Đối mặt với đợt ném bom cường độ cao của không quân chiến thuật Nga trong những ngày gần đây, Lữ đoàn bộ binh 104, 129 và Lữ đoàn bộ binh cơ giới 115 của Quân đội Ukraine, do thiếu hỏa lực phòng không và pháo binh yểm trợ, đã phải rút lui dưới làn đạn pháo và UAV tự sát của Nga.
Trận địa phòng ngự của quân Ukraine rộng khoảng 3 km2 nằm ở phía tây bắc của làng Arkhanhel's'ke, một ngôi làng nằm ở phía đông bắc làng Ocheretine. Tuy nhiên trước sức ép dữ dội của quân Nga, quân Ukraine đã phải rút về làng Kalynove ở phía bắc, tái triển khai lực lượng và xây dựng các công sự chiến đấu tại đây.
Tuy nhiên, UAV tự sát, pháo binh và không quân Nga đã không cho Quân đội Ukraine cơ hội rút lui về phía bắc và phía tây. Chúng ta có thể thấy từ nhiều video chiến trường do Nga công bố, quân tiếp viện của Quân đội Ukraine đã phải để quân rút qua các bãi mìn lớn do chính họ bố trí, trong điều kiện không có xe bọc thép.
Để rút lui qua bãi mìn, bộ binh Ukraine bố trí hình thành "đội hình hàng dọc", nhưng đây là cơ hội tuyệt vời để pháo binh Nga bắn tỉa bộ binh Ukraine. Nhiều quả đạn pháo có sức sát thương cao đã tàn sát quân Ukraine rút lui, cũng như quân tiếp viện; khiến hàng trăm người thương vong trên các cánh đồng trống.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra trong trận đột kích mới đây ở làng Ocheretine. Khi đó, Lữ đoàn phòng thủ nội địa số 100 và Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 115 của Quân đội Ukraine đã bị hỏa lực Nga bắn phá mãnh liệt. Quân Ukraine tại Ocheretine bất ngờ khi bị tấn công trực diện của quân Nga.
Hiện nay, tuyến phòng thủ của Quân đội Ukraina trên hướng Ocheretine đã sụp đổ. Nguyên nhân chủ yếu có thể do ba khía cạnh sau đây. Thứ nhất, vào tháng 3 năm nay, Quân đội Ukraine đã “đôi công” cường độ cao với lực lượng tấn công của Nga tại làng Berdychi.
Cũng tại ngôi làng này, lực lượng tinh nhuệ và nhiều lực lượng dự bị chiến lược của Quân đội Ukraine đã bị kiệt sức bởi hỏa lực pháo binh của Nga trong cuộc tấn công. Thương vong của Quân đội Ukraine tăng gấp 5 lần trong cuộc tấn công tại chỗ và hàng trăm vũ khí hạng nặng bị phá hủy.
Thứ hai là Quân đội Ukraine không có sẵn lực lượng dự bị trên tuyến phòng thủ trung tâm ở Donetsk. Nhiều đơn vị đã lâu không được bổ sung quân và chưa được thay quân về hậu phương để nghỉ ngơi, phục hồi sức khỏe.
Nhiều lữ đoàn Ukraine chỉ còn lại một đến hai tiểu đoàn, thậm chí một số lữ đoàn chỉ còn lại sở chỉ huy lữ đoàn và một tiểu đoàn chiến đấu. Do đó, với tình trạng thiếu quân trầm trọng, rút lui là chiến lược phòng thủ khả thi duy nhất của Quân đội Ukraine theo hướng này.
Tuy nhiên, việc thiếu quân không phải là vấn đề nghiêm trọng nhất, Quân đội Ukraine còn phải đối mặt với tình thế nghiêm trọng là không thể phòng thủ. Kể từ khi cụm pháo đài Avdiivka bị Nga chọc thủng, lực lượng phòng thủ của Ukraine bảo vệ phía tây bắc Avdiivka chủ yếu dựa vào tuyến phòng thủ trên cao gồm Ocheretine, Novokalynove và Arkhanhel's'ke.
Trước đó, trên cơ sở lợi thế về địa hình, Quân đội Ukraine xây dựng một số lượng lớn công sự, lợi dụng vào các hệ thống sông ngòi ở phía tây Avdiivka. Tuy không phải là bất khả xâm phạm, nhưng ít nhất cũng giúp cầm chân Quân đội Nga khi muốn vượt qua khu vực này.
