Vấn đề đất đai, nước sạch làm 'nóng' nghị trường

Sáng 9/12, Kỳ họp thứ 20, HĐND tỉnh khóa VII bước sang ngày làm việc thứ ba với hoạt động được cử tri đặc biệt quan tâm: chất vấn và trả lời chất vấn. Theo đó, các đại biểu HĐND tỉnh chất vấn Chánh án TAND tỉnh về vụ tranh chấp đất đai giữa ông Trần Bính và Trường THCS Bùi Thị Xuân (TX Sông Cầu); chất vấn Giám đốc Sở NN-PTNT về công trình cấp nước sạch xã Suối Trai và Ea Chà Rang (huyện Sơn Hòa); chất vấn Giám đốc Công an tỉnh về việc tạm dừng thủ tục đăng ký biến động quyền sử dụng đất (QSDĐ) trên địa bàn TX Đông Hòa…

* Đại biểu HĐND tỉnh Nguyễn Thị Diệu Thiền chất vấn:

- Vụ tranh chấp đất đai giữa ông Trần Bính và Trường THCS Bùi Thị Xuân trải qua 2 năm nhưng chưa được giải quyết dứt điểm, dẫn đến quyền và lợi ích hợp pháp của Trường THCS Bùi Thị Xuân bị xâm phạm, nhiều nguy cơ mất an ninh trật tự?

* Phó Chánh án TAND tỉnh Lê Quốc Ly (thừa ủy quyền của Chánh án TAND tỉnh) trả lời:

- Ngày 19/7/2019, TAND tỉnh thụ lý vụ án dân sự về việc tranh chấp QSDĐ và yêu cầu hủy giấy chứng nhận QSDĐ giữa nguyên đơn ông Trần Bính với bị đơn Trường THCS Bùi Thị Xuân. Ngày 18/9/2019, ông Trần Bính xin rút đơn khởi kiện và TAND tỉnh đình chỉ giải quyết vụ án. Ngày 7/11/2019, TAND tỉnh nhận được đơn khởi kiện của bà Trần Thị Nga (mẹ ông Trần Bính) khởi kiện Trường THCS Bùi Thị Xuân. Ngày 24/12/2019, TAND tỉnh thụ lý vụ án tranh chấp nói trên.

Trong quá trình giải quyết vụ án thì bà Trần Thị Nga chết; TAND tỉnh yêu cầu ông Trần Bính cung cấp tên và địa chỉ các con của bà Nga là người thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng để tham gia tố tụng theo quy định. Ngày 13/5/2020, TAND tỉnh có văn bản đề nghị UBND xã Xuân Lộc cung cấp toàn bộ hồ sơ liên quan đến diện tích đất đang tranh chấp. Đến ngày 24/7/2020, đã quá thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án mà UBND xã Xuân Lộc chưa cung cấp thông tin tài liệu cho tòa án, nên TAND tỉnh ra quyết định tạm đình chỉ để đợi xã cung cấp tài liệu chứng cứ.

Ngày 16/9/2020, TAND tỉnh nhận được công văn của UBND xã Xuân Lộc với nội dung “xã Xuân Lộc không lưu trữ bất kỳ bản đồ nào về đất đai từ trước năm 1975, đề nghị TAND tỉnh liên hệ Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh để được cung cấp dữ liệu”. Ngày 21/9/2020, TAND tỉnh ra quyết định tiếp tục giải quyết vụ án và có công văn gửi Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh đề nghị cung cấp hồ sơ cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho Trường THCS Bùi Thị Xuân. Ngày 1/10/2020, Sở TN-MT cung cấp hồ sơ cấp giấy chứng nhận QSDĐ của Trường cấp 2, 3 Phan Chu Trinh (nay là Trường THCS Bùi Thị Xuân). Ngày 19/11/2020, TAND tỉnh tiến hành hòa giải nhưng không thành, người thừa kế quyền và nghĩa vụ tố tụng của bà Trần Thị Nga vẫn giữ nguyên yêu cầu khởi kiện.

Ngày 23/11/2020, TAND tỉnh ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời: Cấm ông Trần Bính, bà Trần Thị Thơm, bà Trần Thị Luận, bà Trần Thị Nhuận, ông Trần Văn Lộc, bà Trần Thị Hạnh, bà Trần Thị Hân là người thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng của bà Nga, không được thực hiện hành vi ngăn cản việc xây dựng tường rào và QSDĐ của Trường THCS Bùi Thị Xuân.

