Văn phòng Quốc hội cần tiếp tục chuyên nghiệp hóa từng quy trình hoạt động

Nhìn lại bối cảnh của năm 2021 có thể thấy, đây là năm đầu tiên của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV - năm đầu nhiệm kỳ thường có khối lượng công việc lớn nhất, vì chuyển giao giữa hai nhiệm kỳ, tổ chức bầu cử; năm đầu tiên vì thế thường tổ chức ba kỳ họp, với một kỳ họp của khóa trước và hai kỳ họp của Quốc hội khóa mới. Năm nay đặc biệt là chúng ta chuẩn bị cho Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất. Diễn ra từ ngày 4 đến 11.1.2022, nhưng các công việc chuẩn bị cho Kỳ họp bất thường này đã được thực hiện trong một vài tháng vừa qua. Khối lượng công việc rất lớn...

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo Hội nghị

Ảnh: Lâm Hiển

Năm nay cũng có đặc điểm là đại dịch Covid - 19 tác động sâu sắc, toàn diện đến mọi mặt kinh tế - xã hội và hoạt động bình thường của hệ thống cơ quan dân cử. Cơ quan của chúng ta là cơ quan dân cử, hoạt động theo phương thức tập thể trong điều kiện thực hiện giãn cách xã hội nên tương đối khó khăn. Do vậy, phải chuẩn bị nhiều phương án, khi thì họp trực tiếp, khi họp trực tuyến, khi lại nửa trực tiếp, nửa trực tuyến, khi thì thống nhất họp trực tiếp 100% lại phát sinh Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh họp trực tuyến. Tình hình này đòi hỏi công tác chuẩn bị, công nghệ thông tin phải đáp ứng đòi hỏi này của thực tế. Do vậy, lần đầu tiên ở hội trường Diên Hồng biểu quyết xong, thì màn hình phải dừng lại 30 giây để chờ đầu cầu TP. Hồ Chí Minh giơ tay biểu quyết. Biểu quyết xong cộng lần thứ hai mới ra số đại biểu đồng ý, không đồng ý, không có ý kiến. Chúng ta thực hiện biểu quyết kết hợp giữa phương thức thô sơ và phương thức hiện đại. Đúng là bối cảnh chưa có tiền lệ, tác động sâu sắc đến hoạt động của các cơ quan dân cử từ Trung ương đến địa phương. Cơ quan nào cũng chịu tác động của dịch bệnh, nhưng cơ quan dân cử hoạt động theo cơ chế tập thể nên chịu tác động rất lớn.

Khối lượng công việc rất nhiều, yêu cầu lại càng ngày càng cao. Đọc Nghị quyết số 161 của Kỳ họp thứ Mười một, Quốc hội Khóa XIV sẽ thấy 8 nhóm nhiệm vụ đều là những nhiệm vụ đại sự được Quốc hội Khóa XIV giao lại cho Quốc hội Khóa XV.

Các đồng chí cũng thấy, chưa bao giờ mà ngay năm đầu tiên của nhiệm kỳ yêu cầu tất cả các khung 5 năm đều phải được quyết đáp xong. Kỳ họp thứ Nhất trong mỗi khóa Quốc hội thường tiến hành trong một thời gian ngắn, chủ yếu để kiện toàn nhân sự. Nhưng nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV này, 3 chương trình mục tiêu quốc gia, các khuôn khổ 5 năm từ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư công, tài chính - ngân sách, kế hoạch vay và trả nợ công, tác cơ cấu kinh tế giai đoạn 5 năm, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia và kế hoạch sử dụng đất 5 năm đều phải xong trong năm đầu tiên...

Chúng ta đặt ra quyết tâm rất cao, Đảng đoàn Quốc hội khẳng định với Bộ Chính trị, Ban Bí thư sẽ cố gắng hết sức. Vậy, bây giờ tổng kết lại có thấy chúng ta đã làm được lời cam kết không? Chúng ta đã hoàn thành hết các công việc. Đó là điểm nhấn trong 10 sự kiện tiêu biểu của Quốc hội Việt Nam năm 2021. Chúng ta đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn trong bối cảnh khó khăn, nhân sự thì mới toanh, "vừa chạy, vừa xếp hàng". Thế nhưng, chúng ta đã hoàn thành khối lượng công việc lớn như vậy.

