Ukraine vật lộn ngăn bước tiến của Nga tại TP chiến lược Pokrovsk

Quân Nga đang tiến sát TP chiến lược Pokrovsk (Donetsk) từ phía đông và phía nam. Sau khi giành quyền kiểm soát làng Shevchenko ở phía nam TP, lực lượng Nga hiện chỉ cách trung tâm hậu cần quan trọng này chưa đầy 4 km, theo tờ Kyiv Independent.

“Giao tranh diễn ra vô cùng khốc liệt. Quân Nga đang huy động toàn bộ lực lượng sẵn có, tìm mọi cách phá vỡ tuyến phòng thủ của quân đội chúng tôi” - Tổng Tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine, ông Oleksandr Syrskyi, nói.

Ukraine đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt bộ binh nghiêm trọng, cùng với những bất đồng trong ban chỉ huy quân sự phụ trách phòng thủ.

Pokrovsk là pháo đài cuối cùng ở phía tây nam tỉnh Donetsk, giữ vai trò ngăn chặn quân Nga tiến sâu hơn vào tỉnh Dnipropetrovsk và thủ phủ khu vực là TP quan trọng Dnipro.

Giới phân tích quân sự cùng các chỉ huy Ukraine cho rằng mọi người dường như đã chấp nhận thực tế rằng Nga sẽ tiến vào Pokrovsk nhưng cảnh báo không phải ai cũng hiểu hết hậu quả việc này sẽ mang lại cho quân Ukraine ở tỉnh Dnipropetrovsk và khu vực.

Binh sĩ Ukraine tham chiến tại TP Pokrovsk, tỉnh Donetsk, miền đông Ukraine hồi tháng 11. Ảnh: GETTY IMAGES

Dưới làn đạn của Nga

Theo chính quyền quân sự địa phương, khoảng 11.000 người vẫn còn ở lại Pokrovsk, nơi từng là nhà của hơn 60.000 dân trước khi xung đột bùng phát. Hầu hết các công ty dịch vụ và doanh nghiệp địa phương đã ngừng hoạt động. TP cũng không còn khí đốt hay hệ thống sưởi ấm do các đường dây điện bị phá hủy hoặc hư hại sau những trận pháo kích.

Chính quyền địa phương đã kêu gọi người dân sơ tán trong nhiều tháng qua, nhấn mạnh rằng “không có nơi nào an toàn ở tỉnh Donetsk vào lúc này”. Tuy nhiên, việc sơ tán dưới làn đạn vẫn là thách thức lớn.

Từ tháng 9, công ty đường sắt quốc gia Ukraine Ukrzaliznytsia đã hủy các chuyến tàu sơ tán từ Pokrovsk do nguy cơ bị tấn công. Người dân vẫn có thể sơ tán bằng xe buýt hoặc ô tô.

Trong khi người dân còn lưỡng lự liệu có nên rời bỏ quê nhà hay không, quân Nga đã tiến sâu và chiếm được các làng Novotroiitske và Shevchenko vào tháng 12. Làng Shevchenko chỉ cách Pokrovsk chưa đầy 4 km.

Một người dân địa phương đi ngang qua công sự do quân đội Ukraine lắp đặt trên đường phố ở TP Pokrovsk, tỉnh Donetsk, Ukraine vào ngày 11-12. Ảnh: AFP

Ông Nazar Voloshyn, phát ngôn viên của nhóm tác chiến Khortytsia thuộc quân đội Ukraine, nói rằng Kiev đang nỗ lực giành lại các vị trí đã mất gần Pokrovsk, đặc biệt ở các làng Shevchenko và Vidrodzhennia.

“Đối phương đã tấn công các công sự của chúng tôi ở hướng Pokrovsk, phía tây Vidrodzhennia và phía nam Novotroiitske. Kết quả của giao tranh kéo dài là hai vị trí của chúng tôi bị phá hủy, và một vị trí bị mất” - ông Voloshyn nói.

Ông Gustav Gressel, chuyên gia cao cấp tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu (ECFR, trụ sở Đức), nhận định rằng Nga đang lên kế hoạch tấn công Pokrovsk từ phía nam để bao vây và cắt đứt các tuyến hậu cần chính nối các vùng lãnh thổ do Ukraine kiểm soát với tiền tuyến.

Theo chuyên gia này, Pokrovsk có thể chịu chung số phận với Avdiivka, nơi Nga giành quyền kiểm soát hồi tháng 2.

“Hiện tại, lực lượng Nga có thể tấn công Pokrovsk bằng súng cối và pháo binh. Nga có thể sớm kiểm soát đường sắt đến Zaporizhia, đưa tuyến E50 (tuyến đường sắt đến Dnipro) vào tầm bắn. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến công tác hậu cần ở toàn bộ khu vực phía đông nam” - ông Gressel nói với Kyiv Independent.

