UAV tầm xa 3.000km của Ukraine có gây nguy hiểm cho Nga?
Ukraine mới đây tuyên bố nước này đang sở hữu loại máy bay không người lái (UAV) có tầm bay xa nhất trong kho vũ khí, lên tới 3.000km và đã hoàn thành thử nghiệm thành công.
"UAV có tầm bay 3.000km của chúng tôi đã vượt qua thử nghiệm. Tôi biết ơn các nhà phát triển và sản xuất. Chúng tôi đang phát triển một dòng vũ khí tầm xa sẽ giúp đảm bảo an ninh cho đất nước", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo hôm 17/3. Tuy nhiên, ông không công khai thông tin chi tiết về UAV mới, tên gọi, kích thước đầu đạn và thời điểm đưa vào sản xuất hàng loạt.
Ukraine tập kích làm xuất hiện hỏa hoạn tại nhà máy lọc dầu Tuapse ở vùng Krasnodar của Nga. Ảnh: Astra/Telegram
Chia sẻ với Kyiv Independent, chuyên gia Federico Borsari thuộc Trung tâm Phân tích chính sách châu Âu (CEPA) cho rằng UAV mới của Ukraine có khả năng mang cấu trúc cánh cố định và trang bị động cơ phản lực tua-bin, tương tự như tên lửa hành trình giá rẻ.
Năm 2024, Ukraine từng công bố UAV lai tên lửa Palianytsia có phạm vi hoạt động từ 500 - 700km. Theo ông Borsari, với tầm bắn 3.000km, UAV mới của Ukraine sẽ mở rộng phạm vi tấn công vào nhiều mục tiêu trên lãnh thổ Nga. “Điều đó sẽ tạo ra rất nhiều vấn đề cho Nga", ông Borsari nói.
Chuyên gia quốc phòng Fabian Hoffmann, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Oslo, cũng nhận định phạm vi hoạt động xa hơn sẽ cho phép Ukraine mở rộng đáng kể chiến dịch tấn công bằng UAV.
"Mục tiêu sẽ là các cơ sở hạ tầng quan trọng hơn nhà máy lọc dầu, cơ sở chế biến dầu. Ngoài ra, còn có các cơ sở sản xuất nhiều loại thiết bị khác nhau ở Nga từng nằm ngoài bán kính mục tiêu của các UAV Ukraine trước đây", ông Hoffmann cho hay.
Cho đến nay, căn cứ không quân Olenya ở vùng Murmansk là cơ sở xa nhất của Nga từng bị UAV Ukraine tập kích. Căn cứ không quân này nằm cách biên giới Ukraine khoảng 1.800km về phía bắc.
Với phạm vi lên tới 3.000km, UAV mới của Ukraine sẽ đưa căn cứ Olenya cùng căn cứ không quân hải quân Severomorsk-1 ở phía bắc, nơi đóng quân của phi đội UAV độc lập 216 và trung đoàn trực thăng chống ngầm độc lập 830 của Nga, vào tầm bắn .
Ngoài ra, chiến dịch tấn công tăng cường của Ukraine vào các cơ sở hạ tầng năng lượng và quân sự của Nga dường như sẽ được mở rộng hơn với sự tham gia của loại UAV mới. Trong số các mục tiêu có nhà máy lọc dầu Strezhevsk và Nizhnevartovsk nằm sâu trong lãnh thổ Nga, cách biên giới hai nước khoảng 2.600km.
Bên cạnh đó, các nhà máy đóng góp cho chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine cũng sẽ lọt vào tầm ngắm của các lực lượng Kiev như nhà máy cơ khí JSC Serov ở vùng Sverdlovsk, nơi sản xuất vỏ đạn cho đạn pháo cỡ nòng 152mm và thiết bị khoan, sản xuất dầu cho một số công ty dầu khí lớn của Nga. Nhà máy JSC Serov đã bị Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đưa vào danh sách trừng phạt.
UAV lai tên lửa Palianytsia của Ukraine. Ảnh: United 24
Mức độ tàn phá
Theo ông Hoffman, “câu hỏi lớn đặt ra là các hệ thống UAV Ukraine mang đầu đạn lớn đến mức nào vì đầu đạn sẽ quyết định mức độ thiệt hại UAV có thể gây ra". Đầu đạn càng lớn khiến UAV càng nặng và tầm bắn càng bị hạn chế, nên Ukraine có thể đã phải đánh đổi để có thể đạt được tầm bắn 3.000km.
Tuy nhiên, ông Hoffman cho biết, ngay cả với đầu đạn nhỏ, chỉ nặng 20kg, UAV vẫn hiệu quả trong chống lại các mục tiêu không được bảo vệ như nhà máy lọc dầu, nơi phần lớn máy móc quan trọng và vật liệu dễ cháy nằm ngoài trời thay vì dưới lòng đất, hoặc được bảo vệ bằng các hầm trú ẩn kiên cố.
"Cơ sở hạ tầng dầu khí rất dễ bị tổn thương ngay cả trước đầu đạn nhỏ. Nhưng nếu bạn muốn có thêm một chút linh hoạt về mục tiêu, tôi nghĩ đầu đạn ít nhất nặng khoảng 100kg. Song, tôi sẽ không quá lạc quan về điều đó”, ông Hoffman nói thêm.
Thực tế, Ukraine đang có lợi thế trong cuộc chiến UAV, do hệ thống phòng không của Nga chưa đủ hoàn hảo.
"Nga sở hữu một trong những mạng lưới phòng không toàn diện nhất thế giới, nhưng họ vẫn phải đối mặt với một số thách thức trong việc chống lại UAV Ukraine. Lãnh thổ rộng lớn của Nga cùng sự phân tán của các cơ sở hạ tầng quân sự và năng lượng khiến việc tạo ra phạm vi phòng không toàn diện bằng các tài sản hiện có của nước này trở nên khó khăn", chuyên gia Mattias Eken tại tổ chức RAND châu Âu đánh giá.
Điều này được thể hiện qua các cuộc tấn công liên tiếp của Ukraine vào những mục tiêu quan trọng thuộc ngành công nghiệp dầu mỏ và năng lực quốc phòng của Nga như căn cứ không quân Engels và các nhà máy lọc dầu ở Tuapse. "Do địa lý rộng lớn, Nga sẽ cần ưu tiên các khu vực và tài sản cần bảo vệ, từ đó tạo ra lỗ hổng trong việc bảo vệ các cơ sở hạ tầng", ông Eken giải thích.
