Ukraine 'tiến thoái lưỡng nan'

Ngay khi tiến quân vào Sievierodonetsk, các binh sĩ Ukraine đã phải hứng chịu một loạt đạn pháo từ Nga. Nhưng họ chỉ có một con đường duy nhất để tiếp cận thành phố. Đó là cây cầu đầy những xác xe bị đốt cháy và xe tải chắn ngang đường.

Thậm chí, khi vào được tới bên trong thành phố, các cuộc giao tranh giữa lực lượng Ukraine và Nga còn dữ dội hơn khi hai bên đều muốn giành quyền kiểm soát trung tâm công nghiệp phía đông.

Theo New York Times, các nhà lãnh đạo Ukraine đang phải đối mặt với câu hỏi quan trọng trước những tổn thất ở mặt trận phía đông. Họ nên rút khỏi thành phố hạng trung và củng cố tại vị trí dễ phòng thủ hơn, hay tiếp tục ở lại chiến đấu nhưng đối mặt với nguy cơ bị cô lập nếu cây cầu cuối cùng nổ tung?

Thực tế này phản ánh những lựa chọn khó khăn mà Ukraine đối mặt kể từ khi Nga phát động “chiến dịch quân sự". Đó là vấn đề giữa việc nhượng bộ để ngăn chặn mất mát trong ngắn hạn hoặc tiếp tục kháng cự với hy vọng sẽ giành chiến thắng, mặc dù cơ hội là rất nhỏ.

Những người lính Ukraine ở gần Sievierodonetsk vào tuần trước. Ảnh: New York Times.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu hôm 7/6 tuyên bố lực lượng nước này nắm quyền kiểm soát 97% tỉnh Luhansk. Trong khi đó, AP dẫn lời các quan chức Ukraine và nhà phân tích quân sự cho hay Nga dường như cũng đã chiếm được khoảng một nửa khu vực Donetsk.

Không từ bỏ

Trong bài phát biểu hôm 6/6, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết cường độ giao tranh tại Sievierodonetsk và Lysychansk lân cận đã khiến cả hai khu vực trở thành những "thành phố chết".

Tuy nhiên, ông khẳng định có một lý do thuyết phục để lực lượng Ukraine ở lại và chiến đấu: Đó là lập trường của nước này. Kể từ khi cuộc xung đột nổ ra, Kyiv đã tuyên bố sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và không nhượng bộ trước Moscow.

Theo ông Zelensky, nếu lực lượng Ukraine ngay bây giờ rút lui đến những vị trí khác ở vùng đất cao hơn bên kia sông Seversky Donets, và sau đó mới phản công lại, cuộc giao tranh tiếp theo sẽ khó khăn hơn, thậm chí phải trả giá nhiều hơn.

“Sẽ có nhiều mất mát hơn khi quay trở lại", ông Zelensky nói.

“Các anh hùng của chúng tôi không từ bỏ những vị trí ở Sievierodonetsk”, ông cho biết và thông tin rằng "cuộc giao tranh khốc liệt đang tiếp diễn trong thành phố".

Các khu vực Nga đã giành kiểm soát. Đồ họa: Guardian.

Sievierodonetsk là thành phố lớn cuối cùng trong khu vực ly khai Luhansk mà Nga chưa kiểm soát được. Nếu thành công chiếm giữ mục tiêu chiến lược này, Nga sẽ giành quyền kiểm soát gần như toàn bộ khu vực đó.

Ngoài ra, còn có các yếu tố khác quan trọng hơn cả vai trò chiến lược của thành phố.

Việc rút lui có thể khiến các lực lượng của Ukraine mất tinh thần. Bên cạnh đó, một số binh sĩ Ukraine cho rằng kế hoạch kéo dài giai đoạn tác chiến đô thị có thể gây thêm thương vong cho lực lượng Nga và ảnh hưởng đến nhuệ khí của họ.

Lựa chọn nào cũng có rủi ro

Tuy nhiên, theo New York Times, ông Zelensky cũng có thể đang hỗ trợ quân đội cố tình phát đi tín hiệu sai, trong khi lặng lẽ theo đuổi hướng hành động ngược lại.

