Vi phạm của Công ty CP Cá giống Kinh Môn: Vì sao chưa xử lý dứt điểm?
Đã hơn 3 năm sau khi Sở Tài nguyên và Môi trường ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật đất đai đối với Công ty CP Cá giống Kinh Môn ở xã Hiệp Hòa (Kinh Môn) nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm, thậm chí phát sinh vi phạm mới.
Trên một phần diện tích đất được UBND tỉnh cho thuê, Công ty CP Cá giống Kinh Môn đã giao lại cho một số tổ chức, cá nhân khác sử dụng, xây dựng các công trình không đúng quy định. Trong ảnh: Các công trình xây dựng trên diện tích đất bị đề nghị thu hồi
Chậm thực hiện kết luận thanh tra
Giữa năm 2019, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã thanh tra đột xuất Công ty CP Cá giống Kinh Môn về việc chấp hành pháp luật đất đai. Kết luận thanh tra chỉ ra nhiều vi phạm trong quản lý và sử dụng đất của doanh nghiệp này. Từ sau khi cổ phần hóa, được thuê đất, công ty không trực tiếp sử dụng đất mà chia nhỏ diện tích, giao lại cho một số người khác sử dụng, cho phép người được giao đất xây dựng các công trình. Những người được công ty giao đất tự đầu tư xây dựng, sử dụng đất độc lập và công ty không có khả năng can thiệp vào việc sử dụng đất của họ. Một số trường hợp được giao đất đã tự chuyển một phần diện tích đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp và có dấu hiệu chuyển nhượng, cho thuê đất trái pháp luật...
Sau khi được UBND huyện Kinh Môn (nay là thị xã Kinh Môn) phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng khu trụ sở, văn phòng vào năm 2010, công ty và những người được công ty giao đất đã tự đầu tư xây dựng, sử dụng khoảng 2 ha đất nông nghiệp nhưng không làm thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng. Mặc dù chính quyền địa phương đã lập biên bản yêu cầu dừng xây dựng nhưng một số trường hợp được công ty giao đất đã cố tình đầu tư xây dựng, sử dụng đất sai mục đích, xây dựng vi phạm hành lang an toàn giao thông…
Trước vi phạm của doanh nghiệp, Sở TNMT đã đề nghị UBND tỉnh thu hồi khoảng 2,2 ha đất vi phạm và gần 1 ha đất sử dụng không hiệu quả (công ty có nhu cầu trả lại) để giao UBND xã Hiệp Hòa quản lý; giao UBND thị xã Kinh Môn rà soát, đề xuất biện pháp xử lý tiếp theo đối với công trình xây dựng trên diện tích đất vi phạm.
Theo Sở TNMT, liên quan đến xử lý các vi phạm của doanh nghiệp này, tháng 9.2019, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã quyết định thu hồi giấy phép kinh doanh karaoke của ông Dương Văn Hùng - một hộ kinh doanh nằm trong đất vi phạm. Tháng 7.2021, Phòng Đăng ký kinh doanh (Sở Kế hoạch và Đầu tư) đã quyết định thu hồi giấy chứng nhận đăng ký địa điểm kinh doanh của Công ty TNHH Đầu tư phát triển Minh Hiếu... Tuy nhiên, việc thu hồi đất vi phạm của doanh nghiệp chưa thực hiện được. UBND thị xã Kinh Môn chậm xử lý vi phạm về xây dựng phục vụ việc thu hồi đất theo kết luận thanh tra. Phần lớn các trường hợp sử dụng đất sai mục đích nêu trong kết luận thanh tra vẫn chưa bị xử lý. Thậm chí tại vị trí kiến nghị thu hồi đất còn tiếp tục phát sinh một số trường hợp xây dựng mới. Các doanh nghiệp hoạt động trái phép trên diện tích Công ty CP Cá giống Kinh Môn vẫn chưa di chuyển.
Nhiều vướng mắc
Theo ông Nguyễn Văn Quân, Chủ tịch UBND xã Hiệp Hòa, chính quyền địa phương có trách nhiệm theo dõi, giám sát việc quản lý, sử dụng đất và các công trình xây dựng nhưng lại không làm việc được với doanh nghiệp do doanh nghiệp không hợp tác.
Qua tìm hiểu của phóng viên, tháng 11.2021, Chủ tịch UBND thị xã Kinh Môn đã quyết định thành lập tổ công tác tham mưu chỉ đạo xử lý, giải quyết nội dung kết luận, kiến nghị. UBND thị xã đã chỉ đạo Phòng TNMT và các cơ quan liên quan hoàn thiện hồ sơ thực hiện cưỡng chế đối với hành vi vi phạm pháp luật do các tổ chức, cá nhân có liên quan gây ra. Trong quá trình hoàn thiện hồ sơ, cơ quan chuyên môn nhận thấy cần xác định lại chính xác diện tích đất vi phạm (trước vi phạm và sau vi phạm). Ngày 11.10.2022, Phòng TNMT thị xã đã phối hợp Trung tâm TNMT tỉnh đo đạc bằng máy kinh vĩ điện tử để xác định diện tích đất vi phạm làm căn cứ áp dụng biện pháp xử lý bảo đảm chính xác, đúng quy định. UBND thị xã đã chỉ đạo các phòng chuyên môn phối hợp UBND xã Hiệp Hòa trực tiếp đến từng gia đình, cá nhân để xác minh các trường hợp đang sử dụng đất tại vị trí đề nghị thu hồi. Kết quả đã làm việc với 28 hộ, cá nhân đang sử dụng đất; các hộ còn lại không phối hợp làm việc. Quá trình làm việc đã xác định có 26 hộ, cá nhân xây dựng công trình trước khi có kết luận thanh tra (ngày 16.9.2019) và 9 trường hợp xây dựng công trình sau đó.
Theo UBND thị xã Kinh Môn, việc xử lý hồ sơ vi phạm hành chính đối với Công ty CP Cá giống Kinh Môn và các cá nhân có liên quan gặp nhiều khó khăn do các đối tượng không hợp tác, luôn tìm cách tránh né. Các đối tượng vi phạm tại nhiều thời điểm khác nhau và đã có sự chuyển nhượng tài sản qua nhiều người. Việc xác định người thực hiện san lấp, xây dựng để xử lý gặp khó khăn, có trường hợp không tìm được. Số đối tượng vi phạm lớn, phức tạp đòi hỏi việc lập hồ sơ xử lý phải chặt chẽ. Bên cạnh đó, việc xác định loại đất để xử lý vi phạm hành chính cũng vướng mắc do quy định về loại đất theo Thông tư số 27/2018/TT-BTNMT ngày 14.12.2018 của Bộ TNMT và hồ sơ đất của Công ty CP Cá giống Kinh Môn không thống nhất.
Hiện thị xã Kinh Môn đã báo cáo khó khăn, vướng mắc để Sở TNMT và các sở, ngành có liên quan hướng dẫn thực hiện các bước tiếp theo bảo đảm đúng quy định.
Công ty CP Cá giống Kinh Môn tiền thân là Xí nghiệp Nuôi cá sông Than (doanh nghiệp nhà nước), được cổ phần hóa năm 2002. Ngành nghề hoạt động là sản xuất, kinh doanh cá bột, cá giống, cá thịt nước ngọt các loại, sản xuất lúa giống chất lượng cao. Tháng 12.2009, công ty được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với gần 14,3 ha, trong đó 1.087 m2 là đất trụ sở làm việc, còn lại là đất sản xuất nông nghiệp.
