Vẻ đẹp nón lá làng Chuông

Cách trung tâm Thủ đô hơn 30km, làng Chuông nức tiếng về nghề làm nón với nhiều mẫu mã phục vụ nhiều đối tượng khác nhau. Vào các ngày 4, 10, 14, 20, 24, 30 hàng tháng, phiên chợ nón lại tấp nập. Các mẹ, các chị lại nhộn nhịp ra chợ để chào bán sản phẩm độc đáo của quê hương.

Công việc của người thợ làm nón đòi hỏi sự cần mẫn, tỉ mỉ và làm hoàn toàn thủ công.

Lá nón mua từ các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Phú Thọ, Yên Bái... được chọn từng lá một và phân loại thật kỹ. Lá già dùng làm hàng bình dân, lá non dùng làm hàng tốt.

Sau khi phơi đều nắng, lá từ xanh chuyển sang màu trắng bạc, chín đẹp, rồi được hơ qua lưu huỳnh để tránh ẩm mốc. Người thợ dùng giẻ bọc vào lưỡi cày hơ trên than củi để là cho lá phẳng mịn. Công đoạn này đòi hỏi người thợ phải cẩn thận, căn cho nhiệt độ sao cho vừa phải để chiếc lá được bóng đẹp.

Vòng nón làm từ tre, sợi vòng phải tròn đều, khi nối với nhau thì nuột nà, trơn tru, không lẹm, không vênh.

Nón làng Chuông có 16 vòng, khuôn 8 gọng. Người thợ xếp các vòng nón có kích cỡ khác nhau vào khung gỗ từ chóp nón trở xuống theo thứ tự từ bé đến lớn, đây là giai đoạn "vức vòng".

Khâu nón là công đoạn khó nhất của nghề nón, đòi hỏi sự khéo léo. Thợ giỏi là người khi khâu mà nón không bị nát lá, không bị lộ chân kim, đường kim mũi chỉ phải đều tăm tắp, chặt chẽ, khi soi lên mặt trời không thấy kẽ hở.

Chiếc nón hoàn tất khi kết thúc công đoạn làm nôi, tức phần buộc quai nón. Tùy nón mà nôi pha mầu, phối mầu. Ðể tránh thấm nước, chiếc nón sẽ được phết ở phía ngoài lớp quang dầu thông mỏng.

Trong lúc khâu nón, các cô gái làng Chuông thường dán vào lòng nón những hình hoa lá bằng giấy nhiều màu sắc để chiếc nón thêm đẹp. Tinh tế hơn, là dùng chỉ màu khâu giăng mắc ở hai điểm đối diện trong lòng nón, để từ đó có thể buộc quai nón bằng những giải lụa mềm mại, nhiều màu sắc, làm tôn thêm vẻ đẹp khuôn mặt các cô gái dưới vành nón.

Ngoài kiểu nón truyền thống, người làng Chuông còn sáng tạo nón lá kết hợp với lụa Hà Ðông, nón lưu niệm, nón Bồ Hụp, nón Thái..., tất thảy đều với mong muốn góp thêm nét đẹp cho đời.

Một vài hình ảnh về chiếc nón làng Chuông (ảnh chụp trong ngày 4/8 âm lịch vừa qua):

Chợ Làng Chuông tấp nập người mua người bán

Nón được xếp thành từng chồng đợi người mua

Người già trẻ nhỏ cùng làm nón

Bán lá nón ngay dưới chân tháp chuông chùa làng nón

Nụ cười thân thiện của phụ nữ làng Chuông

Trần Việt Thắng