TAND tỉnh đã mời các sở Tài chính, TN-MT, Xây dựng tiến hành thẩm định tại chỗ và định giá đối với diện tích đất tranh chấp vào ngày 11/12/2020. Như vậy, kể từ ngày TAND tỉnh ra quyết định tiếp tục giải quyết vụ án đến nay vẫn còn trong thời hạn luật định. Khi thẩm định tại chỗ và định giá tài sản tranh chấp xong, TAND tỉnh sẽ đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm, dự kiến trong tháng 12 này.

* Đại biểu HĐND tỉnh Nay Y Blung chất vấn:

- Công trình cấp nước sạch xã Suối Trai và Ea Chà Rang (huyện Sơn Hòa) có thời gian thực hiện từ năm 2016-2018 nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành đưa vào sử dụng?

* Giám đốc Sở NN-PTNT Nguyễn Trọng Tùng trả lời:

- Dự án Công trình cấp nước sạch xã Suối Trai và xã Ea Chà Rang được UBND tỉnh phê duyệt và điều chỉnh với tổng mức đầu tư khoảng 40,6 tỉ đồng, thực hiện từ năm 2016-2018, được phân kỳ 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 xây dựng các hạng mục tuyến ống, cụm xử lý, trạm bơm cấp 1, tuyến đường dây điện 22kV, với số vốn 20 tỉ đồng. Vốn đã bố trí 20 tỉ đồng từ nguồn ngân sách Trung ương vào năm 2016 và được phép kéo dài sang năm 2017, trong đó đã giải ngân tạm ứng và thanh toán khối lượng cho nhà thầu xây lắp hơn 9,3 tỉ đồng, còn lại hơn 10,6 tỉ đồng đã thu hồi về ngân sách (do hết thời hạn giải ngân). Tiến độ triển khai dự án (giai đoạn 1) chậm do phải điều chỉnh vị trí xây dựng khu xử lý ra khỏi lâm phần rừng đặc dụng; công tác đền bù giải phóng mặt bằng mất nhiều thời gian; do ảnh hưởng của thời tiết và dịch bệnh COVID-19; nguồn vốn dự án bị thu hồi và chưa được bố trí lại…

Sở NN-PTNT đã báo cáo và được UBND tỉnh chấp thuận điều chỉnh thời gian thực hiện đến hết năm 2020. Đến nay đã hoàn thành các hạng mục tuyến ống cấp nước ở xã Suối Trai, mua sắm thiết bị, bể chứa nước sạch, cụm xử lý; còn lại các hạng mục san nền, cổng, hàng rào, trạm bơm cấp 1, đường dây điện 22kV đang tiếp tục thi công. Tổng giá trị khối lượng đã thực hiện đạt 75% giá trị hợp đồng. Dự kiến hoàn thành xây lắp công trình (giai đoạn 1) vào cuối năm nay; đưa vào vận hành chạy thử và cung cấp dịch vụ nước sinh hoạt cho người dân xã Suối Trai trong quý I/2021.

Giai đoạn 2, xây dựng bể chứa nước 200m3 và tuyến đường ống chính cấp nước cho xã Ea Chà Rang, với số vốn đầu tư 20,6 tỉ đồng. Sở NN-PTNT đã đề xuất đưa dự án này vào danh mục đầu tư công giai đoạn 2021-2025, đồng thời đang kêu gọi đầu tư từ nguồn vốn xã hội hóa.

Liên quan đến công trình cấp nước sạch xã Suối Trai và Ea Chà Rang, đồng chí Lê Tấn Hổ, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết sẽ thay mặt UBND tỉnh trực tiếp kiểm tra những vấn đề liên quan và có hướng giải quyết tiếp theo.

* Đại biểu HĐND tỉnh Lê Xuân Hà chất vấn:

- Giải quyết việc tạm dừng thủ tục đăng ký biến động quyền sử dụng đất trên địa bàn TX Đông Hòa như thế nào?

