UAV tấn công tự sát tầm xa AN-196 của Ukraine sẽ được sản xuất bằng tiền của Đức

Một chiếc AN-196 xuất xưởng. Ảnh: NetEase.

AN-196 - UAV tự sát tương tự Shahed-136 của Iran

AN-196 “Liutyi” là dòng UAV cảm tử (còn được gọi là máy bay không người lái tự sát hoặc máy bay không người lái Kamikaze), do Tập đoàn Công nghiệp Quốc phòng Ukraine Ukroboronprom phát triển và được công bố lần đầu vào tháng 10/2022. AN‑196 được thiết kế như phiên bản tương đương của UAV Shahed‑136 của Iran, với khung thân đôi, cánh thấp, động cơ đẩy ở đuôi, cấu trúc sợi thủy tinh gia cố kim loại và điều khiển bằng AI kết hợp GPS/quán tính.

AN-196 có khả năng mang đầu đạn nặng tới 75 kg và bán kính tác chiến vượt quá 2.000 km. AN-196 lần đầu tiên ra mắt vào năm 2022 và được triển khai chiến đấu lần đầu vào tháng 8/2023. Theo một số báo cáo, Lực lượng tác chiến đặc biệt của Cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) đã sử dụng AN-196 để tấn công căn cứ Hạm đội Biển Đen tại Perevalne, Crimea.

Máy bay không người lái AN-196 tấn công kho dầu của Nga. Nguồn: QQnews.

Với trọng lượng toàn bộ hơn 200kg, AN-196 thuộc thế hệ vũ khí tấn công tầm xa chính xác mới của Ukraine. Nó có khả năng tự động thực hiện các nhiệm vụ tấn công ở cự ly xa và có thể xuyên thủng các hệ thống phòng không phức tạp nhờ vào công nghệ dẫn đường tiên tiến.

Theo Defense‑Blog, từ đầu 2024 đến nay hơn 6.000 chiếc AN‑196 đã được sản xuất, chiếm phần lớn số UAV tầm xa của Ukraine

Một nguồn tin từ GUR tiết lộ AN‑196 đã chịu trách nhiệm thực hiện khoảng 80% số vụ tấn công sâu vào Nga, với nhiều điểm ở khoảng cách đến 1.000 km.

Phi đội AN-196 tập kết ở sân bay. Ảnh: NetEase.

Thông số chính và các ưu, nhược điểm

AN-196 có thân dài 4,4 m, sải cánh 6,7 m, trọng lượng cất cánh 250–300 kg. Máy bay mang đầu chiến đấu nặng 50 kg, có phiên bản nâng cấp lên 75 kg. Phiên bản AN-196 ban đầu có tầm bay khoảng 1.000 km, sau đó nâng lên đến 2.000 km qua tối ưu nhiên liệu hoặc giảm tải

AN‑196 sử dụng hệ dẫn đường quán tính + GPS, tích hợp AI để điều chỉnh theo địa hình, tăng khả năng xuyên thủng hệ thống phòng không. Ban đầu máy bay có vấn đề về kích nổ đầu chiến đấu, nhưng phiên bản sau đã sửa đổi cơ cấu điều khiển chạm nổ đặt ở mũi máy bay .

Các chuyên gia quân sự cho rằng AN‑196 đã trở thành “trung tâm cho sự đổi mới máy bay không người lái” của Ukraine, giúp phá vỡ hệ thống phòng không đối phương, tấn công hạ tầng quan trọng như nhà máy dầu, sân bay .

Chuyên trang Defense Express đánh giá một chiến dịch tấn công các kho đạn vào mùa xuân 2024 bằng U͏AV—được cho là loại AN‑196—đã làm giảm cường độ pháo kích của Nga khoảng 1,5 lần .

AN-196 cất cánh trong đêm. Ảnh: NetEase.

AN‑196 “Liutyi” là UAV cảm tử tầm xa có các điểm mạnh: trọng lượng lớn, đầu đạn nặng, sải cánh không nhỏ, tầm bay lên đến 2.000 km — đây là công cụ chiến lược để tấn công sâu vào sau lưng đối phương.

Hiệu quả chiến thuật đã được chứng minh qua nhiều đòn đánh trúng mục tiêu quan trọng như kho đạn, sân bay, nhà máy lọc dầu – gây ảnh hưởng lớn đến khả năng tiếp tế và chiến đấu của quân đội Nga.

UAV AN‑196 bay thấp, len lỏi qua cây cối giúp tránh bị radar phát hiện, nhưng cũng dễ bị hệ thống EW (tác chiến điện tử) gây nhiễu; Ukraine đã phải điều chỉnh hành trình và sử dụng mạng lưới dẫn đường linh hoạt để đối phó.

Hỗ trợ của Đức và kỳ vọng của Liên minh châu Âu

Khoản tiền hơn 100 triệu euro hỗ trợ của Đức không chỉ giúp tăng số lượng sản xuất mà còn giúp Ukraine hoàn thiện thứ “vũ khí chiến lược” được họ kỳ vọng có khả năng thay đổi cục diện chiến trường này.

Ukraine sẽ có thêm hàng trăm chiếc AN-196 được sản xuất bằng tiền của Đức. Ảnh: NetEase.

Khoản đầu tư này từ Đức được đánh giá là một bước đi mang tính chiến lược trong nỗ lực của Liên minh châu Âu nhằm tích hợp Ukraine vào hệ sinh thái công nghiệp quốc phòng châu Âu. Tạp chí Đức Der Spiegel nhấn mạnh, kinh nghiệm chiến đấu trong thực tế chiến tranh đã biến Ukraine trở thành đối tác quan trọng của EU trong phát triển công nghệ quân sự mới, đặc biệt là trong lĩnh vực hệ thống không người lái.

Der Spiegel dẫn lời một quan chức quốc phòng EU nhận định: “Ukraine đang nhanh chóng trở thành trung tâm sáng tạo về công nghệ máy bay không người lái. Việc hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine không chỉ giúp nước này tăng khả năng chống lại sức ép (của Nga) mà còn củng cố an ninh cho toàn châu Âu”.

Khoản tiền tài trợ này của Đức không chỉ giúp tăng sản lượng UAV AN-196, mà còn thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của toàn bộ ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine. Giới phân tích cho rằng, đây có thể là khởi đầu cho một giai đoạn hợp tác sâu rộng hơn giữa châu Âu và Ukraine trong lĩnh vực sản xuất vũ khí công nghệ cao, thậm chí có khả năng tiến tới mở ra cánh cửa cho các dự án chung và chia sẻ công nghệ trong tương lai.

Trong bối cảnh cuộc chiến Nga-Ukraine bước vào giai đoạn giằng co kéo dài, khả năng Ukraine sản xuất hàng loạt và triển khai các hệ thống tấn công tầm xa hiệu quả như AN-196 có thể trở thành nhân tố mang tính bước ngoặt ảnh hưởng đến cục diện chiến trường.

Thu Thủy