Ứng dụng công nghệ AI trong nâng cao năng suất nông nghiệp hiện nay là cấp thiết

Sáng ngày 23/3, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Namtổ chức “Hội thảo ứng dụng công nghệ AI trong nâng cao năng suất nông nghiệp”.

Tham dự Hội thảo có ông Hồ Xuân Hùng, Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; ông Vũ Mạnh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp-Nông thôn, Ban Kinh tế Trung ương; GS,TS Mai Quang Vinh, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Kinh tế số Việt Nam; TS Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển kinh tế số Việt Nam; các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực nông nghiệp.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam Hồ Xuân Hùng cho biết, Đảng và Nhà nước thường xuyên quan tâm đến nông nghiệp, nông dân và nông thôn, từ lâu đã có nhiều quyết sách lớn, quan trọng nhằm phát triển nền nông nghiệp nước nhà một cách hiệu quả và bền vững.

Tại Việt Nam, ứng dụng AI vào nông nghiệp vẫn còn khá mới mẻ nhưng đang rất thu hút được sự quan tâm của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cũng như doanh nghiệp, nông dân vì những ưu thế, lợi ích mà nó mang lại so với nông nghiệp truyền thống. Ngày 26-11-2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 127/QĐ-TTg về việc Ban hành chiến lược quốc gia nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030, trong đó có nội dung: “Thúc đẩy và phát triển các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, ứng dụng công nghệ cao, nhằm cải tiến thông minh hóa, tự động hóa quy trình sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp, đảm bảo quy trình sản xuất, phục vụ việc truy xuất, minh bạch nguồn gốc sản phẩm, cung cấp thực phẩm sạch cho người tiêu dùng”.

Ngày nay, những loại thiết bị máy móc ứng dụng AI đang dần phổ biến trong thời đại công nghệ phát triển. Những loại máy này được sáng tạo và ứng dụng trong nhiều lĩnh vực đời sống, trong đó có cả sản xuất nông nghiệp.

Trí tuệ nhân tạo giúp năng suất cây trồng được tăng lên, cây trồng được khỏe mạnh hơn, kiểm soát sâu bệnh và các điều kiện trồng trọt; tổ chức dữ liệu cho nông dân, giúp giải quyết khối lượng công việc và cải thiện một loạt các nhiệm vụ liên quan đến nông nghiệp trong toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm.

Báo cáo tổng quan chuyển đổi số trong nông nghiệp và những vấn đề đặt ra. TS. Nguyễn Quốc Toản đề cập tới Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII, 2021: “Chuyển đổi số là một trong ba trụ cột thực hiện phát triển nhanh, bền vững; là một trong những đột phá lớn, tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh”. Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã từng đưa ra nhận định: “Chuyển đổi số là một động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, là nền tảng cho một nền kinh tế hiện đại” và “Chuyển đổi số một cách toàn diện với sự tham gia của người dân, cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan hành chính nhà nước”.

Toàn cảnh hội thảo. (ảnh TX)

Ông Nguyễn Quốc Toản, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số và Thống kê nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đề cập 8 định hướng lớn của Chính phủ Việt Nam về chuyển đổi số nông nghiệp, gồm: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao; Xây dựng hệ thống dữ liệu lớn; Thúc đẩy phát triển nông dân số; Thúc đẩy ứng dụng công nghệ số; Tự động hóa quy trình sản xuất; Giám sát nguồn gốc, chuỗi cung ứng sản phẩm; Phát triển thương mại điện tử trong ngành nông nghiệp; và Chuyển đổi số trong quản lý, điều hành.

Để thực hiện các định hướng nêu trên, ông Toản nhấn mạnh cần phải có lộ trình giải quyết những nút thắt như: nhận thức, thể chế về chuyển đổi số trong quản lý, điều hành, ứng dụng số chưa toàn diện; chưa xây dựng được Kiến trúc dữ liệu ngành nông nghiệp; hạ tầng thiết bị cũ, thiếu đồng bộ và còn phân tán; nguồn lực đầu tư manh mún.

Cùng với đó là chưa xây dựng được cơ sở dữ liệu lớn về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, vùng nuôi, dữ liệu chuỗi ngành hàng; phần mềm phục vụ chỉ đạo điều hành chưa có liên kết chia sẻ dữ liệu.

Bàn luận về trí tuệ nhân tạo và ứng dụng ngành nông nghiệp, TS. Trần Quý - Viện trưởng - Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam đã nêu ra tình hình phát triển nông nghiệp Việt Nam hiện nay: “Hiện nay, nông nghiệp là ngành kinh tế chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế Việt Nam. Với địa hình và khí hậu thuận lợi, việt Nam có nhiều tiềm năng trong lĩnh vực nông nghiệp. Tuy nhiên, nông nghiệp của Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có khó khăn trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp”.

Cùng chung nhận định với TS Trần Quý về vai trò của AI, ông Hồ Xuân Hùng, Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam nhìn nhận, ứng dụng AI vào nông nghiệp Việt Nam vẫn còn khá mới mẻ nhưng đang rất thu hút được sự quan tâm của Chính phủ cũng như của các doanh nghiệp sản xuất, vì những ưu thế mà nó mang lại so với nông nghiệp truyền thống.

“Trên cơ sở nhận thức đầy đủ, thay đổi tư duy, ngành nông nghiệp cần kịp thời có kế hoạch cụ thể thúc đẩy và phát triển các ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, ứng dụng công nghệ cao. Đặc biệt, cần sự vào cuộc của các doanh nghiệp đóng vai trò dẫn dắt”, ông Hồ Xuân Hùng nhấn mạnh.

Hội thảo được tổ chức nhằm phân tích, đánh giá thực tiễn về điều kiện và hiện trạng của nền nông nghiệp Việt Nam, từ đó cung cấp thông tin tham mưu để cơ quan quản lý có thẩm quyền xây dựng các chính sách phù hợp; kết nối và thu hút các nhà doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà khoa học và nhà nông, góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ AI trong nông nghiệp để nâng cao hiệu quả sản xuất.

">
Ứng dụng công nghệ cao vào trồng dưa lưới tại tỉnh Hà Nam.

Trong khuôn khổ hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học đã tập trung trao đổi, thảo luận về thực trạng, cũng như thách thức và triển vọng của việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nông nghiệp tại Việt Nam hiện nay.

Bên cạnh đó, đại diện một số doanh nghiệp cũng chia sẻ những bài học kinh nghiệm về thực tiễn ứng dụng AI vào trong hoạt động sản xuất, như ứng dụng AI vào truy xuất nguồn gốc trong sản phẩm hàng hóa nông nghiệp, giải pháp ánh sáng và điều khiển ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp thông minh, giải pháp đánh giá sức khỏe cây trồng bằng máy bay không người lái và trí tuệ nhân tạo, hệ thống quản lý, điều khiển nông trại lớn bằng trí tuệ nhân tạo./.

Thanh Xuân