* Giám đốc Công an tỉnh Phan Thanh Tám trả lời:

- Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh đang thụ lý điều tra vụ án vi phạm các quy định về quản lý đất đai; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại TX Đông Hòa. Đến nay đã khởi tố 21 bị can về các tội danh nêu trên. Căn cứ tài liệu, chứng cứ thu thập được, từ năm 2018-2019, UBND huyện Đông Hòa (nay là TX Đông Hòa) đã ký quyết định cấp 8 giấy chứng nhận QSDĐ trái quy định pháp luật và cho phép chuyển mục đích SDĐ 1.156 trường hợp từ đất trồng lúa nước, đất trồng cây lâu năm, đất trồng cây hàng năm khác sang đất ở tại đô thị, đất ở tại nông thôn trái quy định pháp luật.

Theo Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, trong quá trình tiến hành tố tụng hình sự, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm phát hiện nguyên nhân và điều kiện phạm tội, yêu cầu, kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp khắc phục và phòng ngừa. Do vậy, ngày 13/8/2020, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh đã tổ chức cuộc họp liên ngành tư pháp gồm Cơ quan CSĐT, Viện KSND tỉnh, TAND tỉnh (có mời Ban Nội chính Tỉnh ủy tham dự).

Kết quả cuộc họp, các ngành đã thống nhất giao Cơ quan CSĐT Công an tỉnh có văn bản kiến nghị cơ quan chức năng tạm dừng thực hiện các thủ tục đăng ký biến động QSDĐ để phục vụ công tác điều tra và ngăn chặn việc mua bán, chuyển nhượng các thửa đất nói trên, nhằm chấm dứt việc tiếp tục sử dụng các loại giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc chứng thực để thực hiện việc giao dịch dân sự sẽ gây hậu quả khó khắc phục, thu hồi tài sản và phòng ngừa phát sinh những hậu quả, thiệt hại mới.

Ngày 26/8/2020, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh có Công văn 123 đề nghị UBND TX Đông Hòa và Sở TN-MT tạm dừng thực hiện các thủ tục đăng ký biến động QSDĐ đối với 8 trường hợp cấp giấy chứng nhận QSDĐ và 1.156 trường hợp chuyển mục đích SDĐ trái quy định pháp luật. UBND TX Đông Hòa và Sở TN-MT đã phối hợp thực hiện theo đúng các quy định của pháp luật.

Để giải quyết vụ việc đúng quy định pháp luật, các cơ quan tư pháp tỉnh đã trao đổi và thống nhất: Đối với 8 trường hợp cấp giấy chứng nhận QSDĐ trái pháp luật, đề nghị tiếp tục dừng đăng ký biến động QSDĐ cho đến khi TAND xét xử có bản án hiệu lực pháp luật. Đối với 1.156 trường hợp chuyển mục đích SDĐ trái pháp luật, ngày 30/11/2020, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh có Công văn 209 đề nghị UBND TX Đông Hòa, Sở TN-MT theo chức năng nhiệm vụ chuyên môn, có trách nhiệm rà soát, đối chiếu quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch SDĐ và các quy định của pháp luật quy định về chuyển mục đích SDĐ, giải quyết theo hướng bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân và Nhà nước đúng quy định pháp luật.

Cụ thể, đối với các trường hợp chuyển mục đích SDĐ không phù hợp với quy hoạch SDĐ được phê duyệt: Bản chất đất nông nghiệp trước khi chuyển mục đích sang đất ở tại đô thị, đất ở tại nông thôn đã được Nhà nước cấp giấy chứng nhận QSDĐ hợp pháp, đúng quy định pháp luật, chỉ sai phạm khi chuyển mục đích sang đất ở tại đô thị, đất ở tại nông thôn do không phù hợp với quy hoạch SDĐ được cấp có thẩm quyền phê duyệt, đề nghị UBND TX Đông Hòa, Sở TN-MT tiến hành thu hồi giấy chứng nhận QSDĐ cấp sai; cấp lại hoặc chỉnh lý biến động thành giấy chứng nhận QSDĐ nông nghiệp để người dân sử dụng hợp pháp.

Đối với các trường hợp chuyển mục đích SDĐ phù hợp với quy hoạch SDĐ được phê duyệt, nhưng không phù hợp kế hoạch SDĐ: Quá trình thực hiện chuyển mục đích SDĐ người dân đã đóng thuế, lệ phí theo quy định, việc làm sai là do cán bộ công chức nhà nước thực hiện. Vì vậy, để bảo đảm quyền lợi của người dân, đề nghị UBND TX Đông Hòa, Sở TN-MT nghiên cứu, đề xuất, hướng dẫn bổ sung thủ tục để công nhận giấy chứng nhận QSDĐ đã cấp.

ANH NGỌC (thực hiện)