Tỷ phú Elon Musk đã chi bao nhiêu tiền cho hoạt động từ thiện?

Một trong những hành động đầu tiên mà Elon Musk, nhà sáng lập và CEO của Tesla, làm khi chính thức trở thành người giàu nhất thế giới vào tuần trước là tìm kiếm lời khuyên cho các hoạt động từ thiện. Với tư cách là người nắm giữ nhiều tiền hơn bất kỳ ai khác trên hành tinh, Musk có thể bị giám sát chặt chẽ hơn trong cách vị tỷ phú cho đi khối tài sản của mình.

Trước đó, tỷ phú Jeff Bezos, CEO Amazon.com Inc. từng đối mặt với ánh nhìn tiêu cực từ công chúng vì danh mục từ thiện keo kiệt so với khối tài sản khổng lồ của ông. Theo Vox, ngày nay khi soán ngôi Bezos trở thành người giàu nhất thế giới, Musk có thể gặp tình huống tương tự.

Có lẽ điều này đã thúc đẩy ông chủ Tesla lên mạng hỏi cách làm từ thiện. Tuy vậy, chia sẻ của Musk cho thấy 2 sự thật. Musk đã đúng khi nhận định hoạt động từ thiện của các tỷ phú có rất nhiều khó khăn, khi hàng tá tỷ phú không thể cho đi tài sản một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, Musk cũng đúng về thực tế có nhiều tỷ phú từ chối làm từ thiện, phần nhiều vì lo ngại khoản tiền bỏ ra đó không tạo được sự thay đổi gì.

Musk đã quyên góp từ thiện bao nhiêu?

Cho đến nay, Musk cho đi khá ít so với lượng tài sản khổng lồ của mình. Kênh từ thiện chính của vị tỷ phú là thông qua Musk Foundation được thành lập vào năm 2002. Tuy vậy, tổ chức này đến nay vẫn khá sơ sài và thiếu cụ thể. Toàn bộ website của tổ chức từ thiện chỉ vỏn vẹn 33 từ và 5 gạch đầu dòng về các trường hợp mà Musk Foundation hỗ trợ. Ngoài ra, không có thông tin gì thêm về nhân viên hay phương thức liên hệ với tổ chức.

Musk cũng đã ký Cam kết Cho đi (Giving Pledge) - một chiến dịch khuyến khích các tỷ phú siêu giàu cam kết đóng góp ít nhất một nửa tài sản của mình để làm từ thiện. Vị tỷ phú là một trong số ít những người ký cam kết nhưng không công bố rộng rãi thông tin này trên phương tiện đại chúng.

Trước đó, các tỷ phú nổi tiếng khác như thiên tài đầu tư Warren Buffett, nhà sáng lập Microsoft Bill Gates và vợ đều đã ký vào Cam kết Cho đi này. Năm 2015, CEO Facebook Mark Zuckerberg và vợ Priscilla Chan cũng cam kết cho đi 99% lượng cổ phiếu Facebook nắm giữ, tức khoảng 45 tỷ USD vào thời điểm đó, cho hoạt động từ thiện.

Tỷ phú Elon Musk ký Giving Pledge, cam kết cho đi ít nhất một nửa tài sản cho hoạt động từ thiện. Ảnh: Bloomberg.

Hồ sơ thuế cho thấy trước năm 2006, Musk rất ít quyên tiền cho các tổ chức phi lợi nhuận. Đến tháng 5/2016, vị tỷ phú đã quyên góp 250 triệu USD cổ phiếu Tesla cho quỹ từ thiện Musk Foundation, tuy nhiên, số tiền này giải ngân rất chậm. Trong khoảng thời gian 16 năm từ khi thành lập quỹ cho đến giữa năm 2018, Musk Foundation chỉ trao khoảng 25 triệu USD cho các tổ phi lợi nhuận, trong đó có 10 triệu USD hỗ trợ cho OpenAI, một tổ chức thành lập bởi của Musk và doanh nhân Sam Altman.

Sau năm 2016, quỹ từ thiện của Musk chuyển khoảng 50 triệu USD đến các quỹ do nhà tài trợ tư vấn (DAFs). Một phát ngôn viên của Musk tiết lộ với Forbes rằng các DAF này đã quyên góp được tổng cộng 75 triệu USD cho các tổ chức phi lợi nhuận.

Như vậy, cho đến năm 2018 Musk đã quyên tặng khoảng 100 triệu USD từ thiện thông qua quỹ Musk Foundation và DAF của mình. Con số này tương đương 0,05% giá trị tài sản ròng hiện tại - khoảng 200 tỷ USD của ông.

