Ukraine bán điện cho EU, Nga kiểm soát nhà máy điện chiến lược ở Ukraine

Tổng thống Zelensky cho biết: "Chúng tôi đang chuẩn bị tăng xuất khẩu điện cho người tiêu dùng ở EU. Xuất khẩu điện sang EU không chỉ giúp Ukraine tăng thu nhập bằng ngoại tệ, mà còn giúp các đối tác của chúng tôi chống lại áp lực năng lượng từ phía Nga".

Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ từng bước đưa Ukraine trở thành một trong những nước bảo đảm cho an ninh năng lượng của châu Âu".

Theo ông Zelensky, với việc liên kết với hệ thống năng lượng chung của EU, Ukraine đang làm những điều tưởng chừng như không thể.

Phát biểu của ông Zelensky được đưa không lâu sau khi dòng chảy khí đốt Nga sang châu Âu siết chặt thêm từ ngày 27-7, thời hạn mà Tập đoàn khí đốt quốc doanh Gazprom của Nga đưa ra để cắt lượng khí đốt cung cấp cho Đức qua đường ống Nord Stream 1 xuống còn 1/5 công suất đường ống.

Hệ thống truyền tải điện tại thủ đô Kiev, Ukraine. Ảnh: Reuters

Giữa tháng 3, Ukraine đã đạt được thỏa thuận tham gia Mạng lưới các nhà vận hành hệ thống truyền tải điện châu Âu (ENTSO-E). Việc lưới điện của Ukraine được kết nối với mạng lưới châu Âu giúp Kiev duy trì nguồn cung liên tục cho EU bất chấp chiến sự bùng phát.

Vào thời điểm đó, người đứng đầu Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen hồ hởi thông báo Ukraine sẽ cung cấp thêm một nguồn điện cho EU và "tạo ra nguồn thu rất cần thiết cho Kiev". Theo bà Ursula von der Leyen, điều đó có nghĩa đôi bên đều có lợi.

Đến tháng 7, Tổng thống Zelensky cho biết nước này bắt đầu xuất khẩu điện sang EU thông qua Romania, khi Nga giảm nguồn cung khí đốt tới khu vực này. Hãng tin Reuters dẫn nhận định của ông Zelensky cho biết việc bắt đầu xuất khẩu là "một bước tiến quan trọng khác trong quá trình Ukraine hướng tới Liên minh châu Âu".

Nhờ các nhà máy điện hạt nhân, thủy điện và điện tái tạo Ukraine vẫn có thể sản xuất nhiều điện hơn mức tiêu thụ. Nước này ước tính dư thừa 2-3 GW điện để xuất khẩu sang châu Âu.

Nhà máy điện Vuhlehirska lớn thứ 2 ở Ukraine. Ảnh: Reuters

Trong ngày 27-7, ở Ukraine, hãng tin RIA Novosti dẫn lời ông Vitaly Kiselyov -một quan chức của Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) tự xưng - cho biết các lực lượng Nga kiểm soát nhà máy điện Vuhlehirska (nhà máy điện lớn thứ 2 Ukraine).

Các lực lượng do Nga hậu thuẫn trước đó đã tuyên bố chiếm được nhà máy điện Vuhlehirsk chạy bằng than.

Đoạn phim chưa được kiểm chứng xuất hiện trên phương tiện truyền thông xã hội hôm 27-7 cho thấy các tay súng của công ty quân sự Wagner (Nga) đang đứng trước Vuhlehirsk ở Donetsk, dường như đã kiểm soát nhà máy điện này. Đài RT cho biết các tay súng của công ty Wagner đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát Vuhlehirska. Tình báo Anh cho biết binh lính Ukraine được cho là đã rút khỏi khỏi khu vực này.

Kênh Al-Jazeera nhận định việc chiếm giữ nhà máy điện Vuhlehirsk ở miền Đông Ukraine sẽ là lợi ích chiến lược đầu tiên của Moscow trong hơn ba tuần nay. Nhà máy điện Vuhlehirska có tầm quan trọng chiến lược tương đương với nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya ở Enerhodar (hiện do Nga kiểm soát).

Chính quyền Ukraine không xác nhận việc lực lượng Nga kiểm soát nhà máy điện, chỉ nói rằng "các hành động thù địch" đang diễn ra ở hai khu vực gần đó.

Huệ Bình