VAMA lo ngại đến 2030 96% xe chạy xăng phải chuyển xe điện
Theo nghiên cứu của VAMA, với mục tiêu 4,83 lít/100 km vào năm 2030, hầu hết các mẫu xe chạy xăng truyền thống (ICE) và thậm chí cả một số xe hybrid (lai xăng điện) đang có mặt trên thị trường Việt Nam sẽ không đạt được hạn mức này.
Bộ Xây dựng đang xây dựng Dự thảo về Tiêu chuẩn kỹ thuật Quốc gia mới, lấy ý kiến đóng góp từ người dân và các bên liên quan. Trong đó, đề xuất mục tiêu mức tiêu hao nhiên liệu trung bình (CAFC) của toàn bộ mảng xe con tại Việt Nam ở mức 4,83 lít/100km vào năm 2030.
Ảnh minh họa.
Tuy nhiên, mục tiêu này đang gây quan ngại lớn từ các nhà sản xuất. Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho rằng tiêu chuẩn này quá nghiêm ngặt, có thể gây tác động rất lớn và làm thay đổi gần như toàn bộ hiện trạng ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.
Theo nghiên cứu của VAMA, với mục tiêu 4,83 lít/100 km vào năm 2030, hầu hết các mẫu xe chạy xăng truyền thống (ICE) và thậm chí cả một số xe hybrid (lai xăng điện) đang có mặt trên thị trường Việt Nam sẽ không đạt được hạn mức này. Cụ thể, 96% xe chạy xăng truyền thống và 14% xe hybrid hiện tại sẽ không đạt chuẩn.
Như vậy, các doanh nghiệp buộc phải tăng đột biến sản lượng xe điện hóa (hybrid, PHEV, EV) tới 868% chỉ trong vòng 5 năm - điều chưa từng có tiền lệ, nằm ngoài khả năng của các nhà sản xuất.
Cũng theo VAMA, nếu lộ trình quá gấp gáp, hệ quả không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp, mà còn tác động trực tiếp đến quyền lợi người dùng bởi thị trường chưa kịp chuyển mình.
"Việc thay đổi quá nhanh này là không khả thi trong bối cảnh hạ tầng trạm sạc và mạng lưới điện còn hạn chế, cùng với việc người tiêu dùng chưa hoàn toàn quen thuộc với xe điện. Điều này sẽ tác động nặng nề đến ngành công nghiệp ô tô, công ăn việc làm của người lao động, người tiêu dùng và cả nguồn thu ngân sách nhà nước", đại diện VAMA nói.
VAMA đề xuất một kịch bản hài hòa hơn và giảm dần theo nguyên tắc "bậc thang" từ nay đến năm 2030. Cụ thể, theo đề xuất của VAMA, mức tiêu thụ nhiên liệu mục tiêu cần đạt qua từng năm sẽ là 6,7 lít/100km vào năm 2027; 6,5 lít/100km vào năm 2028; 6,3 lít/100km vào năm 2029 và đến 2030 đạt 6,0 lít/100km.
Nếu áp dụng lộ trình trên, các hãng xe có thể phải giảm khoảng 34% sản lượng xe chạy xăng và tăng ít nhất 366% xe điện hóa. Nhưng điều này khả thi hơn so với đổi chiến lược để đáp ứng mức CAFC 4,83 lít/km.
Kiểm soát, giảm mức tiêu hao nhiên liệu của ôtô là một cách để giảm khí thải carbon ra môi trường. Nhiều nước trong khu vực và trên thế giới cũng đã thực hiện việc này. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần xây dựng lộ trình thực hiện phù hợp.
Theo một chuyên gia về chính sách của ngành ôtô Việt, với đề xuất về mức tiêu hao nhiên liệu mới vào 2030, các hãng chỉ bán xe hybrid, thuần điện dễ dàng đạt được. Nhưng các hãng chỉ bán xe động cơ đốt trong, hoặc xe sang với động cơ lớn, đi kèm là mức tiêu hao nhiên liệu lớn, rất khó đáp ứng quy định.
Ngành xe con tại Việt Nam hiện có nhiều hình thái, từ xe động thuần động cơ đốt trong (ICE), hybrid (HEV) đến thuần điện (EV). Mỗi hãng có định hướng kinh doanh khác nhau. Phổ biến nhất là kinh doanh xe ICE lẫn HEV hoặc EV, như Toyota, Honda, Subaru, Ford, Kia, Hyundai, Mercedes, BMW... Có hãng chỉ bán xe ICE như Mitsubishi, Isuzu, Jeep, Volkswagen... Vài thương hiệu chỉ bán EV như VinFast, Wuling.
