Vật dụng may mắn được người Nhật dùng trang trí nhà ngày Tết

Những đồ trang trí này có nguồn gốc từ Thần đạo, tín ngưỡng bản địa của người Nhật và có ý nghĩa chào đón các vị thần năm mới (toshigami 年神), người sau đó sẽ ban một vụ mùa bội thu cho nông dân và phước lành của tổ tiên cho cả gia đình.

Theo truyền thống, Nhật Bản là một xã hội nông nghiệp, sự thịnh vượng và mùa màng bội thu gắn liền với việc giành được sự ưu ái của các vị thần.

Ngày nay, khi đi ngang qua hầu hết mọi tòa nhà hoặc ngôi nhà ở Nhật Bản vào dịp năm mới, bạn sẽ thấy những đồ trang trí truyền thống giống nhau có ý nghĩa mang lại may mắn và thịnh vượng.

Kadomatsu

Kadomatsu là đồ trang trí năm mới truyền thống làm bằng cành thông hoặc tre, được đặt theo cặp (đại diện cho nam và nữ) trước nhà để chào đón các vị thần Shinto. Chúng bắt nguồn từ niềm tin của Thần đạo rằng các linh hồn thiêng liêng cư trú trên cây.

Chữ kado (門) trong kadomatsu có nghĩa là “cổng” và matsu nghĩa là “cây thông” (松), và kadomatsu được hiểu là nơi ở tạm thời của các vị thần. Sau khoảng giữa tháng Giêng, kadomatsu được đốt để xoa dịu và giải thoát các vị thần.

Cây thông tượng trưng cho sức mạnh vượt qua nghịch cảnh và yếu tố may mắn. Cây tre mọc nhanh, mọc thẳng nên nó cũng tượng trưng cho sức mạnh vượt qua gian khó.

Thành phần của kadomatsu khác nhau tùy thuộc vào khu vực của Nhật Bản nhưng nhìn chung, trung tâm của kadomatsu được hình thành bởi ba búp măng lớn, tượng trưng cho trời, nhân và đất. Các chồi được đặt ở các độ cao khác nhau, với thiên đường là cao nhất và trái đất là thấp nhất. Sau đó kadomatsu được buộc bằng một tấm thảm rơm và dây rơm mới dệt.

Shime-nawa và shime-kazari

Shime-nawa (注連縄, nghĩa đen là "dây thừng bao quanh") là những sợi dây thừng bện bằng rơm được sử dụng cho nghi lễ thanh tẩy trong tôn giáo Thần đạo.

Nếu bạn đã từng đến một ngôi đền Thần đạo, có khả năng bạn đã nhìn thấy shime-nawa được xâu từ mái hiên của ngôi đền hoặc cổng vì shime-nawa được sử dụng để phân định khu vực linh thiêng hoặc thanh tẩy. Shide (紙垂) hoặc giấy cuộn hình zig zag thường được gắn vào shime-nawa.

Amaterasu và hang động

Theo Iromegane.com, những sợi dây bện shime-nawa có nguồn gốc từ Amaterasu, một vị thần chính trong Thần đạo, nữ thần của mặt trời và vũ trụ. Có một huyền thoại nổi tiếng về Amaterasu và hang động được cho là giải thích nguồn gốc của shime-nawa.

Một ngày nọ, Amaterasu nhốt mình trong một hang động trong cơn tức giận sau khi một nữ thần khác đùa giỡn với cô. Vì cô ấy là nữ thần mặt trời nên thế giới chìm trong bóng tối hoàn toàn và những linh hồn xấu xa chạy tự do trên khắp trái đất.

Các vị thần khác đã thử nhiều mưu mẹo khác nhau để đưa cô ấy ra ngoài và cuối cùng đã thành công với thói quen thoát y! Khi cô ấy ra khỏi hang, một trong những vị thần mạnh nhất, “cầm sau lưng nữ thần một cột rơm bện lại và tuyên bố dứt khoát rằng, nữ thần không thể trốn được nữa và thế giới một lần nữa được tắm trong ánh nắng rạng rỡ của cô ấy.

Rõ ràng, từ thời điểm đó, shime-nawa (dây thừng bao quanh) đã được sử dụng để phân định các không gian thanh tịnh, linh thiêng.

Đối với năm mới, các gia đình treo đồ trang trí shime-kazari (しめ飾り) (thường bao gồm một sợi dây bện shime-nawa và một daidai (từ tiếng Nhật bản địa cho màu “cam” là daidai, không phải “orenji”!, nhiều loại cam đắng) ở lối vào nhà của họ. Trang trí Shime-kazari được cho là bắt nguồn từ shime-nawa (dây bện).

Kagami mochi

Kagami mochi (鏡餅) là đồ trang trí năm mới truyền thống thường bao gồm hai mochi tròn (bánh gạo), cái nhỏ hơn được đặt trên cái lớn hơn và một daidai (một loại cam đắng, như đã giải thích ở trên trong phần về shime-nawa). Bánh mochi được đặt trên một giá đỡ được cho là để tránh cháy nhà trong năm tới.

Tên của mochi kagami (“gương”) được cho là bắt nguồn từ hình dạng giống với một chiếc gương đồng tròn kiểu cũ.

Mochi khô nhanh khi tiếp xúc với không khí, vì vậy ngày nay kagami-mochi bán trong các cửa hàng được bọc trong hộp nhựa để vẫn có thể ăn khi thời gian năm mới kết thúc.

Khi nào nên trang trí và khi nào nên gỡ bỏ đồ trang trí

Ngày 29 tháng Chạp dường như cũng không phải là ngày tốt để treo đồ trang trí vì số 9 đồng âm với từ “khổ” (ku 苦) trong tiếng Nhật nên cũng bị coi là ngày xui xẻo. Điều này có nghĩa là tốt nhất nên trang trí vào ngày 28 tháng Chạp.

Vào ngày 7/1, người Nhật sẽ gỡ bỏ đồ trang trí năm mới vì đó là lúc các vị thần năm mới rời khỏi thế giới.

Theo Resources

Thủy Kiều