Vẫn dọc ngang từng mét nước chủ quyền - Bài 2 : Sát cánh giữa biển khơi

Biển là nhà

Những ngày tháng 5 trời nắng như đổ lửa, dạo qua các cảng cá ở Bình Định không khó để bắt gặp không khí nhộn nhịp, khẩn trương của ngư dân. Tàu thì cập cảng xuống cá bán cho thương lái, tàu thì hối hả chuẩn bị đá lạnh, nhu yếu phẩm để sẵn sàng vươn khơi.

Ngư dân Bình Định chuẩn bị lưới cho chuyến vươn khơi bám biển. Ảnh: Trương Định

Sau chuyến biển gần 30 ngày tại vùng biển Trường Sa, tàu BĐ 98042 TS cùng 15 ngư dân cập cảng cá Quy Nhơn để xuất bán hải sản, thuyền trưởng Phạm Tấn (48 tuổi, phường Tam Quan Nam, thị xã Hoài Nhơn, Bình Định) cho hay, chuyến này tàu đánh bắt được hơn 20 tấn cá ngừ sọc dưa, thương lái thu mua giá 22 - 23 ngàn đồng/kg, dù sản lượng không được cao nhưng cũng đủ chi phí để trang trải cho anh em bạn tàu.

“Biển giã bây giờ khó khăn, may mắn thì trúng luồng cá lớn, nhưng giờ nguồn lợi thủy sản giảm dần, cá tôm thưa bớt không còn được như xưa. Nếu nói để đạt sản lượng khai thác, với cá ngừ sọc dưa thường phải trên 30 tấn mới có đủ chi phí. Nhưng đã theo nghề, anh em cũng động viên nhau cố gắng để vươn khơi. Nghiệp đi biển là vậy”, thuyền trưởng Tấn chia sẻ.

Trước thông tin việc Trung Quốc ban hành lệnh cấm đánh bắt cá trên Biển Đông, thuyền trưởng Tấn cho hay, ông cũng không quan tâm và cũng không có gì nao núng, bởi lãnh hải chủ quyền là nhà của mình. “Vùng biển chủ quyền của mình thì mình đánh bắt. Với lại, trên biển còn có tàu kiểm ngư, các lực lượng chức năng của Việt Nam, có việc gì họ sẽ can thiệp liền nên không có gì phải lo sợ”, ông Tấn nói.

Đang tất bật chuẩn bị đá lạnh cho chuyến ra khơi đánh bắt mới, thuyền trưởng tàu BĐ 98664 TS- Nguyễn Thanh Tuấn (57 tuổi, xã Hoài Hải, thị xã Hoài Nhơn) cho hay, ông gắn bó với biển từ năm lên 18 tuổi. Chiếc tàu của ông đang đánh bắt thuộc đội tàu gồm 10 chiếc của ông Nguyễn Văn Thượng, chuyên đánh bắt cá ngừ đại dương tại Trường Sa.

Theo ông Tuấn, mỗi chuyến biển thường kéo dài từ một tháng rưỡi đến hai tháng. Nếu phát hiện luồng cá thì anh em báo nhau để cả đội tàu cùng đến khai thác trên biển chủ quyền.

Tổ đội giữa biển khơi

Ngư dân Quảng Ngãi cập bến bán sản phẩm sau chuyến đánh bắt dài ngày. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Tỉnh Quảng Ngãi có hơn 5.100 tàu cá đã đăng ký, trong đó có 3.029 tàu cá có chiều dài 15m trở lên chuyên hoạt động ở vùng biển xa. Những năm trở lại đây, việc khai thác thủy sản ngày càng khó khăn do thiên tai, nguồn thủy sản cạn kiệt và đặc biệt là sự quấy nhiễu của các tàu hải cảnh nước ngoài. Để đảm bảo an toàn, hiệu quả và hỗ trợ nhau khi gặp sự cố, ngư dân đã hình thành các tổ đội sản xuất trên biển. Hiện các địa phương trong tỉnh đã hình thành hơn 300 tổ, đội đoàn kết sản xuất trên biển với khoảng 2.000 tàu cá tham gia.

