Vấn đề Biển Đông sẽ được đưa ra như thế nào khi Việt Nam đảm nhận 'vai trò kép' của Hội đồng bảo an LHQ và ASEAN?

Tại cuộc họp báo về năm Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam diễn ra sáng nay 18-11 tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia ASEAN 2020, cho biết Việt Nam sẽ chính thức đảm nhận vai trò Chủ tịch Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) theo luân phiên từ ngày 1-1-2020, đồng thời cũng đảm nhận vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc (UNSC) nhiệm kỳ 2020-2021.

Trong ảnh: Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhận búa Chủ tịch ASEAN từ Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-o-cha. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Phóng viên nêu câu hỏi về lộ trình đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) trong năm 2020, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cho biết quá trình đàm phán bắt đầu từ tháng 3-2018, đến nay đã hoàn tất vòng rà soát thứ nhất. Tại Đà Lạt vừa qua, cuộc họp của nhóm công tác và cấp SOM về COC đã làm tốt công tác chuẩn bị để bước vào vòng đàm phán thứ 2.

"COC là một trong những chương trình nghị sự ưu tiên của cả ASEAN và Trung Quốc, đều xác định muốn đẩy nhanh nhất có thể với tiến trình COC. Tuy nhiên, các ưu tiên, lợi ích của các bên vẫn còn sự khác biệt, do vậy có những phức tạp nhất định và cần thời gian. Tuy nhiên, chúng tôi đều nhận thức được tầm quan trọng của văn kiện này nên các bên đang rất tích cực thúc đẩy. Với tư cách Chủ tịch ASEAN, Việt Nam sẽ đóng góp đẩy nhanh tiến trình đàm phán, cả việc dành thêm thời gian cho việc đàm phán và cách thức phù hợp để đẩy nhanh tiến trình đàm phán hiệu quả hơn, đạt chất lượng cao hơn trong năm 2020.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia ASEAN 2020 (giữa), chủ trì cuộc họp báo - Ảnh: TTXVN

Philippines hiện là nước điều phối quan hệ ASEAN-Trung Quốc, đồng thời là nước chủ trì đàm phán với Trung Quốc về COC. Việt Nam sẽ phối hợp rất chặt chẽ với Philippines để đẩy nhanh tiến trình đàm phán trong năm 2020. Hy vọng sẽ hoàn tất vòng đàm phán thứ 2 trong năm 2020.

Phóng viên nước ngoài nêu câu hỏi Việt Nam có dự định đưa vấn đề Biển Đông như thế nào tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (UNSC) và ASEAN, khi đảm nhiệm "vai trò kép" Chủ tịch ASEAN và Ủy viên Không Thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc?, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cho biết vấn đề Biển Đông được các nước trong khu vực và quốc tế quan tâm. Cụ thể, quan tâm đến 5 nội dung: Hòa bình - ổn định; tự do, an toàn hàng không, hàng hải; tuân thủ pháp luật và Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng COC; tình hình trên thực địa xảy ra như thế nào; tình hình hoạt động của ngư dân (cả việc đánh cá của ngư dân và công tác bảo hộ dành cho ngư dân). Thời gian tới, tất cả những vấn đề liên quan đến 5 nội dung được các nước trong khu vực và trên thế giới quan tâm này, sẽ được phản ánh trên bàn hội nghị, có thể của cả ASEAN và UNSC.

Có phương án cho các tình huống an ninh, an toàn

Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng Bộ Công an, Thường trực tiểu ban An ninh - Y tế cho biết để bảo đảm môi trường an ninh, an toàn là một tiền đề rất quan trọng cho hàng chục ngàn đại biểu, khách mời dự 300 hội nghị, sự kiện trong suốt năm 2020. Tiểu ban an ninh – y tế đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo triển khai để bảo đảm tất cả các vấn đề liên quan đến an ninh, an toàn, có phương án cho các tình huống, trong đó có những tình huống bình thường, hoặc tình huống khẩn cấp, ví dụ giải quyết khủng hoảng trong tình trạng thiên tai, bão lụt, vấn đề an toàn thực phẩm. Chúng tôi tin rằng tất cả các đại biểu đến dự các sự kiện trong năm 2020 sẽ được hưởng môi trường hòa bình, an ninh, an toàn, để Việt Nam là điểm đến an toàn cho tất cả du khách chứ không chỉ các đại biểu.

5 ưu tiên của Việt Nam trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020

Từ bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp đặt ra nhiều thách thức đối với chủ nghĩa đa phương, tự do thương mại…, các mối đe dọa an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng, xuất phát từ các vấn đề đặt ra cho ASEAN cũng như căn cứ vào yêu cầu, nhiệm vụ về xây dựng Cộng đồng ASEAN, Việt Nam đã lựa chọn Chủ đề cho năm Chủ tịch ASEAN 2020 là: "Gắn kết và Chủ động thích ứng".

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng nêu rõ, trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam sẽ thúc đẩy 5 ưu tiên gồm:

Một là, phát huy vai trò và đóng góp tích cực của ASEAN vào công cuộc duy trì môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực trên cơ sở tăng cường đoàn kết, thống nhất ASEAN; đẩy mạnh tinh thần gắn bó, tương trợ và ủng hộ lẫn nhau giữa các nước thành viên; nâng cao khả năng phối hợp lập trường chung của ASEAN trong việc xử lý các vấn đề khu vực và quốc tế; thúc đẩy hình thành và tuân thủ các quy tắc, chuẩn mực ứng xử chung trong quan hệ giữa các quốc gia; ứng phó kịp thời, hiệu quả với các thách thức đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Hai là, thúc đẩy liên kết và kết nối khu vực, nâng cao khả năng thích ứng và tận dụng các cơ hội của Cách mạng công nghiệp 4.0, theo đó liên kết kinh tế sâu rộng và kết nối toàn diện trong nội khối và với các Đối tác; thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội trên nền tảng đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ số và các công nghệ mới; tiếp tục nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển; xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường các dịch vụ xã hội phục vụ người dân và nhóm yếu thế; hiện đại hóa nền hành chính công; xây dựng môi trường xanh...

Ba là, thúc đẩy ý thức cộng đồng và bản sắc ASEAN: tạo dựng các giá trị chung của ASEAN và phổ biến rộng rãi trong người dân, thúc đẩy nhận thức và nhận diện về Cộng đồng ASEAN thống nhất trong đa dạng, nâng cao hình ảnh của Cộng đồng ASEAN trong khu vực và trên thế giới.

Bốn là, đẩy mạnh quan hệ đối tác vì hòa bình và phát triển bền vững với các nước trên thế giới, phát huy vai trò và đóng góp của ASEAN trong cộng đồng quốc tế; mở rộng và nâng tầm quan hệ với các Đối tác trên toàn cầu, góp phần định hình cấu trúc và luật chơi mới của khu vực và thế giới.

Năm là nâng cao năng lực thích ứng và hiệu quả hoạt động của bộ máy ASEAN: cải cách thể chế, tăng cường hiệu quả hoạt động của bộ máy ASEAN; điều chỉnh, hoàn thiện và nâng cấp các quy trình, quy chuẩn trong ASEAN.

D.Ngọc