Vẫn còn thất thoát doanh thu tại các trạm BOT

Tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 15/8, báo cáo giám sát việc thực hiện Nghị quyết về BOT giao thông, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giao thông Vận tải triển khai lập quy hoạch ngành quốc gia theo quy định của Luật Quy hoạch. Đồng thời, từng bước khắc phục những hạn chế, vướng mắc đối với các công trình giao thông đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT đã tiến hành kiểm toán và đang khẩn trương quyết toán các dự án đã hoàn thành để xác định phương án tài chính và thời gian thu phí chính thức.

Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc. Ảnh Như Ý

Đoàn giám sát đánh giá, đến nay về cơ bản các giải pháp đưa ra đã có những chuyển biến tích cực và từng bước khắc phục được những hạn chế, vướng mắc thời gian vừa qua.

Tuy nhiên, theo Tổng thư ký, Chính phủ chưa tổng hợp kết quả kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân để xảy ra khuyết điểm, vi phạm và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội. Trong Báo cáo cũng chưa làm rõ tình hình thực hiện các kết luận của các đoàn kiểm tra, thanh tra, kiếm toán nhà nước.

Ngoài ra, Báo cáo của Chính phủ tập trung vào các dự án BOT giao thông do Bộ Giao thông Vận tải là cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhưng chưa làm rõ đối với tình hình thực hiện của các dự án do địa phương là cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Về việc bổ sung quy định về tiêu chí để đánh giá năng lực tài chính của nhà đầu tư, nghiên cứu quy định mức vốn chủ sở hữu phù hợp với tính chất, đặc điểm của từng nhóm dự án: Đến nay, Chính phủ vẫn chưa ban hành quy định đối với nội dung trên để thay thế Nghị định số 30, quy định chi tiết một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư. Ngoài ra, việc ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 32 về quản lý chi phí đầu tư xây dựng và định mức, đơn giá, công bố chỉ số giá thị trường phù hợp với điều kiện thực tế, loại bỏ chi phí bất hợp lý của các trạm thu phí BOT vẫn còn chậm so với yêu cầu của thực tiễn.

Bên cạnh đó vẫn còn một số vướng mắc liên quan đến quyết toán dự án hoàn thành; đối với một số dự án gặp khó khăn, vướng mắc do có sự sụt giảm doanh thu so với phương án tài chính ban đầu vì một số nguyên nhân chủ quan và khách quan.

- Về việc rà soát tổng thể về vị trí đặt trạm, chính sách miễn giảm giá, đến nay vẫn còn một số trạm vẫn chưa được xử lý dứt điểm, triệt để những bất cập là Trạm Bắc Thăng Long – Nội Bài, Trạm Bỉm Sơn – Thanh Hóa, Trạm Cai Lậy, Trạm Thái Nguyên – Chợ Mới. Ngoài ra, hiện tại đã phát sinh thêm một số trạm thu phí tồn tại bất cập nhưng chưa được đề cập cụ thể là Trạm T2 Quốc Lộ 91 thuộc dự án BOT Quốc Lộ 91 Cần Thơ – An Giang và Trạm Hòa Lạc – Hòa Bình thuộc Dự án đầu tư xây dựng dự án đường Hòa Lạc - Hòa Bình và cải tạo, nâng cấp quốc lộ 6 đoạn Xuân Mai - Hòa Bình theo hình thức BOT.

Liên quan đến việc triển khai thu phí tự động không dừng, theo Tổng thư ký, do một số nguyên nhân nên chậm nhất đến ngày 31/12/2019 mới có thể triển khai thu phí tự động được tất cả các trạm (chậm 1 năm so với yêu cầu của Nghị quyết).

“Đến nay vẫn còn tồn tại rủi ro mất an toàn, an ninh, trật tự tại một số địa phương dự án đi qua. Ngoài ra, chất lượng của một số công trình giao thông BOT còn thấp, có công trình xuống cấp nhanh nhưng chưa được bảo trì, sửa chữa kịp thời; cũng như việc thất thoát doanh thu tại các trạm thu phí vẫn còn tồn tại chưa được công khai, minh bạch và xử lý triệt để”, ông Phúc cho hay.

Luân Dũng