'Vẽ đường cho hươu chạy đúng'

Lại nhớ, ngày này năm trước, bà chị tôi xoắn xít, giọng run lên khi phát hiện cô con gái 15 tuổi vướng vào chuyện tình cảm. Với chị, ở cái tuổi “vắt mũi chưa sạch”, đến cái quần, cái áo của mình còn chưa tự giặt, ủi cho thẳng, khờ khạo trong sinh hoạt hàng ngày thì biết gì về tình yêu. Sau những ngày khuyên nhủ, ngăn cấm, con gái chuyển sang “trạng thái” lén lút nhắn tin, hẹn hò.

Một buổi tuyên truyền của Hội LHPN tỉnh với học sinh về tình bạn đẹp, sức khỏe sinh sản và hôn nhân gia đình

Như bao bà mẹ khác, chị tôi có hàng trăm mối lo khi biết con mình yêu sớm. Từ chuyện học hành, tâm lý và trong một phút nào đó, khi chưa biết trang bị, con rơi vào cái bẫy của quan hệ trước hôn nhân… Điều tất thảy các bà mẹ lo lắng là có cơ sở, bởi điều kiện sống đã thay đổi, dinh dưỡng tốt hơn khiến những đứa trẻ dậy thì sớm hơn. Cộng thêm xã hội cởi mở, internet phủ rộng khiến trẻ tiếp cận với nhiều hình ảnh, thông tin, vì thế quan hệ tình cảm, tình dục cũng bắt đầu sớm hơn. Theo báo cáo mới nhất công bố cuối năm 2022 của Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế), giai đoạn 2019 - 2021, mỗi năm Việt Nam có khoảng 200.000 ca phá thai. Trong đó số ca mang thai tuổi vị thành niên (15 - 19 tuổi) chưa có xu hướng giảm, chiếm khoảng 2,5 - 3% tổng số phụ nữ mang thai. Số liệu này được cơ quan chuyên môn của Bộ Y tế tổng hợp từ báo cáo ở các địa phương và không bao gồm cơ sở y tế tư nhân. Như vậy có nghĩa số thực tế có thể cao hơn rất nhiều.

Tình yêu là một tình cảm tốt đẹp của con người, vậy thì khi trẻ đến tuổi dậy thì, phát triển giới tính, xuất hiện cảm xúc với bạn khác giới là điều hoàn toàn tự nhiên. Có phải rằng ngày xưa, ở tuổi 17, 18, chị cũng đã có những rung cảm đầu đời trong veo chỉ vì cậu bạn điển trai, học giỏi, mà bây giờ chị mới gọi tên đúng cho mối quan hệ ấy là “thích thích” hay “cảm nắng”. Có chăng, cách thể hiện tình cảm với bạn khác giới của thế hệ 8X như chị so với con cái thời nay khác nhau mà thôi. Bởi thế càng cấm đoán, những người trẻ lại càng cố tìm cách đến với nhau.

Nghe lời tôi, chị quyết định không ngăn cản nữa mà chọn phương án trở thành “người dẫn đường” để con có thể đi đúng hướng trong cả chuyện học tập lẫn tình cảm. Chị chỉ hỏi lý do vì sao con thích bạn ấy, con thích ở điểm gì, có thể cho mẹ xem mặt được không. Chị lắng nghe con nói trong tâm thế hào hứng. Rồi dần dà khéo léo nói cho con những hệ quả của quan hệ tình dục sớm, “cài cắm” những câu chuyện về việc phá thai, những vụ án đến từ nguyên nhân của việc quan hệ tình dục sớm... Thế rồi, như bao mối tình tuổi học trò khác, mới hết một học kỳ, vì áp lực học hành, thi cử, con bé và cậu bạn đã chia tay.

Sau khi đồng hành cùng con trong cuộc tình đầu tiên, sợi dây gắn bó giữa chị và con gái càng trở nên thân thiết hơn. Bản thân chị cũng rút ra được rằng giáo dục giới tính luôn là quan trọng và cần được bắt đầu từ rất sớm. Thà “vẽ đường cho hươu chạy đúng” còn hơn để các con tự mày mò rồi dẫn đến những suy nghĩ sai lệch. Bởi dù có quan tâm và lo lắng đến mấy thì cha mẹ không thể lúc nào cũng ở bên cạnh con được.