Venezuela đạt tiến triển chính trị

Từ trái sang: Chủ tịch Quốc hội Venezuela Jorge Rodriguez; Ngoại trưởng Mexico Marcelo Ebrard; Giám đốc Trung tâm giải quyết xung đột NOREF của Na Uy Dag Nylander; Trưởng phái đoàn đối lập của Venezuela Gerardo Blyde Perez công bố biên bản ghi nhớ sau khi ký kết trong khuôn khổ tiến trình đàm phán. Ảnh: REUTERS

Chia sẻ về kết quả bước đầu của tiến trình đối thoại, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro hoan nghênh bản ghi nhớ, đồng thời cảm ơn nỗ lực của Chính phủ Mexico và Na Uy giúp đỡ nền hòa bình của Venezuela. Lãnh đạo phe đối lập Venezuela Juan Guaido đánh giá, bản ghi nhớ là cơ hội quan trọng để đạt được thỏa thuận toàn diện nhằm chấm dứt những năm tháng cùng cực của người dân Venezuela.

Truyền thông quốc tế cho biết, biên bản ghi nhớ nhấn mạnh chương trình và phương thức triển khai tiến trình đàm phán, gồm: Đảm bảo các quyền chính trị cho tất cả công dân Venezuela, lịch trình bầu cử, dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế, nối lại quyền của các nhóm chính trị...

Kể từ năm 2010, Venezuela chính thức bước vào thời kỳ khủng hoảng mà tình hình hiện tại là cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử đất nước và cũng là cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất từng xảy ra ở châu Mỹ. Khủng hoảng giữa các bên đối lập lên đỉnh điểm từ năm 2019 khi Tổng thống đương nhiệm Nicolas Maduro tái đắc cử nhưng vấp phải sự phản đối cả trong nước lẫn quốc tế vì cáo buộc gian lận bầu cử. Quốc hội Venezuela đã đưa ông Juan Guaido lên làm Tổng thống lâm thời và nay là người đứng đầu phe đối lập gồm nhiều đảng chính trị với sự hậu thuẫn hùng hậu của nhiều nước.

Cuộc đàm phán vừa qua do Na Uy làm trung gian là lần thứ 4 trong 5 năm, hai bên tìm kiếm một thỏa thuận giải quyết khủng hoảng. Các cuộc đàm phán trước đây không đạt được bất kỳ thỏa thuận nào. Vì vậy, bản ghi nhớ của vòng đàm phán mới này cho thấy sự tiến triển đáng khích lệ. Giới quan sát chính trị khu vực tin rằng, đây là cuộc đàm phán có hiệu lực nhất từ trước đến nay.

Các phân tích từ giới chuyên gia chỉ ra rằng, sau những lần bị ám sát và hàng loạt âm mưu chống lại mình, ông Maduro vẫn tồn tại và củng cố quyền lực tốt hơn, trong khi “lòng dân” dành cho phe đối lập ngày càng suy yếu. Cùng với đó, các lệnh trừng phạt của chính quyền Mỹ đối với Venezuela đã khiến cuộc sống của người dân ngày càng tồi tệ hơn.

Giới quan sát ở Venezuela cho rằng, nếu nỗ lực loại bỏ ông Maduro vẫn còn thì nội dung này sẽ hiện diện trong chương trình đàm phán mới. Song, điều này không xảy ra, cho thấy mục đích này đã không giữ được hiệu lực. Ở chiều ngược lại, mục tiêu chính của ông Maduro vẫn kiên định là nới lỏng các lệnh trừng phạt của Mỹ - điều khiến chính phủ của ông bị cô lập nghiêm trọng về mặt tài chính và ngày càng phải phụ thuộc nhiều vào Nga, Trung Quốc và Iran.

Mặt khác, chính quyền mới của Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden được nhận định là có cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn trong vấn đề Venezuela mà thể hiện gần nhất là việc Mỹ cho phép Venezuela tái khởi động nhập khẩu khí đốt từ Mỹ.

Sau nhiều năm bất ổn, Venezuela ngày càng chìm sâu vào khủng hoảng nên việc các bên phải có hành động nhượng bộ lẫn nhau theo những chuẩn mực thông thường chắc chắn là điều rất cấp thiết để cải thiện cuộc sống của người dân vốn ở mức dưới cơ bản. Kết quả của cuộc đàm phán cũng được nhìn nhận là sẽ đáp ứng được phần nào mục đích của cả hai bên.

Cuộc đàm phán mới nhất có tiến triển cũng khẳng định rằng, cả chính quyền của ông Maduro và phe đối lập vẫn là lực lượng chính trị đáng tin cậy ở Venezuela. Dẫu vậy, lập trường phản đối chính quyền của ông Maduro trong thời điểm hiện tại chắc chắn sẽ vẫn được duy trì, nhưng điều khác biệt là cách tiếp cận sẽ được điều chỉnh đáng kể.

Thanh Trúc