Văn bản phân chia di sản thừa kế chưa đầy đủ, người được thừa kế bị bỏ sót

Những nội dung tố cáo

Nội dung tố cáo gồm 4 phần. Phần thứ nhất, công chứng viên Nguyễn Thị Hồng Thu thuộc VPCC Tây Đô thực hiện công chứng các Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế số công chứng: 773.2019/VBTC ngày 18/02/2019, 775.2019/VBTC ngày 18/02/2019 vi phạm pháp luật, cụ thể: Không mời người làm chứng trong trường hợp bà Nguyễn Thị Tỵ không biết đọc, không biết viết (bà Nguyễn Thị Tỵ chỉ có thể viết tên “Nguyễn Thị Tỵ”, công chứng viên không đọc cho bà Nguyễn Thị Tỵ nghe dự thảo Văn bản từ chối nhận di sản, người yêu cầu công chứng ký, điểm chỉ vào các Văn bản từ chối nhận di sản tại quán bia Quang Thành (thôn Phú Vinh, xã An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội) nhưng phần lời chứng của công chứng viên thể hiện địa điểm công chứng là tại trụ sở VPCC Tây Đô.

Nội dung tố cáo thứ 2 cho rằng, công chứng viên Nguyễn Thị Hồng Thu thuộc VPCC Tây Đô thực hiện công chứng Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế số công chứng 776.2019/VBTTPCDSTK ngày 18/02/2019 vi phạm pháp luật: Xác định kỷ phần thừa kế của ông Hoàng Văn Thịnh không đúng quy định của pháp luật vì ông Hoàng Đức Thắng (là con đẻ của ông Hoàng Văn Thịnh chỉ được 1/12 kỷ phần thừa kế).

Văn phòng công chứng Tây Đô.

Nội dung tố cáo thứ 3 phản ánh, VPCC Tây Đô không giao bản chính văn bản công chứng Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế số công chứng: 773.2019/VBTC ngày 18/02/2019, 774.2019/VBTC ngày 18/02/2019, 775.2019/VBTC ngày 18/02/2019; Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế số công chứng 776.2019/VBTTPCDSTK ngày 18/02/2019 cho những người yêu cầu công chứng, không trả bản chính Quyết định giao đất số 1076/QD-UBND ngày 08/4/2018 của UBND huyện Hoài Đức cho người yêu cầu công chứng.

Đối với nội dung tố cáo thứ 4 thể hiện việc VPCC Tây Đô thu phí công chứng các Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế số công chứng: 773.2019/VBTC ngày 18/02/2019, 774.2019/VBTC ngày 18/02/2019, 775.2019/VBTC ngày 18/02/2019; Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế số công chứng 776.2019/VBTTPCDSTK ngày 18/02/2019 không phải do những người yêu cầu công chứng nộp.

Sự thật được làm rõ

Quá trình vào cuộc xác minh, Thanh tra Sở Tư pháp xác định, nội dung tố cáo thứ nhất là: “không có cơ sở”. Nội dung tố cáo thứ 3: “không có cơ sở kết luận”.

Về nội dung tố cáo thứ 2, Thanh tra sở Tư pháp đã chứng minh, Khoản 1 Điều 651, 652 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: "I. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết ...". "Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống...

Trên cơ sở tài liệu trong hồ sơ công chứng, trường hợp di sản mà ông Hoàng Văn Hinh được hưởng từ ông Hoàng Văn Thuần được chia theo pháp luật thì tại thời điểm mở thừa kế (thời điểm ông Hinh chết), những người thừa thuộc hàng thừa kế thứ nhất được hưởng thừa kế gồm: Bà Nguyễn Thị Tỵ, ông Hoàng Văn Hoan, ông Hoàng Văn Thục, bà Hoàng Thị Quế, ông Hoàng Tùng, ông Hoàng Văn Thịnh và những người thừa kế thế vị của ông Hoàng Văn Thuần (gồm ông Hoàng Văn Quỳnh và ông Hoàng Văn Kỷ). Do vậy, tại trang 3 Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế số công chứng 776.2019/VBTTPCDSTK ngày 18/02/2019 có ghi nhận những người thừa kế theo pháp luật của ông Hoàng Văn Hinh gồm: “bà Nguyễn Thị Tỵ, ông Hoàng Văn Hoan, ông Hoàng Văn Thục, bà Hoàng Thị Quế, ông Hoàng Tùng, ông Hoàng Văn Thịnh (đã chết)” là chưa phù hợp.

