Vệ tinh LOTUSat-1 của Việt Nam sẵn sàng lên quỹ đạo

Hình ảnh mô phỏng vệ tinh LOTUSat-1 trên vũ trụ

Được biết kế hoạch phóng LOTUSat-1 vào tháng 2-2025 phải dời lại do tên lửa đẩy Epsilon-S phóng thử nghiệm không thành công hôm 26-11-2024. Theo PGS.TS Phạm Anh Tuấn, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam đang phối hợp với các đối tác Nhật Bản xác định ngày phóng mới, bảo đảm vệ tinh hoạt động ổn định sau khi phóng trong thời gian sớm nhất.

Trước đó, ngày 1-3, tại tọa đàm với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Nhật Bản, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề nghị Nhật Bản thúc đẩy triển khai nhanh các hợp tác trọng điểm như dự án phóng vệ tinh vào quỹ đạo năm 2025.

LOTUSat-1 là vệ tinh công nghệ radar đầu tiên của Việt Nam, thuộc dự án “Phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu sử dụng vệ tinh quan sát Trái Đất”. Dự án được khởi công tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội từ tháng 9-2012, sử dụng nguồn vốn ODA của Nhật Bản và vốn đối ứng của Việt Nam.

Phó tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam Lê Xuân Huy giới thiệu về Trung tâm điều khiển và vận hành vệ tinh

LOTUSat- 1 có trọng lượng 600 kg, là vệ tinh công nghệ radar mới nhất với nhiều ưu điểm như phát hiện các vật thể kích thước từ 1m trên mặt đất, khả năng quan sát cả ngày lẫn đêm. Vệ tinh LOTUSat-1 sẽ chụp ảnh và cung cấp các thông tin chính xác để ứng phó giảm thiểu tác động của thảm họa thiên nhiên, biến đổi khí hậu, quản lý nguồn tài nguyên và giám sát môi trường.

Khác với các vệ tinh quang học, vệ tinh radar có thể chụp ảnh trong mọi điều kiện thời tiết, đặc biệt khi thời tiết có mây, sương mù, điều kiện thiếu ánh sáng. Dữ liệu ảnh của vệ tinh sẽ góp phần đáp ứng nhu cầu về nguồn ảnh, cung cấp thông tin chính xác, nhằm ứng phó, giảm thiểu tác động của thiên tai và biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên thiên nhiên và giám sát môi trường.

Do vệ tinh có thể chụp ảnh trong mọi điều kiện thời tiết nên phù hợp với quốc gia có điều kiện khí tượng nhiều mây và sương mù như Việt Nam.

Bên cạnh việc phát triển vệ tinh, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam cũng triển khai các lớp học chuyển giao công nghệ xử lý ảnh vệ tinh radar nhằm chuẩn bị sẵn sàng về mặt công nghệ, nhân lực cho các bộ ngành, đơn vị để khi vệ tinh được phóng lên quỹ đạo, các dữ liệu thu được sẽ được khai thác hiệu quả.

GS. VS. Châu Văn Minh, Chủ tịch VAST và GS. Yamakawa Hiroshi, Chủ tịch JAXA trao thỏa thuận hợp tác tháng 11-2023

Để khai thác hiệu quả vệ tinh LOTUSat-1, tháng 11-2023 GS.VS Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và GS Yamakawa Hiroshi, Chủ tịch Cơ quan Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) đã ký “Thỏa thuận triển khai về Nghiên cứu khả thi trong hợp tác Khoa học thuộc lĩnh vực Công nghệ vũ trụ giai đoạn 2023-2028”.

Theo hợp tác này, hai bên chia sẻ các kinh nghiệm vận hành khai thác vệ tinh LOTUSat-1 trên quỹ đạo, kinh nghiệm vận hành Trung tâm Vũ trụ Việt Nam và tìm phương án chia sẻ dữ liệu ảnh vệ tinh.

Hội thảo “Hợp tác Việt Nam – Nhật Bản trong phát triển toàn diện Khoa học và Công nghệ Vũ trụ” tại Hà Nội tháng 11-2023 trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản.

Việt Nam và Nhật Bản bắt đầu hợp tác trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ từ năm 2006. Dưới sự hỗ trợ của JAXA, các kỹ sư của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu, chế tạo ba vệ tinh siêu nhỏ “Made in Viet Nam” gồm PicoDragon, Nano Dragon và MicroDragon và đã được JAXA hỗ trợ phóng thành công vào quỹ đạo.

Tin Thu Hằng. Ảnh VNSC