Tỷ phú Jeff Bezos đề nghị tự chi 2 tỷ USD để chế tạo tàu đổ bộ mặt trăng cho NASA

Doanh nhân tỷ phú người Mỹ Jeff Bezos cùng nữ phi hành gia 82 tuổi Wally Funk, người cao tuổi nhất bay lên vũ trụ, tại bệ hạ cánh sau khi họ trở về từ chuyến bay đầu tiên của Blue Origin đến rìa không gian ngày 20/7. (Ảnh: Reuters)

Vào tháng 4, NASA đã trao cho công ty SpaceX của tỷ phú đối thủ Elon Musk hợp đồng trị giá 2,9 tỷ USD để xây dựng tàu vũ trụ đưa các phi hành gia lên bề mặt mặt trăng sớm nhất vào năm 2024, từ chối các hồ sơ thầu từ Blue Origin và nhà thầu quốc phòng Dynetics.

NASA giải thích quyết định này dựa trên kinh phí eo hẹp dành cho dự án, đồng thời, hồ sơ của SpaceX đã được chứng minh trong các sứ mệnh lên quỹ đạo, cùng các yếu tố khác. Quan chức cấp cao của NASA Kathy Lueders gọi quyết định này là "giá trị tốt nhất đối với chính phủ".

Trong một lá thư gửi cho Giám đốc NASA Bill Nelson, tỷ phú Bezos cho biết, Công ty Blue Origin sẽ miễn các khoản thanh toán trong năm tài chính hiện tại của Chính phủ và các khoản tiếp theo sau đó lên đến 2 tỷ USD và trả tiền cho một chuyến bay lên quỹ đạo để kiểm tra công nghệ của mình. Đổi lại, Blue Origin sẽ chấp nhận một hợp đồng có giá cố định và chi trả cho bất kỳ khoản vượt chi phí phát triển hệ thống nào.

"NASA đã phải lựa chiều để quyết định hợp đồng do nhận thấy các vấn đề ngân sách ngắn hạn, và đề nghị này sẽ loại bỏ trở ngại đó", tỷ phú Bezos viết.

“Nếu không có sự cạnh tranh, tham vọng về chinh phục mặt trăng trong ngắn hạn và dài hạn của NASA sẽ bị trì hoãn, cuối cùng sẽ tốn kém hơn và sẽ không phục vụ lợi ích quốc gia”, ông Bezos nói thêm.

Người phát ngôn của NASA cho biết cơ quan này đã nhận được lá thư của ông Bezos nhưng từ chối bình luận thêm, với lý do phản đối Blue Origin đệ trình lên Văn phòng Kiểm toán Mỹ (GAO) cáo buộc cơ quan này đã tạo cho SpaceX một lợi thế không công bằng bằng cách cho phép hãng điều chỉnh lại giá.

Quyết định của GAO dự kiến sẽ được đưa ra vào đầu tháng 8, mặc dù các nguồn tin trong ngành cho biết mong đợi sự đảo chiều của Blue Origin là khó có khả năng xảy ra.

Trước khi chọn SpaceX, NASA đã đặt ra các đề xuất về một tàu vũ trụ chở các phi hành gia lên bề mặt mặt trăng theo chương trình Artemis để đưa con người trở lại mặt trăng lần đầu tiên kể từ năm 1972. Tàu đổ bộ mặt trăng của Blue Origin được gọi là "Blue Moon".

Theo Forbes, hai tỷ phú Jeff Bezos và Elon Musk lần lượt là những người giàu nhất và giàu thứ ba thế giới.

Lời đề nghị của ông Bezos được đưa ra sáu ngày sau khi ông cùng ba người trong phi hành đoàn đến rìa không gian trên chiếc tàu tên lửa New Shepard của Blue Origin, một cột mốc quan trọng cho nỗ lực của công ty để trở thành một người chơi lớn trong thị trường du lịch vũ trụ mới nổi.

HẢI PHONG (Theo Reuters)