Vì sao dùng kem chống nắng mỗi ngày mà da vẫn đen sạm?
Kem chống nắng là lớp 'lá chắn' bảo vệ làn da khỏi tác hại của tia UV. Thế nhưng, nếu không hiểu rõ cơ chế hoạt động và cách sử dụng đúng, làn da vẫn có thể bị sạm, thậm chí tổn thương nghiêm trọng.
Việc thoa kem chống nắng hằng ngày từ lâu đã được xem là bước không thể thiếu trong quy trình chăm sóc da, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nắng nóng kéo dài. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không ít người dù tuân thủ đầy đủ bước này vẫn gặp tình trạng da sạm màu, xuất hiện nám và tàn nhang sau một thời gian dài tiếp xúc với ánh nắng.
Thực tế, vấn đề đôi khi không nằm ở việc người sử dụng kem chống nắng có bôi kem hay không mà nằm ở cách bôi, thời điểm bôi,... Dưới đây là những lý do âm thầm khiến làn da vẫn bị tổn thương dưới ánh nắng, dù đã sử dụng kem chống nắng thường xuyên.

Ảnh minh họa/Nguồn: Aflo
Bôi không đủ lượng kem chống nắng
Nhiều người cho rằng chỉ cần thoa một lớp thật mỏng là đã đủ để bảo vệ da, tuy nhiên điều này khiến sản phẩm không phát huy được hiệu quả như mong đợi.
Theo khuyến cáo của các chuyên gia da liễu, lượng kem chống nắng cần dùng là khoảng 2mg/cm² da – tương đương 1/4 muỗng cà phê cho vùng mặt và từ 2 đến 3 muỗng cà phê cho toàn thân.
Ngoài ra, tia UV có thể gây hại cho tất cả các vùng da trên cơ thể, do đó cần thoa kem chống nắng cho toàn bộ cơ thể khi ra ngoài trời nắng. Một số vùng da dễ bị sạm đen do nắng như cổ, tay, chân cũng cần được chú ý bảo vệ.
Không bôi lại sau mỗi vài giờ
Nhiều người tin rằng chỉ cần thoa kem chống nắng vào buổi sáng là đã đủ bảo vệ da suốt cả ngày. Thực tế, điều này chỉ đúng trong điều kiện lý tưởng khi không đổ mồ hôi, không tiếp xúc với nước, không ma sát và không di chuyển nhiều. Tuy nhiên, với môi trường sống hàng ngày, đặc biệt là khí hậu nóng ẩm như Việt Nam, lớp kem chống nắng rất dễ bị bào mòn sau khoảng 2–3 giờ sử dụng.
Viện Hàn lâm Da liễu Hoa Kỳ (AAD) và nhiều hãng mỹ phẩm lớn đều khuyến cáo: nên thoa lại kem chống nắng ít nhất mỗi 2 giờ/lần, đặc biệt khi vận động ngoài trời, bơi lội hoặc ra nhiều mồ hôi. Bỏ qua bước này đồng nghĩa với việc làn da sẽ gần như “trần trụi” trước tác động của tia UV – nguyên nhân gây sạm nám, lão hóa sớm và tăng nguy cơ ung thư da.
Với những người trang điểm, việc thoa lại kem có thể gây khó khăn. Trong trường hợp này, các sản phẩm chống nắng dạng xịt hoặc dạng bột/phấn phủ chứa chỉ số SPF là lựa chọn thay thế tiện lợi, giúp duy trì lớp bảo vệ mà không làm ảnh hưởng đến lớp nền trang điểm.

Ảnh minh họa/Nguồn: Pexels
Chọn sai loại kem chống nắng
Lựa chọn sai sản phẩm có thể khiến hiệu quả bảo vệ giảm sút, thậm chí gây kích ứng hoặc khiến da sạm đi dù vẫn sử dụng đều đặn.
Hiện nay, kem chống nắng được chia thành hai nhóm chính:
Chống nắng vật lý (sunblock): Hoạt động như một lớp màng chắn, phản xạ tia UV ngay trên bề mặt da. Loại này thường lành tính, phù hợp với da nhạy cảm, phụ nữ mang thai hoặc trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nhược điểm là dễ trôi, có thể để lại vệt trắng và cảm giác nặng mặt nếu dùng lượng lớn.
