Ứng dụng trợ lý ảo vào tiến trình xây dựng chính quyền số

Ảnh minh họa.

Trong định hướng đổi mới bộ máy hành chính theo hướng kiến tạo và phục vụ, một trong những giải pháp được đánh giá mang lại hiệu quả cao là ứng dụng các công cụ công nghệ, đặc biệt là hệ thống trợ lý ảo dựa trên nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI). Công cụ này không chỉ giúp cán bộ công chức nâng cao hiệu suất làm việc mà còn mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp theo hướng thuận tiện, minh bạch.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình từng khẳng định tại hội nghị công bố 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương 2 cấp diễn ra mới đây, hệ thống trợ lý ảo đóng vai trò là một phần quan trọng trong quá trình xây dựng chính quyền hai cấp thông suốt, ổn định. Đây là công cụ hỗ trợ tra cứu chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và quy trình thực hiện công vụ đã được phân cấp, đồng thời là phương tiện giám sát, phản hồi, xử lý tình huống hành chính theo thời gian thực.

Khi được tích hợp vào hạ tầng số quốc gia, trợ lý ảo không chỉ đơn thuần là công cụ tra cứu mà còn là kênh cung cấp dữ liệu để đánh giá chất lượng phục vụ và năng lực của cán bộ, góp phần tăng cường trách nhiệm giải trình trong hệ thống công vụ.

Đối với người dân, trợ lý ảo mở ra khả năng tiếp cận hơn 1.800 dịch vụ công đang triển khai theo hướng "mọi lúc, mọi nơi", không bị giới hạn bởi thời gian hay địa giới hành chính. Việc tích hợp công nghệ AI giúp chuẩn hóa quy trình, giảm sự phụ thuộc vào yếu tố con người, hạn chế tiêu cực, đồng thời tạo ra một môi trường hành chính công khai, minh bạch, có thể giám sát được.

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu này, các doanh nghiệp công nghệ lớn trong nước đã phát triển nhiều ứng dụng trợ lý ảo phù hợp với từng nhóm người dùng. Tập đoàn VNPT đã triển khai hệ thống trợ lý AI ứng dụng thị giác máy tính để hỗ trợ cán bộ hành chính phân loại và kiểm tra hồ sơ thông minh. Công cụ này có khả năng tự động quét, nhận diện giấy tờ, trích xuất dữ liệu, đối chiếu biểu mẫu và cảnh báo các sai sót, từ đó giúp giảm thiểu tình trạng hồ sơ không hợp lệ hoặc bị trả lại.

Không chỉ dừng ở việc xử lý hồ sơ, trợ lý ảo của VNPT còn hỗ trợ ra quyết định. Hệ thống sẽ phân tích dữ liệu, đối chiếu với các quy định hiện hành để đề xuất phương án xử lý phù hợp hoặc gợi ý điều chỉnh khi hồ sơ chưa đạt yêu cầu. Theo đánh giá từ thực tế triển khai thử nghiệm, các hệ thống này đã giúp cán bộ giảm đáng kể khối lượng công việc lặp lại, tăng thời gian tập trung cho nhiệm vụ chuyên môn, đồng thời hỗ trợ lãnh đạo ra quyết định nhanh và chuẩn xác hơn.

Song song đó, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia (NDA) cũng đang phát triển hệ thống trợ lý ảo quốc gia RABBI - một mô hình tương tác thông minh phục vụ trực tiếp người dân. Với khả năng hiểu ngôn ngữ tự nhiên và ngữ cảnh sâu, RABBI có thể trả lời các câu hỏi thuộc nhiều lĩnh vực như thủ tục hành chính, chính sách dữ liệu cá nhân, giáo dục, y tế, du lịch, kinh tế số… Đây không chỉ là một chatbot thông thường mà là một trợ lý hành chính số toàn diện, hoạt động 24/7 với giao diện thân thiện và phản hồi gần gũi bằng tiếng Việt.

Điểm nổi bật của RABBI là mô hình "trợ lý một cửa". Các bộ, ngành, địa phương có thể phát triển kho tri thức chuyên ngành riêng nhưng vẫn kết nối vào hệ thống chung, cho phép người dân truy cập chỉ qua một điểm duy nhất. Điều này vừa đảm bảo tính đồng bộ, vừa giữ được tính đặc thù của từng đơn vị, đồng thời nâng cao trải nghiệm người dùng.

Trong bối cảnh bộ máy hành chính đang tinh giản mạnh, nhiều địa phương gặp khó khăn do thiếu hụt nhân sự nhưng khối lượng công việc lại gia tăng, các hệ thống trợ lý ảo như VNPT AI và RABBI được xem là lời giải công nghệ cho bài toán hiệu suất và minh bạch. Không chỉ giúp giảm tải cho cán bộ, trợ lý ảo còn đóng vai trò nâng cao chất lượng dịch vụ công, xây dựng niềm tin của người dân vào bộ máy hành chính.

Việc triển khai các hệ thống trợ lý ảo không chỉ là giải pháp kỹ thuật tức thời mà còn gắn với mục tiêu lâu dài của quốc gia về chuyển đổi số toàn diện. Trong chiến lược phát triển chính phủ số, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo được xác định là nền tảng. Trợ lý ảo chính là một biểu hiện rõ nét của việc chuyển từ mô hình hành chính truyền thống sang mô hình quản trị số, trong đó dữ liệu là trung tâm và công nghệ là động lực.

Tuy nhiên, để các trợ lý ảo phát huy đầy đủ vai trò, cần có hành lang pháp lý rõ ràng về chuẩn hóa dữ liệu, quyền riêng tư, bảo mật thông tin và trách nhiệm của các bên liên quan. Cùng với đó, việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có khả năng vận hành, giám sát và đánh giá các công cụ công nghệ cũng là yếu tố then chốt để bảo đảm hiệu quả và tính bền vững của quá trình chuyển đổi.

Sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp công nghệ trong nước, cùng với quyết tâm chính trị từ các cấp chính quyền, đang mở ra một giai đoạn mới cho hành chính công Việt Nam: thông minh hơn, minh bạch hơn và gần gũi hơn với người dân trong từng thao tác phục vụ hàng ngày. Đây cũng là minh chứng cho tinh thần kiến tạo của chính quyền hai cấp trong thời kỳ chuyển đổi số, lấy người dân làm trung tâm, công nghệ làm đòn bẩy và hiệu quả phục vụ là mục tiêu cuối cùng.

Nhiên Nhiên