Ukraine kêu gọi NATO tăng viện trợ khi mùa đông đến gần

Đây là chuyến thăm đầu tiên của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tới trụ sở NATO kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát hồi tháng 2/2022. Trao đổi với báo giới sau khi đến Brussels, Tổng thống Zelensky cho biết chuyến thăm lần này của ông đến trụ sở NATO có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc xung đột hiện nay ở Ukraine trong bối cảnh mùa đông sắp đến gần. "Chúng tôi đã chuẩn bị và sẵn sàng. Giờ đây chúng tôi cần hỗ trợ từ các nhà lãnh đạo", ông Zelensky phát biểu, bày tỏ ưu tiên hỗ trợ về hệ thống phòng không, pháo binh và đạn dược, điều mà theo ông có thể giúp Ukraine "đứng vững mỗi ngày và phòng thủ" trước Nga.

Tổng thống Ukraine Zelensky phát biểu bên cạnh Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg.

Phát biểu bên cạnh Tổng thống Ukraine tại trụ sở NATO chiều 11/10 là Tổng thư ký liên minh Jens Stoltenberg. Lãnh đạo NATO tái khẳng định sự ủng hộ vững chắc của liên minh đối với đất nước bị chiến tranh tàn phá này "trong chừng mực cần thiết". Ông nói: "Tổng thống Nga Putin một lần nữa đang chuẩn bị sử dụng mùa đông làm vũ khí chiến tranh, nghĩa là tấn công hệ thống năng lượng, cơ sở hạ tầng khí đốt. Chúng ta cần ngăn chặn điều đó bằng khả năng phòng không ngày càng tiến bộ và nâng cao".

Tổng thống Ukraine sẽ tận dụng cơ hội tại cuộc họp của Nhóm Liên lạc Phòng thủ Ukraine, do Mỹ chủ trì với hơn 50 nhà lãnh đạo quốc phòng từ khắp nơi trên thế giới trong ngày 11/10, để đưa ra quan điểm cá nhân về viện trợ quân sự, trong bối cảnh sự hỗ trợ từ Mỹ bị ảnh hưởng do bất đồng trong Quốc hội cũng như áp lực mới buộc các đồng minh phải gửi vũ khí để hỗ trợ cuộc chiến của Israel với Hamas. Ngay trước thềm cuộc gặp quan trọng này, Ukraine đã nhận một loạt tin vui từ các đồng minh.

Vương quốc Anh đã công bố gói hỗ trợ mới trị giá 100 triệu bảng Anh (khoảng 123 triệu USD) để giúp Ukraine rà phá các bãi mìn, bảo trì phương tiện và củng cố các công sự phòng thủ để bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng. Bộ trưởng Quốc phòng Bỉ Ludivine Dedonder cho biết nước này sẽ cung cấp máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine từ năm 2025, tuy nhiên ông không nói rõ số lượng máy bay sẽ được chuyển đến Kiev.

Theo một số nguồn tin, Mỹ cũng sẽ đưa ra gói viện trợ mới gồm tên lửa phòng không AIM-9M, hệ thống chống máy bay không người lái, đạn dược cho Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao (HIMARS), pháo binh, thiết bị tác chiến điện tử, đạn phá hủy, và hơn 16 triệu viên đạn vũ khí nhỏ. Số vũ khí này được cung cấp theo thẩm quyền của Tổng thống Mỹ, do đó sẽ được lấy từ kho của Lầu Năm Góc và nhanh chóng chuyển đến chiến trường.

Lịch trình của ông Zelensky tại Bỉ cũng bao gồm cuộc gặp dự kiến với Thủ tướng nước chủ nhà Alexander De Croo. Ngoài ra, ông Zelensky cũng có thể sẽ gặp Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel. Hai người từng có cuộc gặp vào tuần trước bên lề hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng Chính trị Châu Âu tại Granada, Tây Ban Nha. Trong cuộc gặp song phương, Tổng thống Ukraine khẳng định nước này đã "làm hầu hết mọi thứ" để mở các cuộc đàm phán gia nhập EU. Bên cạnh kêu gọi viện trợ quân sự, ông Zelensky nhấn mạnh trọng tâm của ông trong cuộc họp cũng sẽ bao gồm hỗ trợ cho việc tái thiết Ukraine. Tổng thống Ukraine gợi ý rằng nguồn tiền cho việc này có thể được trích từ những tài sản của Nga mà nhiều nước trên thế giới đang đóng băng, theo Euronews.

Báo chí quốc tế mô tả sự xuất hiện của ông Zelensky tại trụ sở NATO là sự kiện "bất ngờ". Chuyến đi này có ý nghĩa nhiều hơn một cơ hội vận động thông thường. Theo New York Times, việc ông Zelensky tới Bỉ là "một lời nhắc nhở rõ ràng" về cuộc xung đột kéo dài 20 tháng giữa Ukraine và Nga. Lời nhắc nhở này đóng vai trò quan trọng khi đa phần phương Tây đang chuyển sự chú ý sang cuộc chiến giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza. Cuộc chiến ở Gaza vừa nổ ra và có nguy cơ kéo dài. Theo các chuyên gia, kịch bản này sẽ ảnh hưởng tới nguồn lực ở phương Tây và Mỹ nói riêng trong việc hỗ trợ Ukraine.

Bên cạnh đó, giới quan sát cho rằng sự hiện diện của ông Zelensky gia tăng mối lo ngại về những rạn nứt trong sự ủng hộ của các nước phương Tây dành cho Kiev trong cuộc chiến chống lại "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga. Thời gian qua, Ukraine đã triển khai cuộc phản công quy mô lớn nhằm tái chiếm những khu vực bị Nga kiểm soát. Tuy vậy, chiến dịch này không tạo được nhiều đột phá như năm 2022. Và hiện nay, Kiev đang lo lắng về việc Nga sẽ tận dụng mùa đông để phản công, không kích vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine.

Ngoài xung đột Ukraine, cuộc họp kéo dài hai ngày của các quan chức NATO cũng sẽ bao gồm các cuộc thảo luận về tình hình ở Kosovo và khu vực Tây Balkan, hành động phá hoại có chủ ý mới xảy ra ở Biển Baltic, thiệt hại đối với đường ống dẫn khí đốt dưới biển và cáp viễn thông nối giữa Phần Lan và Estonia cũng như cuộc xung đột giữa Israel và Hamas. Theo hãng tin Reuters, các bộ trưởng NATO cũng sẽ gặp người đồng cấp Ukraine Rustem Umerov tại Brussels trong phiên họp của Hội đồng NATO-Ukraine. Hội đồng này được thành lập tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng 7/2023 để thúc đẩy hợp tác chặt chẽ hơn giữa khối quân sự này và Kiev.

Tiến Anh (TH)