Chống nắng hóa học (sunscreen): Hấp thụ và phân hủy tia UV trước khi chúng gây tổn thương cho da. Kết cấu mỏng nhẹ, dễ tiệp màu da hơn nhưng dễ gây kích ứng với một số làn da nhạy cảm và cần được thoa trước khi ra nắng khoảng 15–20 phút để phát huy tác dụng.
Bên cạnh loại kem, chỉ số SPF và PA cũng đóng vai trò quan trọng. Theo đó, loại kem chống nắng có chỉ số SPF tốt nhất là từ 30 đến 60.
Sử dụng kem chống nắng có chỉ số dưới 30 SPF sẽ không mang lại hiệu quả cho làn da của bạn. Đối với tình trạng da bị mụn sưng viêm, bạn nên dùng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 15 - 30 để tránh bị kích ứng.
Ngoài ra, không nên lựa chọn kem chống nắng có chỉ số SPF quá cao, bởi những loại này thường chỉ tập trung chống tia UVB hơn là tia UVA. Độ SPF càng cao thì lượng kem lưu lại trên da bạn sẽ càng lâu, khiến lỗ chân lông bít tắc, da tổn thương, nhanh lão hóa.
Chỉ dùng kem chống nắng là chưa đủ
Thực tế, kem chống nắng chỉ là một phần trong chuỗi các biện pháp chống nắng hiệu quả. Nếu thiếu đi các yếu tố hỗ trợ như mũ rộng vành, áo dài tay, kính râm hay hạn chế ra đường vào khung giờ nắng gắt (10 – 15h), làn da vẫn có thể bị tổn thương bởi tia UV.
Tâm lý “bôi kem rồi khỏi cần che chắn” vô tình khiến da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng cường độ cao – nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sạm da, nám, lão hóa sớm và tăng nguy cơ ung thư da. Do đó, để bảo vệ da tối ưu, kem chống nắng nên được sử dụng kết hợp với các biện pháp vật lý, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nắng nóng hoặc khi hoạt động ngoài trời kéo dài.
Ảnh hưởng từ tia UV ngay cả khi ở trong nhà
Thực tế, tia UVA gây lão hóa và làm sạm da vẫn có thể xuyên qua mây mù, cửa kính ô tô, cửa sổ và cả lớp quần áo mỏng. Điều đó đồng nghĩa, dù đang ngồi trong xe hơi, làm việc cạnh cửa sổ hay trời âm u, làn da vẫn âm thầm chịu tổn thương nếu không được bảo vệ đúng cách.
Việc chủ quan trong những điều kiện tưởng chừng “an toàn” là lý do khiến nhiều người thấy da xuống tông, khô ráp, xuất hiện đốm nâu… dù không phơi nắng trực tiếp. Bảo vệ da khỏi tia UV không chỉ là việc cần làm khi ra ngoài trời mà là một thói quen nên duy trì mỗi ngày, bất kể nắng hay râm.
Ánh sáng xanh, khói bụi
Không chỉ tia UV, ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử và ô nhiễm môi trường cũng góp phần làm tổn thương làn da. Nhiều nghiên cứu cho thấy ánh sáng xanh phát ra từ điện thoại, máy tính có khả năng xuyên sâu vào da, kích thích sản sinh melanin gây sạm màu và đẩy nhanh quá trình lão hóa. Trong khi đó, bụi mịn và khí độc từ không khí ô nhiễm có thể làm hàng rào bảo vệ da suy yếu khiến da xỉn màu, dễ viêm nhiễm và mất độ đàn hồi.
Không tẩy trang hoặc tẩy trang sơ sài vào cuối ngày
Kem chống nắng có thể bám dính bụi bẩn, mồ hôi và tạo thành lớp màng trên da, khiến da xỉn màu và dễ bị mụn. Do đó, cần tẩy trang kỹ vào cuối ngày để loại bỏ hoàn toàn kem chống nắng và bụi bẩn trên da.