Uông Tô Lang: Từ nỗi đau mất trắng đến biểu tượng bảo vệ bản quyền âm nhạc Trung Quốc
Uông Tô Lang không chỉ là một ngôi sao sáng nhờ tài năng sáng tác mà còn là một biểu tượng hiếm hoi trong việc bảo vệ bản quyền.
Trong nền âm nhạc Trung Quốc, Uông Tô Lang không chỉ là một ngôi sao sáng nhờ tài năng sáng tác và giọng ca đầy cảm xúc, mà còn là một biểu tượng hiếm hoi trong việc bảo vệ bản quyền - một điều vẫn còn mờ nhạt trong ngành công nghiệp giải trí châu Á. Câu chuyện đằng sau bản hit Nhẫn Niên (Annual Rings) đã trở thành minh chứng điển hình cho nỗ lực gìn giữ phẩm giá sáng tạo và sự chính trực nghề nghiệp mà Uông Tô Lang theo đuổi suốt nhiều năm.
Nỗi đau mất quyền và sự thức tỉnh bản quyền
Ý thức bảo vệ bản quyền của Uông Tô Lang không sinh ra từ lý thuyết, mà từ chính những vết thương sâu sắc trong giai đoạn đầu sự nghiệp. Khi vừa bước vào làng nhạc, anh từng ký hợp đồng với một công ty thu âm và nhanh chóng cho ra mắt hàng loạt ca khúc gây sốt như Little Star, Unbreakable Love. Tuy nhiên, Uông Tô Lang không hề hay biết rằng toàn bộ bản quyền các bài hát đã bị bán đi, khiến anh không thể biểu diễn, thu lợi nhuận hay thậm chí được công nhận là tác giả trong suốt 8 năm.
Để giành lại quyền sở hữu trí tuệ, Uông Tô Lang đã chấp nhận trả giá đắt từ khoản phí chấm dứt hợp đồng đến việc kéo dài kiện tụng ròng rã 5 năm. Trong khoảng thời gian ấy, Uông Tô Lang buộc phải nhận show tạp kỹ với thù lao thấp, bị gọi là "ca sĩ hết thời", và sống trong tình trạng chật vật. Chính hành trình khổ ải đó đã hình thành nên một "con người bản quyền": không khoan nhượng với những hành vi xâm phạm sáng tạo.
Ý thức bản quyền của Uông Tô Lang không chỉ thể hiện ở những cuộc tranh chấp lớn, mà còn bám rễ trong từng hành vi thường nhật. Tại các chương trình truyền hình, nếu ai đó hát quá ba câu trong ca khúc của anh, Uông Tô Lang sẽ yêu cầu thanh toán bản quyền. Đạo diễn "Running Man" từng bị Uông Tô Lang từ chối thẳng thừng khi đề nghị "viết nhạc miễn phí". Với anh, việc sáng tác không phải là hành vi ban phát, mà là một nghề chuyên nghiệp đáng được tôn trọng.
Đỉnh điểm là vụ việc liên quan đến ca khúc Nhẫn Niên. Khi bản cover của một ngôi sao mạng trở thành đề tài tranh cãi, Uông Tô Lang đã công khai các tài liệu sáng tác từ năm 2015, khẳng định rằng cả hai phiên bản nam - nữ được thiết kế đồng thời và anh nắm toàn quyền quyết định về tác phẩm. Động thái tuyên bố thu hồi quyền biểu diễn với Nhẫn Niên cho thấy lập trường dứt khoát của Uông Tô Lang: không nhân nhượng trước sự mập mờ bản quyền, bất kể người vi phạm là ai.
Bản quyền không chỉ là luật, mà còn là công nghệ
Không dừng ở việc tranh luận lý lẽ, Uông Tô Lang còn đi trước một bước khi áp dụng công nghệ để bảo vệ sáng tạo. Anh tích hợp dấu vân tay âm thanh cho các tác phẩm, sử dụng trí tuệ nhân tạo để giám sát hành vi đạo nhạc, và thậm chí phát triển hệ thống bản quyền Web3 để tự động phân chia lợi nhuận thông qua hợp đồng thông minh. Đây là cách một nghệ sĩ truyền thống bước vào kỷ nguyên số với tinh thần tiên phong.
Tính độc quyền của Nhẫn Niên về mặt sáng tạo là không thể chối cãi. Theo hồ sơ chính thức từ Hiệp hội Bản quyền Âm nhạc Trung Quốc (MCSC), cả lời, nhạc và phối khí đều thuộc về Uông Tô Lang. Trong suốt quá trình sản xuất và phát hành ca khúc, anh giữ vai trò trung tâm từ việc đọc kỹ nguyên tác tiểu thuyết Hoa Du Ký đến xây dựng cấu trúc phiên bản đôi cho phim. Các nền tảng âm nhạc lớn tại Trung Quốc đều ghi rõ tên anh ở cả ba vai trò: lời, nhạc và phối khí.
Về mặt pháp lý, tuy phiên bản nữ của Trương Bích Thần ra mắt trước hai tuần và được gọi là "ca sĩ gốc", nhưng trong thực tế thương mại, cả hai phiên bản đều được xem là bản gốc đồng thời. Quan trọng hơn, bản quyền sáng tác vẫn nằm trọn vẹn trong tay Uông Tô Lang - yếu tố quyết định mọi quyền kiểm soát đối với tác phẩm.
Điều thú vị ở Uông Tô Lang là sự mâu thuẫn có phần… đẹp đẽ khi anh có thể miễn phí bản quyền cho bạn bè như Trương Bích Thần trong đêm nhạc Moonlight, hay sáng tác không tính phí cho hàng chục nghệ sĩ khác. Nhưng khi phải đối mặt với hành vi lợi dụng danh tiếng hay mập mờ bản quyền, Uông Tô Lang sẵn sàng lôi vụ việc ra tòa. Chính sự kết hợp giữa tình cảm và nguyên tắc ấy đã tạo nên một hình mẫu nghệ sĩ đáng kính.
Với Uông Tô Lang, hành trình giành lại Nhẫn Niên không chỉ là câu chuyện cá nhân, mà còn là thông điệp gửi đến cả nền công nghiệp âm nhạc Trung Quốc khi sự sáng tạo là thiêng liêng và xứng đáng được tôn trọng bằng luật pháp, công nghệ và đạo đức nghề nghiệp. Uông Tô Lang không chỉ lấy lại công lý cho bản thân, mà còn nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền tác giả - một bước tiến quan trọng trong quá trình chuyên nghiệp hóa âm nhạc châu Á.
