UNDP: 'Thế giới cần có thêm những tấm gương như Việt Nam'

“Thế giới cần có thêm những tấm gương như Việt Nam - một quốc gia chứng minh rằng hòa bình, ổn định và phát triển bền vững là hoàn toàn có thể đạt được sau chiến tranh” - Đó là chia sẻ của bà Kanni Wignaraja, Trợ lý Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) trong chuyến thăm Việt Nam mới đây.

Bà Kanni Wignaraja, Trợ lý Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP).

PV: Cảm ơn bà đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn với Đài TNVN. Thưa bà, khi trở lại Việt Nam sau gần hai thập kỷ, bà có ấn tượng gì về đất nước và con người Việt Nam?

Bà Kanni Wignaraja: Gia đình tôi và tôi từng sống và làm việc tại đây vào đầu những năm 2000. Đó cũng là thời điểm Việt Nam tiến hành những cải cách lớn. Ngay khi ấy, chúng tôi đã có thể thấy sự mở cửa và quyết tâm của Việt Nam để trở thành một phần của nền kinh tế toàn cầu.

Điều khiến tôi ấn tượng mạnh mẽ nhất chính là quá trình hiện đại hóa cơ sở hạ tầng. Sự thay đổi thể hiện rất rõ trong giao thông, trong xây dựng, trong các ngành công nghiệp - một bước tiến lớn so với trước đây. Tôi cũng nhận thấy Việt Nam đang dành sự quan tâm đặc biệt cho kinh tế số. Đây là một quốc gia trẻ, và thật tuyệt vời khi được chứng kiến nguồn năng lượng dồi dào mà các bạn đang dành cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trước kia, điều này đã manh nha nhưng còn khá lặng lẽ; còn hôm nay, có thể thấy rõ một sự bứt phá mạnh mẽ trên chặng đường ấy.

Và điều mà tôi cảm nhận là không thay đổi - mà đó lại là một điều rất đáng quý - chính là sự quyết tâm của người dân Việt Nam. Chính phủ không thể làm tất cả một mình, thay vào đó, sự đồng hành của người dân và khu vực tư nhân sẽ tạo nên những bước đột phá mới trong thời gian tới.

PV: Năm nay kỷ niệm 48 năm Việt Nam gia nhập Liên Hợp Quốc, bà đánh giá thế nào về vai trò và những đóng góp của Việt Nam trong hệ thống Liên Hợp Quốc và khu vực châu Á - Thái Bình Dương?

Bà Kanni Wignaraja: Trước hết, thay mặt Liên Hợp Quốc và UNDP, tôi xin gửi lời chúc mừng nồng nhiệt tới Việt Nam nhân dịp 80 năm Quốc Khánh. Với tất cả những gì đã trải qua trong quá khứ, Việt Nam đã coi lịch sử là một phần trong câu chuyện của mình, nhưng không để lịch sử níu giữ.

Tôi nghĩ rằng, lễ kỷ niệm 80 năm Quốc Khánh vừa qua đã thể hiện rất rõ. Đó là một lễ kỷ niệm về Việt Nam của hôm nay và cho tương lai. Tôi nhìn thấy một đất nước đoàn kết, vững vàng, nơi mọi người đều có vị trí bình đẳng. Và đó chính là điều cần được tôn vinh. Với Liên Hợp Quốc và UNDP, đây cũng là những giá trị cốt lõi quan trọng nhất.

Tôi cho rằng, Việt Nam đang sẵn sàng đảm nhận vai trò lớn hơn - không chỉ trong nước, mà còn ở khu vực, trong ASEAN, trong châu Á - Thái Bình Dương rộng lớn và cả trên thế giới. Thế giới cần những tấm gương như Việt Nam để chứng minh rằng, một quốc gia có thể bước ra khỏi chiến tranh và thời kỳ hậu chiến, gác lại quá khứ, rút ra bài học và hướng đến hòa bình, ổn định - không chỉ cho chính mình, mà còn cho cả thế giới.

Với sự ngưỡng mộ và tôn trọng sâu sắc, tôi mong được chứng kiến Việt Nam đảm nhận vai trò toàn cầu lớn hơn nữa - từ gìn giữ và xây dựng hòa bình, đến mở ra những hướng phát triển mới, cũng như hỗ trợ các quốc gia kém may mắn hơn. Bởi khi Việt Nam còn trong đau thương, cộng đồng quốc tế đã giúp đỡ; và hôm nay, Việt Nam có thể chia sẻ, giúp đỡ những quốc gia khác đang gặp khó khăn.

PV: Việt Nam được coi là một điểm sáng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Bà đánh giá thế nào về tiềm năng của Việt Nam trong việc thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs)?

