Ứng dụng công nghệ RAS-IMTA vào nuôi tôm giúp giảm phát thải, bảo vệ môi trường

Ứng dụng công nghệ vào sản xuất

Gần đây, nhiều nông dân ở Cà Mau đã bắt đầu ứng dụng công nghệ RAS-IMTA để nuôi tôm công nghiệp khép kín, đem lại hiệu quả kinh tế. Theo đánh giá, đây là mô hình giúp nâng cao năng suất, giảm phát thải, bảo vệ môi trường, đáp ứng chuẩn xuất khẩu, hướng tới nền thủy sản xanh bền vững.

Tại Cà Mau, mô hình nuôi tôm tuần hoàn không xả thải ra môi trường được xem là luồng "gió mới" cho ngành thủy sản địa phương. Việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất đã giúp cho nông dân tiết kiệm chi phí đầu vào, giảm rủi ro môi trường và nâng cao chất lượng tôm nuôi theo tiêu chuẩn sạch.

Nguyên lý của công nghệ RAS-IMTA - Ảnh: TS. Nguyễn Nhứt

Theo tìm hiểu của phóng viên Một Thế Giới, công nghệ RAS-IMTA là mô hình nuôi trồng thủy sản tiên tiến kết hợp hệ thống tuần hoàn nước (RAS) và nuôi trồng đa dinh dưỡng tích hợp (IMTA), tạo ra hệ sinh thái nuôi ghép khép kín, thân thiện với môi trường, giúp tuần hoàn nước và chất dinh dưỡng giữa các loài thủy sản khác nhau, giảm thiểu chất thải, tăng năng suất và tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng.

Tỉnh Cà Mau có hơn 450.000ha diện tích nuôi tôm, đa phần nông dân áp dụng mô hình nuôi quảng canh, quảng canh cải tiến và siêu thâm canh theo hướng truyền thống. Với cách nuôi này tuy quen thuộc nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro như dịch bệnh, ô nhiễm nguồn nước, khó kiểm soát môi trường ao nuôi. Trong khi đó, yêu cầu của thị trường và người tiêu dùng ngày càng khắt khe hơn về an toàn sinh học, truy xuất nguồn gốc và phát triển thân thiện với môi trường.

Sau hơn 1 năm áp dụng mô hình nuôi tôm tuần hoàn khép kín, ít thay nước được sử dụng công nghệ xử lý nước RAS-IMTA, ông Đoàn Minh Trung, ngụ xã Đất Mới đánh giá, đây là mô hình nuôi hiệu quả vượt trội so với phương pháp cũ.

“Trước đây, khi còn nuôi ao đất, sau mỗi vụ nuôi tôi đều phải xả nước để vệ sinh ao đầm. Cách làm này đã gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Với cách nuôi cũ, sau thời gian từ 2,5 tháng thả nuôi, tôm mới đạt trọng lượng 60 con/kg. Còn với mô hình ứng dụng công nghệ mới, chỉ chưa đầy 2 tháng (55 ngày) thả nuôi, tôm đã đạt kích cỡ trên nên rút ngắn được 20 ngày. Do đó, việc áp dụng kỹ thuật mới đã giúp gia đình tiết kiệm được nhiều chi phí sản xuất và tăng thêm được một vụ nuôi/năm”, ông Trung nói.

Ông Huỳnh Việt Triều, Chủ tịch UBND xã Đất Mới cho hay: “Hiện nay, địa phương đã triển khai thí điểm mô hình cho 2 hộ nuôi và đều đạt kết quả khả quan. Thời gian tới, xã sẽ phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Cà Mau mở rộng mô hình trên địa bàn xã. Đây là mô hình sản xuất mới, gắn hiệu quả kinh tế với bảo vệ môi trường, hoàn toàn phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của tỉnh Cà Mau”.

Ngoài lợi ích về kinh tế, mô hình này còn giúp thân thiện với môi trường, giảm phát thải

Hướng tới nền nông nghiệp xanh, có trách nhiệm

Ông Quách Văn Ấn, Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Cà Mau cho biết, mô hình đang được triển khai thí điểm trong khuôn khổ dự án “Huy động nguồn lực nhân rộng quy trình công nghệ nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh tuần hoàn, ít thay nước, an toàn sinh học”. Mục tiêu trong năm 2025 đạt 100ha, sau đó nhân rộng lên 1.000ha trên toàn địa bàn.

Dự án ứng dụng công nghệ nuôi tuần hoàn RAS kết hợp mô hình đa loài IMTA, phù hợp với biến đổi khí hậu, giảm chi phí đầu tư, giảm lượng phát thải độc hại ra môi trường và giúp nâng cao năng suất. Mô hình cho tỷ lệ con giống sống bình quân đạt 85 - 90%, năng suất 40 - 50 tấn/ha/vụ, mật độ nuôi từ 250 - 300 con/m². Đặc biệt, toàn bộ nước thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn QCVN 40:2011/BTNMT về nước thải công nghiệp.

Ngoài hiệu quả môi trường, mô hình còn giảm phát thải CO₂ xuống dưới 5kg CO₂/kg tôm - yếu tố quan trọng trong xuất khẩu sang các thị trường cao cấp như EU, Mỹ. Đồng thời, sản phẩm đạt các chứng nhận quốc tế như ASC, BAP, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc và phát triển bền vững.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ Cà Mau, công nghệ RAS-IMTA sẽ là một trong những giải pháp đột phá để giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tăng khả năng cạnh tranh của con tôm Việt. Với hiệu quả rõ rệt về chi phí, năng suất và môi trường, mô hình phù hợp để nhân rộng trên diện rộng, đặc biệt tại các vùng nuôi tập trung của tỉnh.

Cà Mau hướng đến việc áp dụng mô hình trên diện tích 1.000ha

“Đây là mô hình kiểu mẫu tạo ra sản phẩm sạch, truy xuất được nguồn gốc, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu và giảm phát thải khí nhà kính. Cà Mau đang hướng tới một nền nông nghiệp xanh, có trách nhiệm và thân thiện môi trường, mà mô hình tôm tuần hoàn là một trong những minh chứng rõ nét”, ông Ấn cho biết thêm.

Được biết, Sở Khoa học và Công nghệ Cà Mau là đơn vị chủ trì triển khai dự án, phối hợp với tiến sĩ Nguyễn Nhứt, tác giả công nghệ RAS-IMTA ( đang công tác tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản II) làm cố vấn và trực tiếp triển khai công nghệ cho dự án; Công ty TNHH Khoa học Nuôi trồng Thủy sản SAEN chịu trách nhiệm về công nghệ; Công ty TNHH De Heus và các đối tác triển khai trên địa bàn tỉnh Cà Mau, cũng như hỗ trợ nguồn lực quan trọng cho dự án như: công nghệ, tài chính, nhân lực và chuyên gia kỹ thuật trực tiếp đồng hành cùng người nuôi trong suốt quá trình thực hiện dự án.

Trần Khải