UAV RQ-4B của Mỹ có giúp Ukraine tiêu diệt S-400?

Nhà phân tích quân sự Dmitry Drozdenko trong một buổi trò chuyện với hãng truyền thông nhà nước Sputnik lưu ý rằng, sứ mệnh của UAV RQ-4A Global Hawk dường như liên quan đến một “nỗ lực khiêu khích nhằm phát hiện các hệ thống phòng không của Nga trong khu vực này”. Ảnh: Telegram.

Chuyên gia Drozdenko nhấn mạnh, máy bay không người lái của Mỹ đã tắt bộ phát đáp trong quá trình hoạt động, buộc lực lượng Nga phải kích hoạt hệ thống phòng không để theo dõi. Ảnh: Reddit.

UAV RQ-4A Global Hawk, với chi phí ước tính khoảng 222 triệu USD mỗi chiếc, là một trong những máy bay không người lái tiên tiến nhất hiện có của phương Tây. UAV RQ-4A tự hào có khả năng bay liên tục 32 giờ, có sải cánh dài 40 mét. Ảnh: Nothrop Grumman.

UAV RQ-4A gây chú ý cho giới quan sát vào tháng 6/2019, khi một chiếc hoạt động ở “chế độ tàng hình hoàn toàn” bị bắn hạ gần các hệ thống phòng không của Iran. Ảnh: Telegram.

Trong nhiều năm trước đó, Không quân Mỹ đã có những bước đi táo bạo để thử thách khả năng phòng không của Nga. Đáng chú ý, trong hai năm qua, Mỹ đã triển khai máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-35 để thu thập dữ liệu điện tử về các hệ thống như S-300 và S-400.

Khi đề cập đến các hoạt động ở Đông Âu, trong một cuộc phỏng vấn vào đầu năm 2023, Đại tá Craig Andrle, Chỉ huy Không đoàn tiêm kích số 388 thuộc Không quân Mỹ, cho biết: “Chúng tôi không vượt qua biên giới. Nhưng máy bay phản lực luôn cảm nhận, thu thập thông tin. Và nó đã làm điều đó rất rất tốt… Tất cả chúng tôi đều hy vọng nó sẽ hoạt động như mong đợi, nhưng sau đó được thấy nó thực sự hoạt động rất tốt trong vai trò đó thì thật tuyệt”.

Trước khi xung đột ở Ukraine leo thang vào đầu năm 2022, các hệ thống phòng không của Nga ở miền Tây Syria là trọng tâm chính cho các nỗ lực thu thập thông tin tình báo. Nga đặt sự phụ thuộc đáng kể vào các hệ thống phòng không trên mặt đất để bảo vệ không phận của mình. Trên thực tế, kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, đầu tư vào các hệ thống này đã vượt xa đầu tư vào ngành hàng không chiến đấu.

Việc triển khai UAV RQ-4A Global Hawk gần đây tới Biển Đen diễn ra sau các cuộc tấn công thành công của Ukraine nhằm vào các hệ thống phòng không của Nga. Ví dụ, vào ngày 22/5, tên lửa đạn đạo ATACMS do Mỹ cung cấp với đầu đạn chùm được cho là đã phá hủy một số phương tiện phóng từ hệ thống S-400 gần Klenivka ở khu vực Donetsk. Tình báo phương Tây có thể đã giúp xác định chính xác vị trí của những mục tiêu này.

Ukraine đã được hưởng lợi rất nhiều từ việc tiếp cận mạng lưới hơn 800 vệ tinh của phương Tây và sự hỗ trợ từ các máy bay phương Tây hoạt động gần lãnh thổ Nga, bao gồm cả UAV RQ-4B Global Hawk. Ngoài ra, việc triển khai nhân sự từ các quốc gia NATO trên thực địa đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Ukraine sử dụng hiệu quả các loại vũ khí phức tạp hơn chống Nga.

Khi các thành viên NATO ngày càng cho phép Ukraine sử dụng tên lửa đạn đạo và hành trình nhằm vào các mục tiêu xa hơn của Nga, người ta kỳ vọng mạnh mẽ rằng thông tin tình báo, bao gồm dữ liệu nhắm mục tiêu từ máy bay không người lái và máy bay của NATO, sẽ đóng một vai trò quan trọng.

RQ-4B Global Hawk là máy bay không người lái có độ cao lớn, khả năng hoạt động lâu dài, do Northrop Grumman phát triển. Nó chủ yếu được Không quân Mỹ sử dụng cho các nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát. RQ-4B Global Hawk có khả năng hoạt động trong mọi thời tiết, ngày hoặc đêm trên các khu vực địa lý rộng lớn với radar khẩu độ tổng hợp có độ phân giải cao và cảm biến quang điện/hồng ngoại.

UAV RQ-4B Global Hawk có sải cánh khoảng 130,9 feet (39,8 mét), chiều dài 47,6 feet (14,5 mét) và cao 15,3 feet (4,7 mét). Những thông số này khiến nó trở thành một trong những UAV lớn nhất đang hoạt động, cho phép nó mang theo một lượng lớn cảm biến và thiết bị liên lạc.

Hệ thống động lực của RQ-4B Global Hawk bao gồm một động cơ phản lực cánh quạt Rolls-Royce AE 3007H duy nhất. Động cơ này cung cấp lực đẩy cần thiết để đạt được tốc độ tối đa khoảng 357 dặm một giờ (575 km một giờ) và cho phép máy bay không người lái đạt được độ cao lên tới 60.000 feet (18.288 mét). UAV có độ bền ấn tượng, có khả năng bay trên không trong hơn 32 giờ.

Các đặc tính kỹ thuật của UAV RQ-4B Global Hawk bao gồm hệ thống điện tử hàng không tiên tiến, hệ thống điều khiển bay tự động và bộ liên lạc mạnh mẽ. UAV được trang bị radar khẩu độ tổng hợp có độ phân giải cao, có thể xuyên qua các đám mây và cung cấp hình ảnh mặt đất chi tiết. Ngoài ra, nó còn có các cảm biến quang điện/hồng ngoại để chụp ảnh nhiệt và hình ảnh trực quan. Những hệ thống này cho phép Global Hawk thực hiện nhiều nhiệm vụ trinh sát với độ chính xác cao.

UAV RQ-4B Global Hawk được trang bị nhiều loại hệ thống khác nhau để nâng cao khả năng hoạt động, bao gồm hệ thống liên lạc vệ tinh để điều khiển ngoài tầm nhìn, hệ thống quản lý nhiệm vụ để xử lý dữ liệu theo thời gian thực và liên kết dữ liệu trên tàu để truyền thông tin đến các trạm mặt đất. UAV còn có hệ thống làm tan băng để đảm bảo hoạt động đáng tin cậy trong điều kiện thời tiết bất lợi.

Mục đích chính của RQ-4B Global Hawk là thực hiện các nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát. Nó cung cấp cho người chỉ huy những hình ảnh và dữ liệu có độ phân giải cao, gần như theo thời gian thực, rất quan trọng cho việc lập kế hoạch chiến lược và ra quyết định. UAV được sử dụng cho nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm giám sát chiến trường, an ninh biên giới, ứng phó thảm họa và giám sát môi trường. Khả năng bao phủ các khu vực rộng lớn và hoạt động trong thời gian dài khiến nó trở thành tài sản vô giá cho các hoạt động quân sự và dân sự.

Lý Thùy (Theo Topwar)