Những người thừa kế theo pháp luật của ông Hoàng Văn Hinh gồm: Bà Nguyễn Thị Tỵ, ông Hoàng Văn Hoan, ông Hoàng Văn Thục, bà Hoàng Thị Quế, ông Hoàng Tùng, ông Hoàng Văn Thịnh (do ông Hoàng Văn Thịnh chết sau ông Hoàng Văn Hinh nên những người thừa kế của ông Hoàng Văn Thịnh gồm bà Nguyễn Thị Tỵ, bà Hoàng Thị Liên, ông Hoàng Văn Thành, ông Hoàng Văn Tiến và ông Hoàng Đức Thắng được hưởng thừa kế phần của ông Hoàng Văn Thịnh) và những người thừa kế thế vị của ông Hoàng Văn Thuần (gồm ông Hoàng Văn Quỳnh và ông Hoàng Văn Kỷ). Như vậy, ông Hoàng Văn Quỳnh và ông Hoàng Văn Kỷ cũng được hưởng thừa kế đối với di sản của ông Hoàng Văn Hinh và nếu họ chưa từ chối nhận di sản thì phải xác định họ và ông Hoàng Đức Thắng cùng được thừa kế chung phần di sản thừa kế của ông Hoàng Văn Hinh.

Do đó, tại trang 5 của văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế số công chứng 776.2019/VBITPCDSTK xác định phần thừa kế của ông Hoàng Đức Thắng là toàn bộ 1/12 thửa đất (là toàn bộ phần di sản ông Hoàng Văn Hinh được hưởng thừa kế của ông Hoàng Văn Thuần) là chưa đủ cơ sở".

Thanh tra Sở Tư Pháp xác định, nội dung tố cáo này đối với công chứng viên Nguyễn Thị Hồng Thu thuộc VPCC Tây Đô là tố cáo có cơ sở.

Liên quan tới nội dung tố cáo thứ 4, Thanh tra Sở Tư pháp cho rằng chỉ đúng một phần. Cụ thể: “…Các hồ sơ công chứng Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế số công chứng 773.2019/VBTC, 774.2019/VBTC và 775.2019/VBTC không có phiếu yêu cầu công chứng của người yêu cầu công chứng (chỉ có bản photo phiếu yêu cầu công chứng của bà Chử Thị Lương), vi phạm quy định tại Điều 40, Điều 41 Luật Công chứng năm 2014.

Lời chứng của công chứng viên tại các Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế số công chứng 773.2019/VBTC, 774.2019/VBTC, 775.2019/VBTC chưa đúng mẫu và nội dung hướng dẫn ghi lời chứng được quy định tại Thông tư 06/2015/TTBTP ngày 15/6/2015…”.

Trong Kết luận nội dung tố cáo do Giám đốc Sở Tư pháp Ngô Anh Tuấn ký đã yêu cầu: “VPCC Tây Đô rút kinh nghiệm trong việc thu tiền phí, thù lao công chứng của người yêu cầu công chứng…

Công chứng viên Nguyễn Thị Hồng Thu nghiêm túc rút kinh nghiệm, thực hiện đúng quy định về: “Phiếu yêu cầu công chứng, lời chứng và việc xác định người thừa kế khi thực hiện công chứng văn bản phân chia di sản thừa kế; Khắc phục ngay sai sót nêu tại mục 2.5 và mục 3.3 của Kết luận này; Thực hiện công chứng việc sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ giao dịch hoặc đề nghị Tòa án xem xét giá trị pháp lý đối với Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế số công chứng 776.2019/VBTTPCDSTK ngày 18/02/2019 theo quy định tại Điều 51, Điều 52 Luật Công chứng năm 2014”.

Sở Tư pháp Hà Nội: “Đề nghị Hội Công chứng viên TP Hà Nội: Xem xét xử lý trách công chứng viên theo quy định của Điều lệ Hội đối với các sai sót nêu trên tại các mục 2.5, 3.3, 3.4 Kết luận này; Tăng cường phổ biến, tuyên truyền các quy định của pháp luật; Tổ chức tập huấn chuyên môn cho công chứng viên thành viên; Tích cực, chủ động phối hợp với Sở Tư pháp TP Hà Nội trong việc phát hiện và xử lý hoặc kiến nghị xử lý đối với công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp.

Giao Thanh tra Sở Tư pháp: Công khai, theo dõi, đôn đốc việc thực hiện Kết luận nội dung tố cáo theo quy định…”.

Gia Bảo