Ứng dụng công nghệ thông tin vào tổng điều tra kinh tế

Giám sát viên tại Cục Thống kê tỉnh kiểm tra số liệu Tổng điều tra kinh tế năm 2021.

Tổng điều tra về kinh tế là cuộc điều tra được tổ chức 5 năm một lần trên phạm vi toàn quốc nhằm thu thập số liệu về số lượng, quy mô và lao động của các cơ sở kinh tế, kết quả sản xuất kinh doanh, mức độ ứng dụng công nghệ thông tin... Ông Nguyễn Xuân Thọ, Phó Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh, Phó trưởng Ban Chỉ đạo Tổng điều tra kinh tế tỉnh năm 2021 cho biết: Cuộc Tổng điều tra năm nay được chia thành 2 giai đoạn. Giai đoạn 1: Điều tra doanh nghiệp, hợp tác xã (từ ngày 1/3 - 30/5); điều tra các đơn vị sự nghiệp, hiệp hội (từ ngày 1/3 - 30/4). Giai đoạn 2: Điều tra đối với cơ sở cá thể và điều tra cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng (từ ngày 1/7 - 30/7/2021). Riêng đối với cơ quan hành chính, Đảng, đoàn thể do Bộ Nội vụ chủ trì triển khai điều tra. Đây là điểm mới so với cuộc tổng điều tra năm 2017. Do vậy, từ ngày 1/3 - 30/5, tỉnh bắt đầu tổ chức giai đoạn 1 cuộc tổng điều tra về kinh tế năm 2021. Để phục vụ cho cuộc tổng điều tra, Cục Thống kê tỉnh đã lựa chọn hơn 80 điều tra viên, giám sát viên trực tiếp thực hiện điều tra. Với khối lượng công việc rất lớn và phức tạp, công tác tuyển chọn điều tra viên, giám sát viên và tập huấn nghiệp vụ được Cục Thống kê tỉnh tiến hành nghiêm túc, kỹ lưỡng, bảo đảm cuộc điều tra diễn ra hiệu quả, chính xác. Do là năm đầu thực hiện phương pháp tiếp cận mới và áp dụng triệt để công nghệ thông tin nên công tác tập huấn điều tra cũng được thực hiện theo phương pháp mới. Theo đó, công tác tập huấn ở cấp tỉnh được thực hiện bằng hình thức trực tiếp kết hợp xây dựng bài giảng điện tử (video clip) và tiến hành tập huấn trực tuyến cho 7 Chi cục Thống kê cấp huyện. Các lớp tập huấn cấp huyện, cấp xã cũng sử dụng bài giảng điện tử; đồng thời các điều tra viên, giám sát viên các cấp có thể tra cứu nghiệp vụ, hướng dẫn thực hiện tổng điều tra qua việc tham khảo các bài giảng điện tử đó… Ngoài ra, với tầm quan trọng của cuộc Tổng điều tra, Cục Thống kê tỉnh cũng đã tiến hành tuyên truyền rộng rãi đến các thành phần kinh tế trên toàn địa bàn; đồng thời rà soát, lập danh sách đối tượng điều tra.

Một trong những đổi mới của cuộc tổng điều tra kinh tế năm 2021 đó là việc điều tra, thu thập thông tin được thực hiện bằng hình thức điện tử thông qua các thiết bị máy tính, điện thoại thông minh, các nội dung điều tra được thiết kế trong các bảng hỏi điện tử web-form và theo phiếu điện tử CAPI, hoàn toàn không sử dụng phiếu giấy. Ngoài ra, các chỉ tiêu điều tra đã có sẵn trong dữ liệu hành chính, như: các chỉ tiêu về tài sản, kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp… cũng đã được loại bỏ. Đây là điều kiện thuận lợi giúp tiết kiệm nguồn lực con người, tài chính và rút ngắn thời gian công bố kết quả tổng điều tra. Ngoài ra, so với tổng điều tra kinh tế năm 2017, năm nay bổ sung các câu hỏi phản ánh về tình hình ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động sản xuất, như: Sử dụng phần mềm quản lý, tự động hóa cho sản xuất kinh doanh; sử dụng hình thức thương mại điện tử qua hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ trực tuyến; năng lực tiếp cận cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Việc tiến hành tổng điều tra bằng hình thức điện tử cũng tạo thuận lợi hơn cho các đơn vị, doanh nghiệp được điều tra so với hình thức cũ. Bà Nguyễn Thị Hằng, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Lương thực tỉnh Điện Biên cho biết: Ngay sau khi Công ty nhận được thông tin tổng điều tra kinh tế năm 2021 qua công văn của Cục Thống kê tỉnh, Công ty đã nhanh chóng tiến hành hoàn thiện các nội dung có trong bảng điện tử web-form. Trong tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn có những diễn biến phức tạp và ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp thì cuộc điều tra được thực hiện qua phương pháp này tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị, không còn các phiếu giấy như năm 2017. Tuy nhiên có thể thấy rằng, năm nay phiếu điều tra dài hơn, nhiều nội dung hơn so với trước và nội dung nào cũng hết sức quan trọng.

Hiện tại các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh đã ra quân thực hiện điều tra, các thông tin cơ bản về doanh nghiệp, địa chỉ, chủ cơ sở, ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp... Tính đến ngày 15/4, đã có 276 doanh nghiệp, hợp tác xã hoàn thành kê khai; 322 đơn vị đang kê khai, 835 đơn vị chưa kê khai. Ngoài ra, tổng số đơn vị sự nghiệp trên địa bàn tỉnh được kê khai là 521/599 đơn vị, đạt 87%; đơn vị hiệp hội đã kê khai là 34/45 đơn vị, đạt 75%. Ban Chỉ đạo Tổng điều tra kinh tế năm 2021 các cấp phấn đấu hoàn thành theo đúng kế hoạch của Ban Chỉ đạo Trung ương.

Bài, ảnh: Diệp Chi