Kết quả này là từ sự nỗ lực rất lớn, sự chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự phối hợp công tác rất lớn giữa các cơ quan, trong đó chủ yếu là sự nỗ lực của chúng ta, của đội ngũ tham mưu, giúp việc. Tham mưu và giúp việc trong bối cảnh như vậy, "việc trong, việc ngoài", thực hiện công tác đối ngoại... Nói như vậy để chúng ta nhận thức năm 2021 có bối cảnh rất đặc biệt... Năm nay, chúng ta cũng ứng phó rất tốt với đại dịch Covid-19.

Các thành tích, kết quả của Quốc hội trong năm qua có thể hình dung qua theo dõi video clip phóng sự tổng kết công tác chúng ta vừa xem. Có được kết quả này có nhiều yếu tố, nhưng công tác phục vụ, tham mưu, giúp việc của VPQH có vai trò quan trọng, rất đặc biệt. Cơ quan của Quốc hội, nhưng tối thứ Sáu, nhiều khi ngày thứ Bảy, Chủ nhật vẫn có xe đỗ ở sân chính đến đêm khuya, có đồng chí làm việc đến 2 - 3 giờ sáng. Chúng tôi cũng xác lập, đánh giá dự thảo Nghị quyết trình ký ban hành cả ngày, để trong đêm ký ban hành cho kịp. Tinh thần làm việc quên mình như vậy chúng ta phải trân trọng!

Thay mặt Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lãnh đạo Quốc hội và với tư cách cá nhân, tôi ghi nhận, đánh giá cao, nhiệt liệt hoan nghênh kết quả các đồng chí đã đạt được và cảm ơn các đồng chí.

Đối với năm 2022, trong Báo cáo của VPQH đã xác định 12 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, 5 kiến nghị đề xuất, các ý kiến phát biểu tại Hội nghị rất chất lượng, cơ bản chúng tôi đồng tình.

Triển khai nhiệm vụ năm 2022, tôi đề nghị các đồng chí lưu ý một số vấn đề sau:

Thứ nhất, Đảng bộ cơ quan VPQH, tập thể Lãnh đạo và toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động VPQH cần quán triệt rằng, những kết quả đạt được trong năm 2021 là rất quan trọng, căn bản, được Trung ương Đảng đánh giá cao, được Nhân dân và cử tri đồng tình. Nhưng đây mới chỉ là những kết quả bước đầu, vì vậy, tuyệt đối không được có tâm lý dễ thỏa mãn sinh ra chủ quan. Việc kế thừa và phát huy những thành quả của 75 năm hình thành và phát triển Quốc hội là rất khó, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo Quốc hội cần phải luôn tự hoàn thiện, đổi mới mình.

Thứ hai, VPQH là một trong 4 văn phòng trung ương, cơ quan tham mưu và giúp việc cho Quốc hội - cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất theo Hiến định, với chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao, quyết định những vấn đề quan trọng quốc gia. Chúng ta cần nhận thức cho vị trí, vai trò quan trọng này. Quy mô của VPQH cũng khá lớn. Yêu cầu, đòi hỏi nhiệm vụ ngày càng cao nên chúng ta phải làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng để nhận thức rõ trách nhiệm. Mỗi cán bộ, công chức, mỗi cơ quan, đơn vị, tổ chức trong VPQH cần phải nâng cao nhận thức, quán triệt về vị trí, vai trò, từ đó xác định chức năng, nhiệm vụ của mình cho thật sâu sắc, kỹ lưỡng. Trên cơ sở đó, tiếp tục nghiên cứu, quán triệt chức năng, nhiệm vụ và các vấn đề mới đặt ra với Quốc hội.

Chất lượng hoạt động của Quốc hội được đo lường bằng nhiều tiêu chí, như chất lượng của kỳ họp Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, các đại biểu Quốc hội; đo lường bằng hiệu quả phối hợp giữa Quốc hội và các cơ quan khác trong hệ thống chính trị… Không chỉ vậy, chất lượng của Quốc hội còn được đo lường bằng hiệu quả của công tác chỉ đạo, hướng dẫn, giám sát hoạt động của HĐND. Điều này rất quan trọng và trong khóa này, Ban Công tác đại biểu tham mưu cho Đảng đoàn Quốc hội nhiều vấn đề về HĐND.

