Ứng phó sự cố hóa chất: Cần kế hoạch toàn diện từ địa phương đến doanh nghiệp

Ứng phó sự cố hóa chất: Không thể chủ quan

Thống kê cho thấy, lượng hóa chất sử dụng của Việt Nam đang tập trung tại các nhà máy, khu công nghiệp của các thành phố như: Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Giang, Bắc Ninh, TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh có nhiều khu công nghiệp. Bên cạnh các sản phẩm có thể dễ nhận thấy trong một số lĩnh vực nông nghiệp, dược phẩm, bảo vệ thực vật, hóa chất, tiêu dùng, hóa chất còn tham gia nhiều vào quá trình sản xuất, chế tạo của nhiều ngành kinh tế.

Việc tổ chức diễn tập là rất cần thiết nhằm đảm bảo sự sẵn sàng trong công tác ứng phó. Ảnh: NH

Với đặc tính của nhiều loại hóa chất độc, nguy hiểm là tính oxy hóa mạnh, ăn mòn mạnh, dễ cháy, độc cấp, tính độc hại đến môi trường nên khi xảy ra các sự cố rò rỉ, cháy, nổ rất nguy hiểm.

Đơn cử tại địa phương như Bắc Giang phát triển công nghiệp trên diện rộng. Hiện toàn tỉnh có hơn 150 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hóa chất. Sản lượng hóa chất được sản xuất và tiêu thụ hàng trăm nghìn tấn mỗi năm, chủ yếu là chất tẩy rửa, làm sạch bề mặt và xử lý nước thải. Tuy nhiên nhiều năm qua, địa phương không xảy ra sự cố hóa chất nào. Cùng với Công ty TNHH Đại Quang Chemistry Vina, nhiều doanh nghiệp đang hoạt động liên quan đến hóa chất tại Bắc Giang như: Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, Công ty TNHH Hosiden Việt Nam, Công ty TNHH Air Liquide Việt Nam, Công ty TNHH Fuhong Precision Component (Bắc Giang),… cũng thực hiện tốt việc bảo đảm an toàn trong sản xuất, cung ứng, quản lý, sử dụng hóa chất.

Theo Sở Công Thương Bắc Giang, Sở đã tích cực triển khai, trọng tâm là tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn daonh nghiệp thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về hoạt động hóa chất; thực hiện nghiêm kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.

Đồng thời, tăng cường phối hợp giữa các ngành, UBND cấp huyện, xã có liên quan để kiểm tra, nắm tình hình, phục vụ quản lý hiệu quả. Qua đó, góp phần nâng cao ý thức chấp hành các quy định về an toàn trong sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất; phòng ngừa có hiệu quả sự cố, tạo điều kiện cho sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất an toàn, hiệu quả, bảo vệ sức khỏe con người, môi trường bền vững.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Vương Thành Chung - Giám đốc Trung tâm Ứng phó sự cố và An toàn hóa chất, Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) cho biết, theo điều 37, Luật Hóa chất quy định: Hàng năm, các cơ sở hóa chất phải xây dựng lực lượng ứng phó tại chỗ và phải thường xuyên huấn luyện và thực hành diễn tập các phương án ứng phó sự cố hóa chất. Việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm, đồng thời kiểm tra năng lực phối hợp hành động giữa các cơ quan, đơn vị có chức năng với các công ty, nhà máy, doanh nghiệp trong công tác ứng phó với sự cố hóa chất diễn ra trên địa phương nơi mình sinh sống.

“Tuy nhiên, thời gian qua vẫn còn tình trạng doanh nghiệp chủ quan, lơ là, thụ động chỉ chú trọng quan tâm thật sự sau khi sự cố xảy ra. Một số cơ sở dù có quan tâm nhưng thực hiện mang tính đối phó chưa đầy đủ. Vi phạm phổ biến là chưa thực hiện việc xây dựng biện pháp, kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố; chưa tổ chức huấn luyện an toàn hóa chất; chưa xây dựng được nội quy an toàn hóa chất cho cơ sở sản xuất, sắp xếp hóa chất trong kho chưa đảm bảo an toàn theo đúng các quy định hiện hành” - ông Vương Thành Chung chỉ ra.

Chủ động diễn tập, xây dựng các kịch bản ứng phó tốt

Theo Cục Hóa chất, thời gian qua các địa phương đã có một số hoạt động tích cực trong công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất. Hầu hết các tỉnh đã triển khai xây dựng Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất cấp tỉnh được UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thẩm định và phê duyệt.

Nhiều địa phương trên cả nước đã chỉ đạo các đơn vị chức năng phối hợp với doanh nghiệp tổ chức diễn tập Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất cấp tỉnh, hoặc tổ chức diễn tập kết hợp với ứng phó sự cố tràn dầu, một số tỉnh đã triển khai diễn tập như: Hà Nội, Phú Thọ, Lào Cai, Đà Nẵng, Trà Vinh, Quảng Ngãi, Tây Ninh, Bình Định, Phú Yên, Bắc Giang, Hải Phòng, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Bình Dương, Thái Bình...

Liên quan đến nội dung này, ông Hoàng Quốc Lâm - Phó Cục trưởng Cục Hóa chất nêu thêm giải pháp, diễn tập ứng phó sự cố hóa chất rất quan trọng đối với các địa phương: Thứ nhất, việc tổ chức diễn tập sẽ giúp các địa phương có sự chuẩn bị kỹ càng, sự tập luyện thành thục trong công tác ứng phó sự cố, có sự nhanh nhạy và linh hoạt để ứng phó khi sự cố hóa chất xảy ra.

Thứ hai, thông qua các cuộc diễn tập sẽ giúp nhìn nhận ra những điều còn thiếu sót để kịp thời bổ sung, rút kinh nghiệm trong việc ứng phó sự cố, sự phối hợp giữa các lực lượng tham gia ứng phó.

Thứ ba, việc tổ chức diễn tập sẽ giúp địa phương thấy được sự nguy hiểm của sự cố hóa chất, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp để có ý thức hơn trong việc tăng cường công tác phòng ngừa sự cố hóa chất.

Ông Vương Thành Chung cũng cho hay, liên quan tới các sự cố hóa chất thường để lại những hậu quả nặng nề, trong khi lực lượng và trang thiết bị ứng phó tại chỗ rất hạn chế, không đủ khả năng tự ứng phó. Theo đó, cần tăng cường công tác diễn tập ứng phó sự cố hóa chất; nâng cao nhận thức về việc huấn luyện kỹ thuật an toàn trong quá trình vận chuyển… Bên cạnh đó, thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền để nâng cao nhận thức trong ứng phó sự cố hóa chất, nêu cao tinh thần trách nhiệm thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật, nhằm ngăn ngừa không để sự cố xảy ra cũng như sẵn sàng tích cực tham gia ứng phó khi sự cố xảy ra.

“Chủ động ứng phó sự cố hóa chất cũng góp phần đẩy mạnh công tác đảm bảo an toàn trong hoạt động hóa chất, thúc đẩy phát triển công nghiệp các địa phương và hướng tới sự phát triển bền vững ngành công nghiệp hóa chất trên cả nước” - ông Vương Thành Chung thông tin.

Duy Anh