Năm 2017, ông Nguyễn Văn Leo (trú xã Bình Châu, huyện Bình Sơn - chủ tàu cá QNg 9055TS) đã tham gia vào Tổ đoàn kết sản xuất lưới vây thôn Định Tân 2 và duy trì cho đến nay. “Nghề biển đối mặt nhiều hiểm nguy, nếu đánh bắt riêng lẻ theo kiểu “tàu nào biết tàu nấy”, các rủi ro khi khai thác trên biển sẽ càng tăng vì khó tìm được sự trợ giúp và phải tự giải quyết. Để giảm bớt rủi ro, bất trắc khi vươn khơi, cả tổ thường vươn khơi cùng một ngày. Từ ngày tham gia tổ đoàn kết sản xuất trên biển, chúng tôi cùng nhau khai thác thủy sản, cùng hưởng lợi. Nếu không may gặp sự cố trên biển, anh em cũng luôn giúp đỡ nhau”, ông Leo nói.

Khi được hỏi: “Nếu bị rượt đuổi, tấn công một cách phi lí các anh có sợ không?”, ngư dân Ngô Thanh Phong, trú thị xã Đức Phổ - Tổ trưởng Tổ đoàn kết lưới vây Phổ Quang cười nói: “Sợ gì? Biển của mình mình đánh bắt, thêm nữa có 10-12 tàu đi chung, thì sao phải sợ. Tụi tui có nhóm liên lạc, có ai gặp sự cố là cả nhóm kéo tới giúp”.

Trên biển, ngư dân hình thành những tổ đội sản xuất, các tàu không chỉ chia sẻ vị trí ngư trường mà còn hỗ trợ nhau khi cần. Trong nhiều vụ bị tàu nước ngoài quấy nhiễu, chính những đội tàu này đã cứu nhau. “Lỡ gặp tàu nước ngoài rượt đuổi, uy hiếp, khi thấy nhiều tàu khác của mình cùng tới gần là tụi nó cũng tránh. Biển của ta, thêm sự đoàn kết, thì giữ được chủ quyền”, ông Phong chia sẻ.

Trước tình hình Trung Quốc tiếp tục áp đặt lệnh cấm đánh bắt vô lý trên Biển Đông, các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi đã kịp thời thông tin, hỗ trợ, hướng dẫn nên ngư dân luôn vững tin và yên tâm đánh bắt.

Theo lãnh đạo Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ngãi, thời gian gần đây, để hạn chế sự uy hiếp của tàu nước ngoài, ngư dân Quảng Ngãi thường ra khơi theo tổ, đội. Một tổ như vậy sẽ có khoảng 12-14 tàu và các tàu đánh bắt cách nhau khoảng 20 hải lý.

“Nếu tàu nào phát hiện tàu lạ áp sát thì ngay lập tức phát tín hiệu để những tàu còn lại nhanh chóng di chuyển tới hỗ trợ. Khi thấy số lượng tàu cá của mình đông thì tàu nước ngoài cũng có phần e ngại, không dám tấn công”, lãnh đạo Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ngãi cho biết.

Quyết liệt chống khai thác IUU

Ngư dân miền Trung lại tất bật chuẩn bị ra khơi. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Toàn tỉnh Bình Định có gần 6.000 tàu cá có chiều dài từ 6 mét trở lên được đăng ký. Trong đó, khai thác vùng ngoài khơi hơn 3.000 tàu. Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Bình Định cho hay, trước lệnh cấm phi lí của Trung Quốc, ngành Thủy sản tỉnh đã tăng cường tuyên truyền để người dân nắm bắt thông tin. Hiện tại đang vào mùa nên ngư dân vẫn tích cực ra khơi bám biển.

Cùng với đó là việc tuyên truyền, yêu cầu thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đã giao UBND các địa phương chỉ đạo giải bản tàu cá không có nhu cầu đăng ký, đăng kiểm để tham gia hoạt động theo quy định, hoàn thành trước ngày 30/6.

Để ngăn chặn, xử lý tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, lãnh đạo tỉnh Bình Định giao Sở NN&MT phối hợp với Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, Công an tỉnh và các địa phương lập danh sách đối tượng có nguy cơ cao vi phạm, áp dụng các biện pháp kỹ thuật, nghiệp vụ trinh sát, theo dõi, giám sát, phát hiện, ngăn chặn tàu cá và ngư dân có ý định vi phạm vùng biển nước ngoài ngay tại cộng đồng.

NGUYỄN NGỌC - TRƯƠNG ĐỊNH