Các đồng chí cần tích cực học tập, nghiên cứu nâng cao hiệu quả làm việc, làm sao để một người giỏi một việc và cũng biết nhiều việc. Vì VPQH là cơ quan tổng hợp, làm rất nhiều việc khác nhau, thay đổi là thấy có hiệu lực, hiệu quả ngay. Một trong những thành công nổi bật của VPQH trong năm 2021 là công tác thư ký - tổng hợp kỳ họp rất nhanh, chất lượng được đánh giá rất cao, giúp các cơ quan trình, thẩm tra dự án Luật trong giải trình, tiếp thu nhanh.

Thứ ba, VPQH tham mưu Đảng đoàn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục kiện toàn nhân sự, tổ chức bộ máy bên trong của VPQH. Hiện nay, tại một số Vụ chuyên môn vẫn còn chưa có cấp Trưởng, cấp Phó… Vì vậy, cần tiếp tục kiện toàn nhân sự trên cơ sở vị trí việc làm, bảo đảm nguyên tắc kỹ lưỡng, có chọn lọc. Cần rà soát lại chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị trong VPQH theo hướng một tổ chức có thể thực hiện một chức năng hoặc một số chức năng nào đó và một việc chỉ giao cho một người chủ trì, một cơ quan chủ trì, tránh chồng chéo chức năng, nhiệm vụ; nhất là bộ phận theo dõi để tham mưu, giúp việc, thúc đẩy nâng cao chất lượng phối hợp giữa Quốc hội và các cơ quan khác trong hệ thống chính trị, bởi hiện nay trong VPQH chưa có cơ quan nào được giao nhiệm vụ này… Rà soát loại quy chế làm việc của các vụ, đơn vị trong VPQH; quy chế dân chủ cơ sở, gắn với đó là công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát.

Thứ tư, VPQH cần rà soát nhằm xác định giá trị cốt lõi, sứ mệnh, tầm nhìn, phương châm công tác của mình, trên cơ sở đó xây dựng Bộ nhận diện thương hiệu của VPQH. Quốc hội chuyên nghiệp thì VPQH phải chuyên nghiệp. Vì vậy, VPQH cần tiếp tục nỗ lực chuẩn hóa, chuyên nghiệp hóa từng quy trình hoạt động, làm cơ sở đánh giá năng suất, chất lượng, hiệu quả công việc.

Thứ năm, VPQH cần thường xuyên rà soát, theo dõi, thực hiện Chương trình hành động của Đảng đoàn Quốc hội 5 năm và từng năm; tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước của VPQH trên cơ sở làm tốt công tác xây dựng Đảng; chú trọng công tác thi đua, khen thưởng, kịp thời biểu dương, tôn vinh các cá nhân, tập thể đạt thành tích tốt, nhân rộng các tấm gương điển hình tiên tiến để nêu gương, học tập và lan tỏa trong cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; tạo môi trường tốt để mọi người phấn đấu, cống hiến.

Thứ sáu, thường xuyên quan tâm đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động trong VPQH. Ngoài việc phát hiện ra nhân tố mới để đào tạo, bồi dưỡng, Đảng đoàn Quốc hội cũng đã phối hợp với các cơ quan hữu quan để tăng cường luân chuyển cán bộ để tạo nguồn. Tới đây, Đảng đoàn Quốc hội sẽ cố gắng làm kỹ hơn công tác này để tạo điều kiện bắt đầu từ năm tới quy hoạch cán bộ cho Quốc hội khóa XVI, tính toán luân chuyển, điều động, bổ nhiệm cán bộ, để chủ động bảo đảm đạt được 35 - 40% số đại biểu Quốc hội là đại biểu hoạt động chuyên trách. Phải quy hoạch từ bây giờ, đào tạo từ bây giờ.

Trong 12 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, các kiến nghị của VPQH, chúng tôi sẽ giao từng cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Qua theo dõi, lắng nghe các đồng chí, nhiều kiến nghị rất sát thực, cụ thể.

Thay mặt Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Lãnh đạo Quốc hội và với tình cảm cá nhân, chúc các đồng chí cùng toàn thể gia đình, người thân sang năm mới 2022 hướng đến Tết Nguyên đán Nhâm Dần vui tươi, đầm ấm, sức khỏe, thành đạt trong công việc và cuộc sống.

--------------------------------------

*Đầu đề do Báo Đại biểu Nhân dân đặt

Phương Thủy - Thanh Chi lược ghi