U23 Việt Nam thua 3 trận: Vì sao HLV Troussier không từ bỏ triết lý tấn công?
Rất nhiều cổ động viên không tin tưởng vào tính hiệu quả của phong cách chơi bóng tấn công, kiểm soát bóng mà HLV Philippe Troussier áp dụng cho U23 Việt Nam.
"Đội bóng trầy trật trong giai đoạn đầu tiên dưới thời HLV Troussier, thua nhiều hơn thắng và hiếm khi ghi bàn", tác giả Sebastian Moffett viết trong một bài báo có tiêu đề "Phong cách Pháp lay động người Nhật Bản" trên tờ New York Times vào năm 2000. Đoạn mô tả này có vẻ giống với những gì HLV Troussier đang trải qua, sau 2 hơn 2 thập kỷ.
Phong cách Troussier chưa hiệu quả
U23 Việt Nam tham dự Doha Cup 2023, đá 3 trận đều thua (trong đó có một trận thua trong loạt luân lưu), thậm chí không có nổi một bàn thắng. Khi đội nhà thất bại, các cổ động viên Việt Nam đương nhiên đặt ra dấu hỏi về năng lực và sự phù hợp của HLV Troussier, nhất là khi so sánh với người tiền nhiệm Park Hang Seo với một phong cách trái ngược.
U23 Việt Nam chơi tấn công, kiểm soát bóng trước những đối thủ mạnh nhưng không hiệu quả. Các học trò của HLV Troussier có những thời điểm chơi tốt, nhưng không thể duy trì được cả trận.
Trước U23 Iraq, Phan Tuấn Tài và đồng đội chơi tốt trong nửa đầu hiệp một trước khi nhận tấm thẻ đỏ. Trong trận thua U23 UAE, U23 Việt Nam có một hiệp đấu không tồi chút nào. Thất bại trước U23 Kyrgyzstan là trận đấu mà U23 Việt Nam có một thế trận chủ động, không thủng lưới nhưng vẫn không ghi bàn và thua luân lưu.
Điều dễ dàng nhận thấy là U23 Việt Nam trong giải đấu đầu tiên của HLV Troussier không làm tốt ở khâu tận dụng cơ hội. Điểm yếu ở khả năng giải quyết tình huống của hàng tiền đạo khiến U23 Việt Nam không thể ghi bàn.
Tiếp đến, ông Troussier áp dụng một lối chơi đòi hỏi nhiều về thể lực ở các cầu thủ. Cường độ vận động cao luôn là đặc trưng trong phong cách chiến thuật của vị HLV này. Tuy nhiên, hầu hết các cầu thủ U23 Việt Nam không thi đấu trận nào trong nửa năm trước đợt tập trung. HLV Troussier cũng không "nhồi" thể lực trong giai đoạn vừa qua.
Sự tích lũy về mặt thể chất của các cầu thủ vì thế chưa ở mức lý tưởng. Đây là lý do khiến U23 Việt Nam không thể duy trì thế trận tốt và dẫn đến những bàn thua liên tiếp ở hiệp 2 của trận gặp U23 UAE.
HLV Troussier và người tiền nhiệm áp dụng triết lý bóng đá trái ngược, và thành tích trong giai đoạn đầu cũng trái ngược. Nhìn vào những thành công của HLV Park Hang Seo trước đây, người hâm mộ có thể dễ dàng đưa ra kết luận rằng phong cách tấn công, kiểm soát bóng của ông Troussier không phù hợp.
Tuy nhiên, HLV Troussier không nhìn nhận vấn đề theo cách đơn thuần như vậy. U23 Việt Nam tấn công không thắng và cũng chẳng ghi bàn, nhưng nhà cầm quân người Pháp vẫn muốn các học trò đá theo "kiểu Troussier".
Vì sao HLV Troussier không từ bỏ triết lý tấn công?
Nhiều cổ động viên, chuyên gia đặt vấn đề vì sao đấu với các đội mạnh, HLV Troussier vẫn cho U23 Việt Nam chơi tấn công để rồi thua trắng. Trên thực tế, HLV Troussier có lẽ không ngây thơ như vậy. Trong ngày ký hợp đồng, ông cũng khẳng định mình là một HLV tùy biến chiến thuật theo đối thủ. Nhà cầm quân người Pháp hiểu rõ rằng khi đấu với các đối thủ mạnh hơn, phòng ngự phản công là lựa chọn hợp lý hơn.