Bà Kanni Wignaraja: Chúng ta chỉ còn 5 năm nữa để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs). Nhưng phát triển không phải là một điểm dừng cuối cùng, mà là một hành trình liên tục, luôn vận động và tiến lên. SDGs chỉ là một cột mốc trên hành trình ấy. Điều đáng mừng là Việt Nam đã luôn lồng ghép các mục tiêu SDGs vào trong kế hoạch phát triển quốc gia.

Vấn đề đặt ra hiện nay là: với những cải cách gần đây, với việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, liệu từng tỉnh, từng địa phương đã thực sự đưa SDGs vào kế hoạch phát triển của mình chưa? Đây cũng sẽ là ưu tiên mà UNDP tập trung hỗ trợ. Bởi suy cho cùng, phát triển phải đến với từng người dân, ngay tại ngôi làng, địa phương của họ. Sức mạnh của SDGs nằm ở chỗ mỗi người dân đều có thể nói: “Những mục tiêu này là dành cho chúng tôi. Thành công của SDGs không nằm ở những báo cáo vĩ mô, mà ở sự thay đổi thực sự trong cuộc sống và cộng đồng. Để đạt được điều đó, UNDP sẽ hợp tác chặt chẽ với các đối tác trong nước và quốc tế tại Việt Nam. Đổi mới sáng tạo - như ứng dụng AI - sẽ mở ra những bước “nhảy vọt”. Nhưng cốt lõi vẫn là con người. Khi con người có năng lực, có khát vọng và quyết tâm không chỉ cải thiện cuộc sống riêng mình mà còn nâng tầm cả cộng đồng, thì chắc chắn Việt Nam sẽ bứt phá mạnh mẽ trên con đường trở thành quốc gia thu nhập cao.

UNDP: “Thế giới cần có thêm những tấm gương như Việt Nam”

PV: Trong chặng đường phía tước, bà có thể cho biết những ưu tiên và định hướng chiến lược cho hợp tác giữa UNDP và Việt Nam - cả ở cấp quốc gia lẫn khu vực và toàn cầu - nhằm hỗ trợ Việt Nam thực hiện tầm nhìn trở thành nước phát triển vào năm 2045?

Bà Kanni Wignaraja: Mới đây, Hội đồng Điều hành của UNDP đã thông qua chiến lược toàn cầu mới cho giai đoạn 5 năm tới. Tương tự, sang năm tại Việt Nam, UNDP cũng sẽ bàn thảo về Chương trình quốc gia mới, đặt trong khuôn khổ hợp tác chung của Liên Hợp Quốc. Sự đồng bộ này sẽ là nền tảng để xác định trọng tâm hợp tác trong 5 năm tới, cũng là giai đoạn nước rút của các việc hướng đến các mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs). Theo định hướng của chính phủ Việt Nam, tôi thấy có một số lĩnh vực hợp tác then chốt sau.

Trước hết là làm thế nào để những cải cách kinh tế đầy tham vọng gắn liền với cải cách thể chế. Toàn bộ hệ thống quản trị, hành chính công, dịch vụ công cần phải bắt kịp với tầm vóc của các cải cách mới - có thể gọi đây là giai đoạn “Đổi mới 2.0”. Đây sẽ là lĩnh vực mà UNDP tập trung hỗ trợ.

Thứ hai, khu vực tư nhân phải thực sự cất cánh. Việt Nam cần có nhiều hơn các “kỳ lân”, chứ không chỉ vài tập đoàn lớn. Muốn vậy phải có hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, cùng với khung pháp lý thuận lợi để thu hút đầu tư, đặc biệt là nguồn tài chính khí hậu, tài chính sáng tạo. Đây là mảng mà UNDP sẽ tiếp tục đồng hành.

Thứ ba, Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá, trong đó có một trong những đường bờ biển dài nhất thế giới. Kinh tế biển có tiềm năng không kém gì kinh tế xanh, nhưng điều quan trọng là khai thác thế nào để vừa phát triển, vừa bảo vệ được hệ sinh thái. Không thể vì tăng trưởng mà đánh đổi môi trường, ô nhiễm biển và sông ngòi. Tái tạo thiên nhiên, khôi phục đa dạng sinh học - từ rừng núi cho đến đại dương - phải trở thành một trụ cột phát triển.

Và cuối cùng, yếu tố quyết định vẫn là con người. UNDP, với sứ mệnh cốt lõi là phát triển con người, tin tưởng rằng tài sản quý giá nhất của Việt Nam chính là người dân. Nếu tiếp tục đầu tư cho con người - năng lực, khát vọng, bản sắc, sự bình đẳng - thì Việt Nam sẽ không chỉ đạt ngưỡng thu nhập cao, mà còn trở thành một quốc gia hùng cường, bền vững và nhân văn.

PV: Trân trọng cảm ơn bà về cuộc phỏng vấn!

Thanh Huyền/VOV1 Thực hiện