, chuyên nghiệp hơn và đòi hỏi nhiều hơn về mọi mặt. Bóng đá Việt Nam chỉ có thể là một thế lực đáng gờm của Đông Nam Á khi có những thay đổi mạnh mẽ và toàn diện.

NGỌC ANH