Ukraine thiếu hụt đàn ông trẻ tuổi để bổ sung lực lượng quân sự đang suy yếu
Ukraine đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học khi chiến tranh tiếp diễn, ít đàn ông đáp ứng được nhu cầu của cả chiến trường và lực lượng lao động.
Tuổi trung bình của các binh sĩ Ukraine ngày càng trở nên cao hơn (Ảnh: WSJ)
Dân số Ukraine, vốn đã giảm nhanh trước khi xung đột với Nga xảy ra, đã chứng kiến sự suy giảm mạnh do di cư, tỷ lệ sinh thấp và một cuộc xung đột đã cướp đi nhiều sinh mạng. Trước chiến tranh, dân số nước này ở mức khoảng 45 triệu người nhưng con số này được cho là đã giảm 10 triệu.
Nhu cầu binh sĩ tăng cao
Nhóm nhân khẩu học chịu mối đe dọa lớn nhất chính là những người đàn ông dưới 30 tuổi, hiện đang là nhóm dân số nhỏ nhất ở Ukraine. Nhóm này được sinh ra trong thời kỳ sụp đổ kinh tế Liên Xô, và cuộc chiến đang diễn ra ở hiện tại có thể khiến nhóm tiếp tục bị thu hẹp.
Hiện tại, Ukraine có chưa đến 5 triệu nam giới dưới 30 tuổi. Trước khi xung đột với Nga bùng phát vào năm 2022, con số này là khoảng 6 triệu.
Sau gần 3 năm chiến tranh, Ukraine đang rất cần bổ sung binh lính. Nhiều đàn ông – ở độ tuổi trẻ hơn – đã được triệu tập để chiến đấu. Vào tháng 4, một luật mới đã được thông qua để hạ độ tuổi nghĩa vụ quân sự từ 27 xuống 25. Trong khi đó, một số người đàn ông chưa đủ tuổi nhập ngũ đã tình nguyện giúp bảo vệ đất nước của họ.
“Tôi đã dành nhiều thời gian để chuẩn bị, cả về tinh thần và thể chất, và tôi đã phải thuyết phục mẹ mình trước khi đến đây”, một binh sĩ 20 tuổi tên Nikita, trước là công nhân mỏ than, nói với hãng CNA.
Để tiếp tục mở rộng nhóm nghĩa vụ quân sự, một luật mới được thông qua cho phép một bộ phận tù nhân tham gia chiến đấu, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tội ác của họ. Cho đến nay, hơn 3.000 tù nhân đã chấp nhận lời đề nghị này.
Trong số các tù nhân tham gia chiến đấu, có một vận động viên thể hình tên Andre, người đã bị kết án 4 năm tù vì tội ăn cắp tiền của chủ lao động. Anh nói rằng việc gia nhập quân đội là cơ hội để làm lại từ đầu.
“Họ có thể xóa bỏ mọi vi phạm mà bạn đã mắc phải và ân xá cho bạn. Điều đó có nghĩa là bạn có thể bắt đầu lại từ đầu. Chưa từng có ai được trao cơ hội như vậy trước đây”, Andre cho hay.
Nhưng bất chấp các biện pháp mới, Ukraine vẫn không có đủ đàn ông để phục trên và ngoài chiến trường.
Những người lính mới được tuyển mộ kết thúc khóa huấn luyện tại một căn cứ quân sự gần Kiev, Ukraine ngày 25/9/2023 (Ảnh: AP)
Quản lý nền kinh tế trong thời chiến
Ukraine cũng đang thiếu hụt lao động nghiêm trọng, gây tổn hại cho nền kinh tế vốn đã bị chiến tranh tàn phá.
Lực lượng lao động hiện có của nước này đã giảm 27% kể từ khi chiến sự bùng phát. Sự thiếu hụt này đã gây ra ảnh hưởng nặng nề đối với các ngành dịch vụ, bán lẻ và vận tải. Để lấp đầy khoảng trống, nhiều phụ nữ đang phải đảm nhận những công việc mà trước đây thường do nam giới làm.
