Vẻ đẹp các thôn làng du lịch Việt Nam được thế giới tôn vinh

Những thôn làng Việt hút hồn du khách

Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) công nhận là một trong những làng du lịch cộng đồng tiêu biểu nhất thế giới năm 2025. Thôn Lô Lô Chải xã Lũng Cú (Tuyên Quang) nằm giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ của vùng cực Bắc, nổi bật với những ngôi nhà trình tường mái ngói âm dương cổ kính, lễ hội đặc trưng, nghề thủ công truyền thống và trang phục thổ cẩm rực rỡ. Những năm qua, người Lô Lô đã phát triển mô hình du lịch cộng đồng giúp du khách khám phá đời sống văn hóa bản địa, trải nghiệm sinh hoạt, ẩm thực và phong tục truyền thống nơi biên cương. Cảnh quan nguyên sơ và không gian văn hóa được gìn giữ, đồng thời thúc đẩy du lịch bền vững gắn với bản sắc dân tộc.

Cũng được UN Tourism công nhận là một trong những làng du lịch cộng đồng tiêu biểu nhất thế giới năm 2025 là làng Quỳnh Sơn. Làng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn), nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hữu tình, những dãy núi đá vôi trùng điệp, cánh đồng bằng phẳng xen dòng suối trong xanh. Đây là nơi bảo tồn đậm nét đời sống văn hóa của người Tày với kiến trúc nhà sàn truyền thống, Lễ hội Lồng Tồng (hội xuống đồng), cùng các làn điệu hát Then, hát Ví, múa Tán Đàn đặc trưng. Du khách đến Quỳnh Sơn không chỉ được ngắm cảnh mà còn được “sống cùng người dân” - ăn, ở, sinh hoạt trong nhà sàn, tham gia các hoạt động nông nghiệp và thưởng thức những món đặc sản dân tộc như bánh chưng đen, xôi cẩm hay lạp xưởng.

Những ngôi nhà trình tường tại thôn Lô Lô Chải là một trong những điểm nổi bật thu hút du khách tới trải nghiệm. (Ảnh: Nam Thái)

Làng rau Trà Quế - Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia được UN Tourism công nhận là Làng du lịch tốt nhất năm 2024. Làng nghề trồng rau truyền thống Trà Quế (Hội An, Quảng Nam) giờ thành Hội An (Đà Nẵng) được hình thành từ thế kỷ XVI, nằm cách khu phố cổ Hội An 3km về hướng Đông Bắc. Với nét đặc thù của một đảo sông gần biển, được bao bọc bởi sông Cổ Cò và đầm Trà Quế, nơi đây có khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng tốt, tạo điều kiện thuận lợi để người dân sáng tạo và phát triển nghề trồng rau theo phương thức hữu cơ lâu đời. Hiện nay, làng Trà Quế có 202 hộ dân tham gia hoạt động trồng rau mang lại nguồn thu nhập ổn định. Tại làng Trà Quế, các di tích mang tính lịch sử như: giếng đá Chăm, miếu Thổ thần, miếu Ngũ hành, mộ ông Nguyễn Văn Điển… hay Lễ cúng Cầu Bông cùng các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, văn hóa ẩm thực đang được bảo tồn và phát huy một cách hiệu quả, là minh chứng cho quá trình phát triển lâu đời của làng.

UN Tourism đã vinh danh Tân Hóa (Quảng Bình) nay thuộc tỉnh Quảng Trị là làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2023. Tân Hóa nằm lọt thỏm giữa những ngọn núi đá vôi xếp lớp trùng điệp và thấp thoáng bên màu xanh của những nương ngô, ruộng lúa. Con đường vào Tân Hóa uốn lượn quanh co bên chân núi, 2 bên là những ngôi nhà gỗ với nét đẹp hoang sơ mang vẻ đẹp bình dị, nhẹ nhàng của miền quê yên ả. Cùng với đó là thung lũng Tú Làn với những trảng cỏ dài, lại được tô điểm bởi con sông Rào Nan mềm mại đẹp như một bức tranh thủy mặc. Đến Tân Hóa, du khách không chỉ được ngắm cảnh đẹp hoang sơ của một làng quê yên bình mà còn được khám phá hệ thống hang động Tú Làn gồm 10 hang động khác nhau với hệ thống thạch nhũ đẹp lung linh, huyền ảo.

Năm 2023, Làng du lịch sinh thái Thái Hải đã vinh dự nhận giải thưởng “Làng du lịch tốt nhất” của UN Tourism. Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải (tỉnh Thái Nguyên) mang đậm nét văn hóa đặc trưng của các đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Dao, Cao Lan, Kinh. Các dân tộc tạo thành một cộng đồng đoàn kết đa sắc màu mang tên “Khu bảo tồn Làng nhà sàn Dân tộc sinh thái Thái Hải”. Làng hiện có 30 ngôi nhà sàn của các dân tộc Tày, Nùng nguyên bản, có tuổi đời hàng trăm năm. Các ngôi nhà sàn này đều được di chuyển về từ An toàn khu Định Hóa và phục dựng giữ nguyên bản để gìn giữ, bảo tồn và phát huy một cách tốt nhất. Những gia đình sống trong nhà sàn luôn cùng nhau duy trì và gìn giữ những nét văn hóa truyền thống như ngôn ngữ, phong tục tập quán, nghi lễ, trang phục. Họ vẫn tiếp tục phát huy những tiềm năng văn hóa địa phương để hình thành các sản phẩm du lịch độc đáo như tổ chức các lễ hội tâm linh truyền thống. Anh Nguyễn Quang Tuấn - người làng Thái Hải chia sẻ: “Điều đặc biệt ở làng Thái Hải, không có chuyện phân biệt, cả làng ăn chung một nồi cơm, tiêu chung một túi tiền, con cái đẻ ra sau cai sữa đều là con chung được chăm sóc không phân biệt con của nhà này, nhà khác. Ban ngày mọi người cùng nhau sản xuất, đêm xuống, hộ nào về nhà sàn của hộ ấy nghỉ”.