Kyiv chưa công bố chi tiết thương vong quân sự kể từ khi cuộc xung đột nổ ra. Nhưng tuần trước, Tổng thống Zelensky cho biết mỗi ngày Ukraine có 60-100 binh sĩ thiệt mạng và 500 người bị thương.

Giao tranh ở Sievierodonetsk và các khu vực rộng lớn hơn ở Donbas, phía đông, đã diễn ra trong nhiều tuần và một số binh sĩ Ukraine đặt câu hỏi tại sao quân đội không ra lệnh rút lui chiến thuật.

“Rất nhiều binh sĩ đã thiệt mạng”, Kubik, một người lính Ukraine nói. “Hãy để họ (Nga) tiến lên phía trước một chút, để họ nghĩ rằng họ đã chiếm được thị trấn, và sau đó chúng ta sẽ gặp họ” từ vị trí thuận lợi hơn.

Sievierodonetsk nằm bên bờ phía đông của sông Seversky Donets và có địa hình hầu như bằng phẳng. Ngược lại, bờ phía tây có một ngọn đồi, giúp binh sĩ có tầm nhìn và vị trí bắn tốt.

Sievierodonetsk từng là nơi sinh sống của khoảng 100.000 cư dân, với những con đường rợp bóng cây dương và đường chân trời bị bao trùm trong những làn khói từ một nhà máy sản xuất phân bón.

Bây giờ, thành phố chỉ còn lại phần lớn tàn tích bị bỏ hoang, nơi tình hình giao tranh thay đổi theo từng giờ.

Hệ thống phóng tên lửa của Nga ở một cánh đồng bên ngoài Sievierodonetsk đang hướng về phía thành phố. Ảnh: Maxar Technologies.

Cây cầu quan trọng dẫn đến Sievierodonetsk là một bức tranh toàn cảnh về sự tàn phá, minh chứng cho những khó khăn và rủi ro đối với Ukraine trong cuộc giao tranh.

Trên cầu, các mảnh vỡ, xác xe đã chất đống trong hai tuần qua. Trong cuộc phỏng vấn vào cuối tháng 5, một người lính tại trạm kiểm soát ở rìa phía tây của cây cầu cảnh báo pháo binh Nga luôn quan sát và sẵn sàng ngắm bắn bất cứ khi nào có ôtô chạy qua.

Dù vậy, Thống đốc tỉnh Luhansk Serhiy Haidai cho hay việc cố gắng giữ Sievierodonetsk vẫn quan trọng bởi nó mang tính biểu tượng cho sự phản kháng.

“Về mặt chính trị, Sievierodonetsk là trung tâm khu vực. Giải phóng thành phố này sẽ nâng cao tinh thần của chúng tôi và làm mất nhuệ khí của người Nga", ông nói.

Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky cho hay ông sẵn sàng xem xét lại quyết định của mình dựa trên các diễn biến mới nhất. “Dù là lệnh tiếp tục chiến đấu hay rút lui cũng đều có những mặt trái tiềm ẩn”, ông nói.

“Lựa chọn đầu tiên có rủi ro. Lựa chọn thứ hai cũng có phần mạo hiểm”, ông cho biết.

Dù vậy, đầu tuần này, các chỉ huy Ukraine đã quyết định rút lui ở Sviatohirsk - một thị trấn bên bờ Seversky Donets - để ngăn chặn khả năng bị bao vây.

Với ý định bẫy quân đội Ukraine trong thị trấn, lực lượng Nga đã nã pháo vào cây cầu gần tu viện Chính thống giáo - con đường còn lại duy nhất băng qua sông.

Trong bối cảnh đó, hôm 6/6, Ukraine đã rút quân, cho nổ tung cây cầu và chiếm các vị trí cao hơn dọc theo bờ sông, các quan chức Ukraine cho biết.

Video Su-34 Nga bắn tên lửa vào cơ sở hạ tầng quân sự Ukraine Bộ Quốc phòng Nga ngày 6/6 tung video máy bay Su-34 của quân đội nước này xuất kích bắn tên lửa để phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự của Ukraine trong “chiến dịch đặc biệt”.

Minh An