Kể từ khi giành quyền kiểm soát Avdiivka, chiến thuật quân sự của Nga đã thay đổi đáng kể. Giờ đây, lực lượng Nga không tiếc nguồn lực để ném bom dẫn đường và sử dụng máy bay không người lái (UAV) tấn công các TP của Ukraine.

UAV cung cấp khả năng nhận diện địa hình tốt hơn, phát hiện vị trí đối phương và các cơ sở hạ tầng quan trọng, đồng thời kiểm soát các tuyến hậu cần quan trọng, cắt đứt nguồn cung thiết yếu.

Ông Gressel cho rằng UAV là yếu tố quyết định trong hướng tấn công Pokrovsk. Ông nhấn mạnh rằng sự phát triển về khả năng kháng nhiễu và gia tăng tầm bay của UAV đóng vai trò quan trọng. “Nga đã học hỏi và thích nghi rất nhiều ở lĩnh vực này” - theo chuyên gia Gressel.

Chỉ còn là vấn đề thời gian

Một lý do chính khiến quân Nga tiến công nhanh chóng là ưu thế vượt trội về quân số. Dù chính phủ Ukraine đã nỗ lực cập nhật luật động viên và tuyển thêm binh sĩ, nhưng những biện pháp này chưa tạo ra tác động đáng kể ở các điểm nóng trên tiền tuyến.

Ông Federico Borsari, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Phân tích Chính sách châu Âu (CEPA, trụ sở Mỹ), cho rằng Ukraine không thể cung cấp đủ nhân lực cho các đơn vị chiến đấu và thực hiện luân chuyển quân đội do thiếu hụt nhân sự. Trong khi đó, Nga tiếp tục gia tăng áp lực.

Ông Borsari cho rằng Điện Kremlin muốn chiếm được càng nhiều lãnh thổ càng tốt để có vị thế mạnh hơn trên bàn đàm phán. Chuyên gia này tin rằng Ukraine vẫn có cơ hội, dù rất mong manh, để bảo vệ Pokrovsk.

Khi tìm thấy những điểm yếu nhất trong hệ thống phòng thủ của Ukraine, quân Nga cũng đang sử dụng các giải pháp phi truyền thống, chẳng hạn như triển khai các phương tiện không có vũ trang hoặc thậm chí xe dân dụng để tấn công, theo ông Borsari.

“Những cuộc tấn công liên tục, ngay cả khi không thành công, vẫn làm suy yếu sức chiến đấu của Ukraine khi chúng làm cạn kiệt đạn dược và nguồn cung, khiến các đơn vị Ukraine không thể đối phó với các đợt tấn công tiếp theo từ xe cộ và bộ binh” - ông Borsari chia sẻ với Kyiv Independent.

Binh sĩ Ukraine tham chiến tại TP Pokrovsk, tỉnh Donetsk, Ukraine vào ngày 9-12. Ảnh: ANADOLU AGENCY

Nga, dù phải chịu tổn thất lớn trong mùa thu và mùa đông năm nay, vẫn không từ bỏ mục tiêu ở Pokrovsk. Trong khi đó, quân đội Ukraine đổ lỗi cho hành động của bộ chỉ huy cấp cao, nhấn mạnh rằng binh sĩ đang phải thực hiện những nhiệm vụ “phi thực tế” so với nguồn lực hiện có.

“Nguyên nhân chính dẫn đến thất bại ở Pokrovsk là do cấp chỉ huy cao nhất đặt ra những nhiệm vụ phi thực tế cho các đơn vị. Các tướng lĩnh không hiểu rõ năng lực của binh sĩ và cũng không nắm được tình hình ở tuyến đầu” - ông Serhii Filimonov, chỉ huy Tiểu đoàn Sói Da Vinci thuộc Lữ đoàn 59 của Ukraine, viết trên Telegram.

Bà Alina Mikhailova, trưởng bộ phận y tế của Tiểu đoàn Sói Da Vinci, cũng lên tiếng chỉ trích Tướng Yurii Lutsenko - cựu chỉ huy nhóm tác chiến và chiến thuật Donetsk, cáo buộc ông này gây tổn thất nặng nề cả về lãnh thổ lẫn sinh mạng ở tỉnh Donetsk.

Những bình luận này không nhận được phản hồi công khai từ Bộ Tổng Tham mưu Ukraine hay chính ông Oleksandr Syrskyi. Tuy nhiên, Tướng Lutsenko vừa bị cách chức khỏi vị trí chỉ huy nhóm chiến thuật và tác chiến ở Donetsk.

Hiện tại, tất cả những gì quân đội Ukraine có thể làm là giữ vững phòng tuyến.

THẢO VY