Bà Tatyana Pavlenko, một người nội trợ, đang học lái xe tải hậu cần là một trường hợp điển hình.
"Động lực chính khiến tôi làm việc này là khi chiến sự bắt đầu, tôi thấy các doanh nghiệp lớn phải di chuyển sản phẩm của họ xa hơn về phía tây", người phụ nữ 42 tuổi cho biết. "Em gái tôi làm việc cho một doanh nghiệp như vậy. Có tình trạng thiếu tài xế vì nhiều người đã bỏ trốn".
Các chương trình đào tạo dành cho phụ nữ đã xuất hiện trên khắp Ukraine, chủ yếu trong lĩnh vực giao thông.
Nhà kinh tế học kiêm nhân khẩu học Ella Libanova thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Ukraine cho biết vấn đề nhân khẩu học sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn, trừ khi Ukraine có thể đưa người tị nạn trở về sau chiến tranh và thu hút người nhập cư.
Trong số 17 triệu người đã tháo chạy khỏi đất nước kể từ khi chiến sự bùng phát vào tháng 2 năm 2022, chỉ có khoảng 60% đã trở về, tính đến thời điểm hiện tại.
“Có nguy cơ là những người chồng ở Ukraine sẽ đến với vợ họ đang ở nước ngoài, và gia đình sẽ đoàn tụ không phải ở Ukraine mà ở nước ngoài”, bà Libanova cho biết. “Đây là một nguy cơ không thể bỏ qua. Chúng tôi rất sợ điều đó và đang tìm cách ngăn chặn. Tôi không biết liệu có hiệu quả không”.
Những người lính mới tuyển mộ ôm nhau khi kết thúc khóa huấn luyện tại một căn cứ quân sự gần Kiev, Ukraine ngày 25/9/2023 (Ảnh: AP)
Tình trạng già hóa dân số nhanh chóng
Hầu hết người Ukraine chạy trốn khỏi đất nước trong cuộc xung đột đều còn trẻ và trong độ tuổi lao động, theo các nhà quan sát.
Hiện tại, Ukraine phải chăm sóc một trong những nhóm dân số già hóa nhanh nhất thế giới: khoảng ¼ dân số nước này ở độ tuổi trên 60.
Ukraine duy trì hệ thống phúc lợi xã hội và 60% dân số phụ thuộc vào nhà nước, Lyudmila Kostyuk, Phó Giám đốc Nhà dưỡng lão Cựu chiến binh Lao động Kiev cho biết. Theo số liệu từ Bộ Chính sách Xã hội Ukraine, khoảng 20% dân số nước này là trẻ em và 20% còn lại là dân số trong độ tuổi lao động.
“Trong tương lai, sẽ cần phải hỗ trợ nhiều người hơn nữa”, bà Kostyuk cho biết. “Tôi không thấy tình hình sẽ có tiến triển”.
Kể từ khi chiến tranh bắt đầu, toàn bộ thu nhập thuế của Ukraine đều được dùng để bảo vệ đất nước.
Các nhà quan sát nhấn mạnh rằng Ukraine đang rất cần thu hút công dân tị nạn trở về nước để giúp tăng thu nhập thuế của đất nước.
Nhà phân tích Serhiy Fursa nói với CNA rằng “gần một nửa dân số trẻ Ukraine đáng lẽ phải nộp thuế, nhưng lại không làm vậy”.
Các nhà phân tích cho biết, trừ khi chiến tranh kết thúc, rất ít người nước ngoài muốn định cư ở Ukraine và nhiều người dân nước này sẽ tiếp tục rời bỏ quê hương. Kể từ khi chiến tranh bắt đầu, hàng triệu người Ukraine lớn tuổi đã phải rời bỏ nhà cửa và bỏ lại mọi thứ phía sau.