"Những trận đấu ở tầm châu Á, đối đầu đối thủ lớn nhất trong châu lục như Nhật Bản, Hàn Quốc thì có thể phỏng đoán chúng ta chỉ có thể kiểm soát bóng từ 30%-40% trong thời gian thực tế. Phải có đấu pháp thiên về phòng ngự phản công nhiều hơn", HLV Troussier nói từ trước giải Doha Cup.
Thế nhưng, đây là giai đoạn hướng tới SEA Games 32, nơi ông và các học trò gặp những đối thủ ngang tầm trở xuống. Khi ấy, U23 Việt Nam phải biết chơi bóng chủ động.
"Trước những đối thủ trong Đông Nam Á, đương nhiên chúng ta có thể kiểm soát bóng vượt trội hoàn toàn. Lúc đó triết lý của tôi muốn đội bóng áp dụng đó là kiểm soát bóng tốt, có nhịp chơi hợp lý, không nhất thiết lúc nào cũng phải tấn công nhanh mà có thể nhịp bóng nhanh chậm tùy hoàn cảnh", HLV Troussier giải thích.
Đây là cách chơi để áp dụng cho các đối thủ trong khu vực. Vậy thì tại sao U23 Việt Nam vẫn chơi như vậy để đấu với U23 Iraq và U23 UAE - những đội mạnh hơn. Có cả lý do chủ quan và khách quan. Thứ nhất, khi chỉ còn một tháng để chuẩn bị, HLV Troussier và các học trò không còn cơ hội nào khác để thực nghiệm lối chơi. Nói cách khác, U23 Việt Nam coi các đối thủ ở Doha Cup như các đội Đông Nam Á.
Thứ hai, đấu với những đối thủ mạnh, tính thử thách cho U23 Việt Nam tăng lên. Từ đó, các cầu thủ mới bộc lộ rõ những thiếu sót. HLV Troussier và học trò thông qua đó mới hiểu được rằng họ còn phải cải thiện những điểm gì để tiến tới vận hành lối chơi lý tưởng.
"Kết quả mà tôi mong đợi là những thứ phía sau những gì xảy ra trên sân bóng. Từ giải đấu này, chúng tôi sẽ trở về Hà Nội với rất nhiều thông tin, rất nhiều kinh nghiệm", HLV Troussier nói. "Sau giải đấu này chúng tôi đã hiểu hơn về chính mình. Chúng tôi nhận ra trình độ của mình đang ở mức nào".
Năm 2000, ông Troussier dẫn dắt đội tuyển U23 Nhật Bản tham dự Olympic 2000 với đội hình gồm Hidetoshi Nakata, Junichi Inamoto, Shunsuke Nakamura, Atsushi Yanagisawa, Koji Nakata, Naohiro Takahara và Yasuhito Endo - đều là những tên tuổi lớn sau này. Nhà cầm quân người Pháp muốn đội bóng học cách chơi bóng "kiểu Troussier" - thứ bóng đá xa lạ với người Nhật Bản ở thời điểm năm 2000.
"Nếu họ thất bại thì sao? Đó sẽ là kinh nghiệm cho World Cup. Chúng tôi có 3 trận đấu với các đối thủ đến từ châu Phi, châu Âu và Nam Mỹ. Tôi coi đó là những trải nghiệm. Đó là một phần công việc của tôi", tác giả bài báo trích lời HLV Troussier trong phần kết bài.
Năm 2023, HLV Troussier đang ở hoàn cảnh tương tự và cách mà vị HLV 68 tuổi nhìn nhận vấn đề cũng không có gì thay đổi. U23 Việt Nam thua thì sao? HLV Troussier có câu trả lời tương tự như lời trích trong bài báo cách đây 20 năm, chỉ thay đổi chủ thể theo hoàn cảnh. U23 Việt Nam thua, nhưng đó sẽ là những kinh nghiệm để hướng tới SEA Games không tệ như thế.
Ông Troussier cần các học trò tự thấm được chơi theo phong cách tấn công, kiểm soát bóng cần đáp ứng những yêu cầu gì, và họ còn theo những điều gì. Thậm chí, nếu rút ra kết luận là cách chơi này không phù hợp cũng là một thông tin hữu ích. Dù vậy, có lẽ HLV Troussier sẽ không nhìn nhận những thất bại này như một dấu hiệu để từ bỏ, mà là các dữ liệu để đưa ra những điều chỉnh, cải thiện để làm sao cho U23 Việt Nam chơi đúng như cách ông muốn mà có hiệu quả.