UAV tích hợp AI: Bước đột phá nâng cao hiệu quả vận hành Nhà máy Điện mặt trời Thác Mơ

Nhận thức được xu hướng tất yếu đó, Công ty Cổ phần Thủy điện Thác Mơ (TMP) đã lập phương án kỹ thuật ứng dụng UAV - AI cho công tác giám sát tấm pin quang điện và nhiệt độ của mối nối trên dao cách ly các đường dây 22kV - một giải pháp đột phá, dự kiến triển khai trong năm 2026.

Nhu cầu cấp thiết từ thực tiễn

Cánh đồng pin Nhà máy Điện mặt trời Thác Mơ 50MWp. Ảnh: Ngọc Bích

Nhà máy Điện mặt trời Thác Mơ trên 51ha đang gặp thách thức lớn trong việc kiểm soát tình trạng từng mô-đun. Phương pháp thủ công tốn nhiều giờ công, dễ bỏ sót các lỗi vi nứt, hotspot, bụi bẩn hoặc suy hao cục bộ. UAV hiện hữu chỉ dừng lại ở việc ghi nhận hình ảnh, chưa phân tích tự động nên thiếu tính liên tục và cảnh báo sớm. Đầu tư phần mềm AI tích hợp UAV sẽ giúp xử lý đồng thời dữ liệu nhiệt/RGB, tự động nhận diện, định vị và phân loại lỗi, trực quan hóa trên bản đồ số, rút ngắn thời gian phản ứng và chuyển đổi sang bảo trì dự đoán.

Tương tự, các mối nối của dao cách ly là những vị trí có nguy cơ phát sinh sự cố cao, đặc biệt liên quan đến hiện tượng tăng nhiệt bất thường do điện trở tiếp xúc tăng lên (lão hóa, lỏng cơ khí, ôxy hóa, rung động, ...). Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, các điểm nóng (hotspot) tại mối nối, tiếp điểm dao cách ly có thể dẫn đến nguy cơ cháy nổ, phá hủy thiết bị, gây gián đoạn cung cấp điện và ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn vận hành cũng như tài sản của nhà máy. Kiểm tra thủ công khó đảm bảo tần suất, an toàn và độ chính xác. UAV gắn camera nhiệt bay tự động kết hợp AI cho phép giám sát diện rộng, phát hiện sớm điểm nóng, giảm rủi ro leo trèo, tăng tần suất kiểm tra, tối ưu chi phí và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Việc đầu tư giải pháp UAV tích hợp AI là bước đi chiến lược, phù hợp xu hướng chuyển đổi số ngành điện, giúp nâng cao độ tin cậy vận hành, giảm tổn thất sản lượng và tăng năng lực quản lý hiện đại.

Giải pháp UAV tích hợp công nghệ AI

Theo phương án, UAV sẽ được lập trình bay tự động theo lịch trình định sẵn, thu thập đồng thời hình ảnh RGB và ảnh nhiệt trên toàn bộ nhà máy. Các dữ liệu này sẽ được hệ thống AI phân tích, giúp phát hiện nhanh các bất thường như điểm nóng, vi nứt, bụi bẩn hay hỏng diode với độ chính xác trên 90%.

Đối với giám sát nhiệt độ của mối nối dao cách ly trên đường dây 22kV, việc ứng dụng UAV gắn camera nhiệt bay tự động kết hợp phần mềm AI trước hết mang lại lợi ích quan trọng nhất là bảo đảm an toàn cho con người. Giải pháp giúp loại bỏ việc phải leo trèo, tiếp cận các vị trí nguy hiểm trên cột điện, giảm đáng kể rủi ro tai nạn lao động, nhất là ở địa hình đồi núi, thung lũng, nơi điều kiện làm việc khắc nghiệt.

Bên cạnh đó, hệ thống UAV tích hợp công nghệ AI phát hiện sớm và chính xác các điểm bất thường nhờ hình ảnh nhiệt độ phân giải cao và phân tích tự động, giúp cảnh báo kịp thời và cho phép xử lý trước khi xảy ra sự cố nghiêm trọng. Giải pháp còn nâng cao hiệu quả kiểm tra diện rộng, giảm thời gian và nhân lực, tối ưu chi phí bảo trì, kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Đặc biệt, dữ liệu được số hóa, lưu trữ, trực quan hóa và phân tích liên tục, phù hợp chủ trương chuyển đổi số ngành điện, tăng tần suất giám sát, hạn chế bỏ sót lỗi và bảo đảm vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định và bền vững.

Giải pháp UAV trong quản lý kỹ thuật. Ảnh: Ngọc Bích

Phương án UAV tích hợp AI sẽ được triển khai trong 3 giai đoạn chính từ năm 2026. Ảnh: ĐVCC

Định hướng của TMP là xây dựng mô hình quản lý vận hành hiện đại dựa trên Big Data và AI, qua đó tạo nền tảng để nhân rộng mô hình UAV tích hợp công nghệ AI sang các dự án năng lượng tái tạo khác trong tương lai.

Chuyển đổi số không còn là xu thế mà đã trở thành yêu cầu tất yếu của ngành năng lượng. Với phương án UAV tích hợp công nghệ AI, TMP khẳng định tầm nhìn tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ mới, hướng tới vận hành thông minh, an toàn và bền vững.

Thanh Thảo - Ngọc Bích