Vẫn thiếu kinh phí thực hiện phục hồi chức năng cho người khuyết tật
Ngành phục hồi chức năng đang gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, nhân lực; nhất là nhiều địa phương chưa bố trí kinh phí cho các hoạt động này.
Hội nghị triển khai Quyết định số 569/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Ảnh: CKCB
Tại Hội nghị triển khai Quyết định số 569/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển hệ thống Phục hồi chức năng giai đoạn 2023 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 do Cục Quản lý Khám, chữa bệnh tổ chức ngày 18/8, PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia đánh giá: Với vai trò không thể thiếu được trong hệ thống y tế hoàn chỉnh, dịch vụ phục hồi chức năng cần đảm bảo người khuyết tật và người có nhu cầu được tiếp cận dịch vụ có chất lượng, toàn diện, liên tục, công bằng để nâng cao sức khỏe và phát triển xã hội bền vững.
Hiện tổ chức mạng lưới phục hồi chức năng đã được củng cố và phát triển từ Trung ương đến địa phương với 2 bệnh viện/trung tâm phục hồi chức năng tuyến trung ương; 38 bệnh viện phục hồi chức năng tuyến tỉnh và 25 bệnh viện phục hồi chức năng thuộc các Bộ ngành. Trong đó các bệnh viện thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chiếm phần lớn; có 550 khoa phục hồi chức năng thuộc bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến Trung ương, tỉnh, huyện; có trên 9.000/11.000 xã phân công cán bộ theo dõi công tác phục hồi chức năng; khoảng 25% số xã cung cấp dịch vụ phục hồi chức năng tại xã và phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng.
Năng lực chuyên môn kỹ thuật trong lĩnh vực phục hồi chức năng ngày càng phát triển và nâng cao. Dịch vụ phục hồi chức năng được cung cấp ở tất cả các tuyến chăm sóc sức khỏe. Hiện tại Bộ Y tế và các Sở Y tế đã cấp chứng chỉ hành nghề phục hồi chức năng cho 2.431 cá nhân; trong số đó, có 1.721 kỹ thuật viên.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, ngành phục hồi phục hồi chức năng cũng đang gặp nhiều khó khăn như: Cơ sở vật chất đa số còn chật hẹp, thiếu các trang thiết bị hiện đại, nhiều cơ sở phục hồi chức năng chưa tiếp cận với người khuyết tật: Chưa có lối đi cho người đi xe lăn, chưa có phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu; nhân lực phục hồi chức năng còn thấp so với thế giới, mới có 0,25 cán bộ phục hồi chức năng/10.000 dân, trong khi Tổ chức y tế khuyến cáo là 0,5 - 1 cán bộ phục hồi chức năng/10.000 dân.
Hiện có 10 địa phương sáp nhập bệnh viện phục hồi chức năng vào bệnh viện y học cổ truyền làm giảm số lượng bệnh viện phục hồi chức năng. Bên cạnh đó, vẫn còn thiếu sự phối hợp, liên kết trong hoạt động chuyên môn; thiếu sự kiểm soát chất lượng của các cơ quan quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn đối với cơ sở phục hồi chức năng thuộc các Bộ, ngành khác quản lý. Các kỹ thuật can thiệp bằng dụng cụ phục hồi chức năng vẫn chưa được bảo hiểm y tế hỗ trợ, vẫn là gánh nặng với người khuyết tật và gia đình.
Đặc biệt, kinh phí thực hiện phục hồi chức năng cho người khuyết tật của các địa phương hầu như chưa được bố trí hoặc nếu có thì rất ít địa phương bố trí kinh phí, nhất là công tác phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng…
Để từng bước tháo gỡ những khó khăn của hệ thống phục hồi chức năng, Bộ Y tế đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 569/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển hệ thống Phục hồi chức năng giai đoạn 2023 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, để triển khai hiệu quả Quyết định này, các Bộ, Ban, ngành, địa phương, các cơ quan trung ương và địa phương, các tổ chức có liên quan nghiên cứu và triển khai việc chỉ đạo triển khai trong phạm vi, chức năng, nhiệm vụ. Đối với địa phương, đề nghị đưa các mục tiêu, chỉ tiêu thực hiện Chương trình vào chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Các đơn vị nghiên cứu, bám sát quan điểm, mục tiêu, chỉ tiêu, nội dung nhiệm vụ, giải pháp và tổ chức thực hiện, nhiệm vụ cụ thể của các Bộ ngành địa phương, cơ quan đơn vị mình để xây dựng Kế hoạch thực hiện Chương trình phù hợp; bố trí đủ nguồn lực, cơ sở vật chất, thực hiện lồng ghép Chương trình này với các chương trình, nhiệm vụ, đề án, dự án khác để triển khai thực hiện tại địa phương.
UBND các cấp cũng xây dựng và tổ chức thực hiện Chương trình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng; tạo điều kiện để cơ quan, tổ chức và cá nhân tổ chức hoặc tham gia thực hiện hoạt động phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng.