Tuy nhiên, quân Nga áp dụng chiến thuật thọc sâu vào Ocheretine, mạo hiểm tấn công trực tiếp vào trung tâm phòng ngự của quân Ukraine tại phía tây bắc thành phố Avdiivka. Sư đoàn bộ binh cơ giới cận vệ số 27 thuộc Tập đoàn quân tổng hợp số 41 thuộc Quân khu trung tâm của Nga đã phát động cuộc tấn công mạo hiểm dài tới 8 km.
Các tuyến phòng thủ và công sự do Quân đội Ukraine xây dựng gần các thung lũng và đường sườn núi ở hai bên các điểm cao hoàn toàn thất bại. Sau đó, quân Nga tiến dọc theo đường sườn núi vào thị trấn Ocheretine được phòng thủ yếu ớt, khiến quân Ukraine sụp đổ ngay lập tức.
Từ ngày 20/4 đến ngày 5/5, quân Nga tiến hành các hoạt động tấn công nhanh về mọi hướng xung quanh Ocheretine, đồng thời lần lượt kiểm soát Keramik, Soloviove, Novobakhmutivka, Novokalynove và Arkhanhel's'ke, nhanh chóng mở rộng điểm lồi và san bằng mặt trận.
Quân Ukraine mất Ocheretine trong thời gian ngắn khiến vành đai phòng thủ hình tam giác bị xé toạc hoàn toàn. Lực lượng dự bị của quân Nga đã phát huy chiến quả, tiến công không ngừng, khiến quân Ukraine không thể bịt kín kẽ hở trên tuyến phòng thủ.
Do thiếu sự hỗ trợ về mặt địa hình, thành phố Pokrovsk cách Ocheretine 30 km về phía tây rõ ràng đang ở thế khó phòng thủ. Hơn nữa, chiến lược vừa rút lui vừa chờ hỗ trợ từ phía sau của Quân đội Ukraine rõ ràng không thể ngăn chặn được cuộc tấn công của Nga.
Bởi vì sau khi Quân đội Ukraine rút lui về các làng mạc và thị trấn phía sau, họ chỉ có thể tạm thời xây dựng một số tuyến phòng ngự lâm thời, chủ yếu là chiến hào, không thể chống đỡ được hỏa lực cường độ cao của quân Nga, nên thời gian phòng thủ của quân Ukraine ở một vị trí thậm chí có thể tính bằng giờ.
Vì vậy, nếu không chuẩn bị trước, quân Ukraine chỉ có thể rút lui ngày càng xa, tạo cơ hội cho quân Nga tiến sâu vào khu vực do Quân đội Ukraine kiểm soát và phong tỏa, cắt đứt đường nối kênh tiếp tế giữa thành phố Pokrovsk và các khu vực phòng ngự khác trong khu vực.
Điều đáng chú ý là Ukraine vẫn hiểu rõ những bất lợi và vấn đề hiện tại mà Quân đội Ukraine phải đối mặt. Blogger nổi tiếng Butusov của Ukraine đã viết trên tài khoản mạng xã hội của mình rằng, tuyến phòng thủ của Quân đội Ukraine ở khu vực Donbass thực sự đã sụp đổ.
Theo Butusov, hiện Quân đội Nga đang chuẩn bị cho chiến dịch mùa hè và chưa thực hiện những hành động quyết liệt hơn. Trên thực tế, Quân đội Ukraine đã không xây dựng các tuyến phòng thủ nhiều tầng ở khu vực Donbass, cũng như không xây dựng các công sự quy mô lớn phía sau đường chiến tuyến giữa hai bên.
Do đó khi quân Nga chọc thủng tuyến 1, quân đội Ukraine không còn khả năng bảo vệ tuyến 2 và 3. Butusov cáo buộc chính quyền Kiev không xây dựng các pháo đài kiên cố ở những khu vực quan trọng như thành phố Kramatorsk và Sloviansk.
Butusov tin rằng thất bại trên hướng Ocheretine chỉ là khởi đầu. Vì quân Nga đã chiếm toàn bộ khu vực có địa hình cao trên hướng đó, nên các vị trí phòng thủ do Quân đội Ukraine triển khai tại các làng, thị trấn xung quanh Ocheretine đã bị quân Nga đe dọa nghiêm trọng.
Sau khi Quân đội Nga hoàn thành việc bao vây khu vực phòng thủ phía bắc của Quân đội Ukraine, có khả năng họ sẽ được tự do tiếp tục tiến về phía tây bắc, mục tiêu theo từng giai đoạn sẽ là cắt đứt đường cao tốc N-20 nối thành phố Kostiantynivka cách đó 30 km. Đến lúc đó, vùng Donbas có thể không còn nhiều thời gian nữa. (Nguồn ảnh: CNN, Kyiv Independent, Ukrinform, Topwar).
Tiến Minh (Theo NetEase)