Ứng phó biến đổi khí hậu ở ĐBSCL lấy phòng ngừa là chính, làm đâu được đấy
Phòng, chống sụt lún đất, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng Đồng bằng Sông Cửu Long là nhiệm vụ quan trọng của hệ thống chính trị.
Sáng 12-3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo Đề án Phòng, chống sụt lún đất, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo Đề án Phòng, chống sụt lún đất, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050. Ảnh: VGP
Đề án xác định đây là nhiệm vụ quan trọng của cả hệ thống chính trị; đảm bảo tính tổng thể, kết hợp đa mục tiêu; lấy chủ động phòng ngừa là chính, trong đó chú trọng quản trị rủi ro, "làm đâu được đấy", "không hối tiếc".
Theo các kết quả nghiên cứu, hầu hết các vùng ở ĐBSCL đều xảy ra lún từ 0,5-3 cm/năm; các vùng ven biển phổ biến lún từ 1,5-2,5 cm/năm.
Về thực trạng sạt lở bờ sông, bờ biển, từ năm 2016 đến nay đã xuất hiện 812 điểm sạt lở với tổng chiều dài trên 1.191 km, trong đó, sạt lở đặc biệt nguy hiểm là 315 điểm/601 km. Bên cạnh đó, những năm gần đây, ĐBSCL đã xuất hiện 3 đợt hạn hán, xâm nhập mặn mức độ nặng, có 2 đợt cao lịch sử là mùa khô năm 2015-2016, 2019-2020…
Theo đó, hai nhóm giải pháp: công trình và phi công trình trong phòng, chống sụt lún đất, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL được bàn thảo. Trong đó, giải pháp phi công trình bao gồm: Hoàn thiện pháp luật, cơ chế, chính sách; thực hiện quản lý tổng hợp tài nguyên nước; điều tra cơ bản và xây dựng cơ sở dữ liệu; tăng cường năng lực dự báo, cảnh báo…
Các giải pháp công trình tập trung xây dựng, củng cố, nâng cấp các công trình phòng, chống tổng hợp, đa mục tiêu và theo từng loại hình (sụt lún, sạt lở bờ sông, bờ biển, ngập úng, hạn hán), trong đó ưu tiên một số công trình kết nối, chuyển nước giữa các hệ thống thủy lợi ở Tiền Giang, Bạc Liêu, bán đảo Cà Mau; hệ thống cống dọc sông Tiền, sông Hậu để kiếm soát lũ, ngập úng, kết hợp nạo vét, trữ nước ngọt trong các kênh trục vùng Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên…
Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Bộ NN-MT tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý; báo cáo Bộ Chính trị tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với công tác phòng, chống sụt lún đất, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL… , đồng thời xây dựng Chương trình chi tiết, cụ thể triển khai ngay từ năm 2025 theo tinh thần "nói và hành động".
"Mục tiêu là giải quyết những vấn đề trước mắt, cấp bách, không hối tiếc, một cách xuyên suốt, liên hoàn, phát huy hiệu quả tổng thể của các công trình phù hợp với 3 vùng sinh thái ngọt - lợ - mặn, kết hợp hài hòa giữa thủy lợi và giao thông" – Phó Thủ tướng yêu cầu.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ NN-MT xác định ưu tiên cho các công trình cấp bách, nhưng tiếp cận theo hướng tổng thể, lâu dài, bền vững. Những hệ thống, công trình thủy lợi đã được đầu tư giai đoạn 1 nhưng cần tiếp tục đầu như Cái Lớn - Cái Bé, Vàm Cỏ, Hàm Luông… phải được thiết kế xây dựng bảo đảm tính liên hoàn, đồng bộ và thống nhất, tránh xung đột giữa các hệ thống.
Cùng với đó, Bộ NN-MT cần khẩn trương xây dựng dự án tích hợp về phát triển kinh tế, thích ứng biến đổi khí hậu vùng ĐBSCL và TP HCM, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thông qua việc xây dựng hệ thống công trình thủy lợi Vũng Tàu - Gò Công.
