Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong trường nghề: Thách thức không nhỏ

Ông Trần Đại Nghĩa (thứ 4, từ trái sang) - Tổng Giám đốc Tập đoàn Xây dựng Minh Đức cùng các kỹ sư đang trao đổi tại công trường. Ảnh: NVCC

Tuy nhiên, các cơ sở vẫn đối mặt với không ít thách thức, từ hạn chế về hạ tầng, chi phí đầu tư, năng lực giảng viên đến khung pháp lý còn chưa hoàn thiện.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ

Từ đầu năm học 2025 - 2026, Trường Cao đẳng Quốc tế TPHCM chính thức ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý và giảng dạy, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và đáp ứng nhu cầu thực tế về chuyển đổi số trong giáo dục.

Ông Nguyễn Đăng Lý - Hiệu trưởng nhà trường, cho biết: “Trong thời gian nghỉ hè, chúng tôi tổ chức tập huấn cho toàn bộ cán bộ, nhân viên và giảng viên về ứng dụng AI. Trước đó, nhà trường đã thành lập ban giảng viên cơ hữu để nghiên cứu và thực hành các ứng dụng AI trong bài giảng, quản lý học sinh và tối ưu công việc văn phòng”.

Không chỉ dừng lại ở đó, Trường Cao đẳng Quốc tế TPHCM còn hợp tác với một công ty công nghệ để phát triển ứng dụng quản lý sinh viên từ đầu vào đến đầu ra. Ứng dụng này giúp giảng viên và ban giám hiệu theo dõi quá trình học tập, phụ huynh nắm được kết quả học tập và mức độ chuyên cần của con em; đồng thời phát hiện sớm những học sinh có nguy cơ bỏ học.

Từ đó, nhà trường phối hợp cùng phụ huynh tìm hiểu nguyên nhân, hỗ trợ các em vượt qua khó khăn, giảm thiểu tình trạng nghỉ học. Ngoài ra, ứng dụng còn nhắc nhở tiến trình đóng học phí, lịch học thay đổi và cảnh báo những học phần yếu, hỗ trợ sinh viên chủ động trong học tập.

“Khi ứng dụng AI vào quản lý và giảng dạy, nhà trường giống như thực hiện một xét nghiệm chuyên sâu để xác định điểm mạnh, điểm yếu của học viên, sinh viên. Từ đó, chúng tôi có thể xây dựng bài giảng và phương pháp tiếp cận phù hợp”, ông Nguyễn Đăng Lý chia sẻ.

Đứng ở góc độ doanh nghiệp, ông Trần Đại Nghĩa - Tổng Giám đốc Tập đoàn Xây dựng Minh Đức, nhận định: “Các ngành nghề hiện nay đang chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng số hóa, việc ứng dụng AI giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao độ chính xác và hiệu quả công việc. Vì vậy, người học được tiếp cận sớm với công nghệ hiện đại sẽ giảm chi phí đào tạo lại cho doanh nghiệp và tăng cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp”.

Thực tế, nhiều lao động trẻ khi bước vào thị trường vẫn thiếu kỹ năng thực hành và tư duy làm việc theo quy trình, khiến doanh nghiệp phải đào tạo lại từ đầu, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ công việc. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp ngần ngại tuyển dụng người chưa có kinh nghiệm hoặc chỉ trả mức lương thấp cho người mới tốt nghiệp.

Trong ngành Xây dựng, khi công nghệ được đưa vào giảng dạy, sinh viên có cơ hội tiếp cận các mô phỏng ảo về công trường, huấn luyện an toàn lao động… Quá trình học tập không yêu cầu các em phải xuất sắc ngay từ đầu, mà chỉ cần nắm vững các quy trình cơ bản. Nhờ vậy, khi bước vào thực tế, sinh viên đã hình dung được các tình huống có thể xảy ra và nhanh chóng hòa nhập với công việc.

“Trước đây, tay nghề của sinh viên phụ thuộc nhiều vào từng giảng viên, mỗi thầy có phương pháp dạy khác nhau, nên chất lượng đầu ra không đồng đều. Giờ đây, ứng dụng công nghệ vào giảng dạy giúp đào tạo đồng bộ hơn; mô phỏng và quy trình được chuẩn hóa. Người học nhờ đó biết mình đang hạn chế ở đâu, những bước nào chưa thực hiện đúng để kịp thời khắc phục”, ông Trần Đại Nghĩa nhấn mạnh.

Trường Cao đẳng Quốc tế TPHCM ứng dụng AI vào giảng dạy. Ảnh: NVCC

Khó từ cơ sở hạ tầng đến nguồn nhân lực

Để ứng dụng công nghệ AI vào giảng dạy, Trường Cao đẳng Công nghệ Cao Hà Nội đã chủ động xin ngân sách từ thành phố để đầu tư hạ tầng. Nhờ vậy, cơ sở vật chất của nhà trường cơ bản đáp ứng yêu cầu giảng dạy hiện đại. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất vẫn là thiết bị học tập của sinh viên, học viên chưa đồng bộ, gây trở ngại trong việc cài đặt phần mềm học tập. Bên cạnh đó, các văn bản pháp lý về tổ chức hoạt động trong môi trường số vẫn chưa rõ ràng.

NGƯT.TS Phạm Xuân Khánh - Hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ: “Hiện chưa có văn bản hướng dẫn hợp lý về công nhận hình thức đào tạo trên không gian mạng, dẫn đến việc tổ chức đào tạo trực tuyến toàn bộ hoặc phối hợp với doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn”.

Tương tự, ông Nguyễn Đăng Lý cho biết nhiều giảng viên còn theo lối mòn cũ, khó tiếp cận công nghệ mới, trong khi chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng khá tốn kém, khiến việc triển khai ứng dụng công nghệ vào giảng dạy và quản lý bị hạn chế.

Để giải quyết thách thức về cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào giảng dạy, Trường Cao đẳng Nghề Hoa Sen đã liên kết với nhiều doanh nghiệp, công ty công nghệ, tạo cơ hội cho sinh viên học thực hành và tiếp cận các công nghệ hiện đại.

Ông Lê Thiên Huy - Hiệu trưởng nhà trường, cho biết: “Hiện nay, chỉ dựa vào ngân sách của nhà trường để mua công nghệ và đầu tư cơ sở hạ tầng là không đủ. Do đó, muốn sinh viên và giảng viên tiếp cận công nghệ mới trong giảng dạy và học tập, chúng tôi buộc phải hợp tác với các doanh nghiệp.

Tôi hy vọng các bộ, ban ngành và tổ chức quốc tế ngoài việc dành nguồn kinh phí cho các trường công lập cũng có thể hỗ trợ một phần cho các trường ngoài công lập. Điều này sẽ giúp các trường có thêm nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng đào tạo. Đồng thời, nên có cơ chế mở để các trường nghề phối hợp với viện nghiên cứu và doanh nghiệp, tạo điều kiện cho sinh viên, giảng viên tiếp cận công nghệ mới”.

Ngô Chuyên