Trải nghiệm ẩm thực truyền thống Bắc Bộ tại Làng cổ Đường Lâm (Hà Nội) được nhận giải thưởng sản phẩm du lịch bền vững ASEAN năm 2024 tại Diễn đàn Du lịch ASEAN (ATF) 2024. Làng cổ Đường Lâm là làng cổ lâu đời mang nhiều nét văn hóa đặc sắc của vùng Bắc Bộ. Nét đẹp tự nhiên của ngôi làng mang đậm kiến trúc làng quê Bắc Bộ cùng những công trình, ngôi nhà hàng trăm năm tuổi khiến Đường Lâm trở thành địa chỉ ấn tượng đối với du khách trong và ngoài nước, thu hút mọi người đến tham quan, trải nghiệm. Sức hấp dẫn của Làng cổ Đường Lâm đối với du khách còn đến từ ẩm thực rất đa dạng và phong phú của địa phương. Một số sản phẩm ẩm thực của Làng cổ đã được công nhận là sản phẩm OCOP như gà mía, kẹo vừng, kẹo lạc, bánh gai, tương, bánh gai, cá kho tương, thịt quay đòn, thịt nướng, nem truyền thống, cỗ sen mùa hạ, bánh sắn, chè lam, củ cải khô...

Điểm du lịch cộng đồng bản Sin Suối Hồ của Việt Nam được khối ASEAN vinh danh là điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn nhất của khối năm 2022. Bản Sin Suối Hồ (Lai Châu) có 100% là đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Người Mông nơi đây gìn giữ nét văn hóa truyền thống đặc sắc: trang phục thổ cẩm, chợ phiên, nghề dệt lanh, chạm bạc, cùng sự mến khách chân tình. Du khách đến Sin Suối Hồ thường chọn nghỉ homestay, cùng chủ nhà nấu các món đặc sản như thắng cố, gà đen, cá suối nướng, hoặc tham gia trải nghiệm trồng lan, hái chè cổ thụ, săn mây đỉnh núi.

Du khách mê hoặc khi được trải nghiệm tại Sin Suối Hồ với khí hậu trong lành, mát mẻ cùng bản sắc văn hóa dân tộc Mông độc đáo. (Ảnh: Xuân Lộc)

Sự tôn vinh của thế giới là minh chứng cho nỗ lực của người dân, của chính quyền và ngành Du lịch trong việc giữ gìn hồn cốt văn hóa dân tộc giữa nhịp sống hiện đại.

“Sống chậm” tại các bản làng đậm văn hóa dân tộc

Trong bối cảnh du lịch quốc tế phát triển mạnh, nhưng cũng đối diện với nhiều thách thức như quá tải, mất bản sắc, phát triển không đồng đều, nhiều khu du lịch chỉ tập trung ở các thành phố lớn hoặc bờ biển thì các làng/thôn du lịch cộng đồng đã mang tới trải nghiệm mới lạ, hấp dẫn. Sức hút của các làng du lịch cộng đồng Việt Nam đến từ sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa và thiên nhiên, giữa bản sắc dân tộc và tinh thần hiếu khách. Không chỉ khách Tây, mà cả du khách nội địa - đặc biệt là giới trẻ - cũng say mê loại hình du lịch “về bản làng”, để được “sống chậm”, kết nối và học hỏi văn hóa bản địa.

Nhiều làng du lịch Việt Nam đã có mặt trên các nền tảng nổi tiếng như: TripAdvisor, Booking, Agoda, với hàng trăm nghìn lượt đánh giá tích cực. Ngoài những thôn/làng được thế giới tôn vinh, những bức ảnh về ruộng bậc thang Mù Cang Chải, hoa lan Sin Suối Hồ, phiên chợ Dao Nậm Đăm hay cánh đồng Mai Châu đang lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội, khiến du khách quốc tế muốn đến Việt Nam ít nhất một lần trong đời.

Khách du lịch quốc tế đến trải nghiệm cuộc sống tại Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải. (Ảnh: Nguyễn Quang Tuấn)

Đại diện Agoda cho rằng, các du khách đặt tour du lịch cộng đồng chủ yếu tìm kiếm một nơi để thư giãn, sống chậm và gần gũi với thiên nhiên. Họ rất thích khám phá Việt Nam bởi Việt Nam không chỉ có biển đẹp, thành phố sôi động hay hang động kỳ vĩ mà còn có làng quê đậm nét văn hóa dân tộc từng vùng miền và dung dị, thân thiện và đầy ắp tiếng cười.

Từ những con đường lát đá nơi bản làng xa xôi đến những nụ cười mộc mạc của người dân, du lịch cộng đồng Việt Nam đang viết nên một câu chuyện đẹp về phát triển xanh và nhân văn, góp phần để hình ảnh Việt Nam ngày càng lan tỏa - một điểm đến an toàn, thân thiện và hấp dẫn trên bản đồ du lịch thế giới.

Thùy Dương