Bởi khoảng 3/4 số tiền quyên góp của Elon Musk thông qua DAF và không bắt buộc công khai nộp tài liệu thuế, nên việc theo dõi những tổ chức phi lợi nhuận nào vị tỷ phú đang hỗ trợ sẽ khó khăn hơn. Thêm vào đó, vị tỷ phú cũng từng tiết lộ đa số khoản tài trợ của ông hầu hết luôn ẩn danh.

Những món quà ẩn danh

Tuy vậy, một số người nhận tài trợ của Musk đã tiết lộ những khoản thưởng to lớn mà vị tỷ phú từng quyên tặng cho họ. Ngoài khoản quyên góp 10 triệu USD cho OpenAI, Musk đã tặng thêm ít nhất 10 triệu USD cho Viện Tương lai Cuộc sống, một trung tâm nghiên cứu về sự an toàn trí tuệ nhân tạo.

Ngoài ra, ông đã trao 10 triệu USD để thúc đẩy khả năng đọc viết trên toàn cầu, và thêm một khoản quyên góp 6 triệu USD cho câu lạc bộ Sierra.

Musk cũng cho biết ông là "một trong những nhà tài trợ hàng đầu" cho Liên minh Tự do Dân sự Mỹ, nhưng không tiết lộ số tiền chính xác. Gần đây, Barstool Sports cho biết Musk đã thành lập một quỹ để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ.

Musk tiết lộ những khoản từ thiện lớn sẽ đến khi Tesla bước sang thời kỳ ổn định trong vài thập kỷ tới. Ảnh: Reuters.

Tất cả khoản đóng góp trên (ngoại trừ quỹ Barstool Sports) đều diễn ra vào giai đoạn khó khăn tài chính của Musk. Khoảng một năm trước đây, Musk cam đoan chỉ sở hữu khoảng 20 tỷ USD và phần lớn số tiền nằm trong lượng cổ phiếu có tính thanh khoản kém tại Tesla. Hiện, Chỉ số Tỷ phú Bloomberg ước tính giá trị tài sản của Musk gần 200 tỷ USD.

Khi trở thành người giàu nhất thế giới, mỗi bước đi của vị tỷ phú thu hút nhiều ánh nhìn hơn. Các nhà hoạt động cấp tiến và một số chính trị gia ngày càng có thái độ gay gắt với một vài tỷ phú nổi tiếng nhằm chỉ trích sự bất bình đẳng trong thu nhập của người Mỹ. Do đó, các tỷ phú thường tận dụng hoạt động từ thiện như một biện pháp tránh né mức thuế suất cao, đồng thời thể hiện sự quan tâm của họ đến cộng đồng.

Cho đi nhiều hơn trong tương lai

Vị tỷ phú gốc Nam Phi cho biết các khoản quyên góp từ thiện lớn của ông có thể phải chờ lâu, khoảng vài thập kỷ nữa. Musk tiết lộ dù ông sẽ bán thêm một số cổ phiếu Tesla để làm từ thiện vài năm một lần, nhưng các khoản từ thiện khổng lồ sẽ chỉ thật sự dồi dào sau khoảng 20 năm, khi Tesla đã ở trạng thái ổn định, ông nói.

Lúc này, Musk sẽ bước sang độ tuổi gần 70. Tuy nhiên, giới bình luận nhận xét Musk đã có kế hoạch sử dụng tiền riêng cho mình trong những năm tới. Trong đó, tham vọng xây dựng cuộc sống trên sao Hỏa có thể chiếm phần lớn tài sản của vị tỷ phú. "Tôi muốn đóng góp nhiều nhất có thể cho cuộc sống tương lai trên sao Hỏa. Điều này cần rất nhiều tiền", Musk từng nói.

"Tôi dành khoảng một nửa tài sản cho các vấn đề trên Trái đất, một nửa còn lại để thành lập một thành phố tự duy trì trên sao Hỏa để đảm bảo nền văn minh vẫn tiếp tục tồn tại trong trường hợp trái đất bị thiên thạch va vào”, vị tỷ phú tiết lộ hồi năm 2018.

Không giống các tỷ phú công nghệ khác, Musk không phô trương vật chất mà mình sở hữu. Vị tỷ phú đã bán tất cả bất động sản dưới tên mình, cũng không có sở thích sưu tầm du thuyền hay các món đồ xa xỉ khác. Musk tự đánh giá mình là người sống khá tiết kiệm.

Bùi Ngọc