Vận hành tổ chức bộ máy mới của Việt Nam theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1-7-2025

Chủ trì buổi họp báo có các đồng chí: Phạm Tất Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Quốc hội Nguyễn Phương Thủy; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Anh Tuấn; Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng.

Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng phát biểu.

Phát biểu tại buổi họp báo, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng cho biết: “Kỳ họp thứ 9 Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa 15 đã thông qua với số phiếu rất cao Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, theo đó xác lập mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã) thống nhất trong cả nước, phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cấp chính quyền.

Đây là sự kiện lớn, mang ý nghĩa lịch sử, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp lần đầu tiên được tổ chức ở Việt Nam, phục vụ việc thực hiện các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về phát triển đất nước trên các lĩnh vực, đảm bảo quốc phòng, an ninh, hội nhập quốc tế. Đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã nêu rõ: “Đề án về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp cùng với các Đề án kèm theo là những vấn đề rất hệ trọng, có tính lịch sử; không chỉ sắp xếp về tổ chức, bộ máy, cán bộ; mà còn phân cấp về thẩm quyền; bố trí lại đơn vị hành chính; phân bổ về nguồn lực; tạo không gian phát triển. Mục tiêu là xây dựng Chính quyền theo hướng gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn; đồng thời, mở ra cục diện mới trong phát triển đất nước với tầm nhìn lâu dài, ít nhất là cho 100 năm tới”. Mặt khác, đây là vấn đề được cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân Việt Nam rất quan tâm với sự đồng tình ủng hộ, đánh giá rất cao và sẽ được thực hiện đồng bộ từ ngày 1-7-2025. Có thể nói, Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi là nhiệm vụ quan trọng, cần thiết và chiến lược nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước, hoàn thiện hệ thống chính trị và pháp luật, đồng thời thể hiện ý chí và nguyện vọng của Nhân dân trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”.

Quang cảnh buổi họp báo.

Trả lời 2 câu hỏi của phóng viên Báo Quân đội nhân dân về những bước chuẩn bị để sớm đưa vào vận hành hiệu lực, hiệu quả tổ chức bộ máy mới và những khó khăn, vướng mắc, giải pháp tháo gỡ trong quá trình triển khai, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho hay: “Trong việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã có sự chỉ đạo, thống nhất chủ trương trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương. Để thực hiện chủ trương lớn này, trong thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều bước chuẩn bị đồng bộ, chặt chẽ và toàn diện; thực hiện triển khai với một tinh thần rất tích cực. Về cơ sở pháp lý, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam đã tích cực rà soát, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và các Luật quan trọng, đặc biệt là Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức. Qua đó nhằm tạo hành lang pháp lý cho việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Ngoài ra, đối với hệ thống các văn bản dưới Luật, các Nghị định, hướng dẫn các bộ ngành đã được kịp thời ban hành để bảo đảm đồng bộ khi triển khai cùng thời điểm với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp bắt đầu đi vào hoạt động”.

Chính phủ đã nghiên cứu, xây dựng các phương án bố trí nhân sự phù hợp sau sắp xếp. Đặc biệt, chú trọng lựa chọn đội ngũ cán bộ đủ năng lực, trình độ, am hiểu pháp luật và có kinh nghiệm quản lý để đảm đương nhiệm vụ tại cấp xã. Việc phân công cán bộ cũng bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, gắn với vị trí việc làm, sẵn sàng tiếp nhận thêm thẩm quyền được phân cấp. Đồng thời, các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng để đội ngũ cán bộ thích ứng với chức năng, nhiệm vụ mới. Bên cạnh đó, việc bố trí nhà công vụ, sắp xếp lại trụ sở làm việc cũng được chú trọng để đảm bảo điều kiện sinh hoạt, làm việc cho cán bộ công chức sau sáp nhập, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long thông tin.

Quang cảnh buổi họp báo.

Liên quan đến những vướng mắc trong quá trình thực hiện, Thứ trưởng Trương Hải Long cho biết, về mặt pháp lý và thẩm quyền, khi bắt đầu triển khai mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp thành 2 cấp thì chúng tôi phải thay đổi các căn cứ pháp lý. Đồng thời với việc thay đổi trong thời gian ngắn như vậy thì yêu cầu không được tạo khoảng trống về pháp lý. Một khó khăn nữa là, tâm tư của đội ngũ cán bộ, công chức khi có sự thay đổi, sắp xếp tổ chức lại bộ máy. Chính phủ đã quan tâm làm tốt công tác tư tưởng, xây dựng chính sách đãi ngộ, giải quyết thỏa đáng đối với những trường hợp bị ảnh hưởng do tinh gọn bộ máy và nhận được sự đồng tình của đội ngũ cán bộ, công chức. Ngoài ra, việc tổ chức mô hình cấp xã mới với nhiều chức năng nhiệm vụ quan trọng hơn, quy mô lớn hơn, trực tiếp giải quyết với người dân, doanh nghiệp với một yêu cầu cao hơn, toàn diện hơn. Vì vậy, việc tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực, bồi dưỡng cán bộ cấp xã là thách thức nhưng cũng là ưu tiên trong thời gian tới…

Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng khẳng định, việc tinh giản biên chế và sắp xếp tổ chức trong khu vực công hiện nay là rất cần thiết và đã cho thấy hiệu quả rõ rệt tại Việt Nam. Tuy nhiên, tinh giản không phải là mục tiêu cuối cùng. Mục tiêu cuối cùng là Việt Nam muốn triển khai bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp một cách đồng bộ với việc tổ chức lại bộ máy và cải cách cơ chế quản lý nhằm giảm cấp trung gian, chuyển đổi sang trạng thái mô hình chính quyền kiến tạo, phục vụ nhân dân và hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển.

Tin, ảnh: ANH VIỆT