Vì sao hủy án sơ thẩm vụ kiện UBND xã Phan Sơn?

Dự án Hồ chứa nước Sông Lũy thời điểm còn thi công năm 2024. Ảnh: Kiều Hằng

Vừa qua, Tòa án nhân dân (TAND) cấp cao tại TP Hồ Chí Minh mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án “Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”. Trong vụ án này, người khởi kiện là ông N.V.T và người bị kiện là UBND huyện Bắc Bình (cũ) và Chủ tịch UBND huyện Bắc Bình (cũ). Kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng bên bị kiện là UBND xã Phan Sơn và Chủ tịch UBND xã Phan Sơn (Lâm Đồng).

Theo hồ sơ vụ án, để thực hiện dự án Hồ chứa nước Sông Lũy tại xã Phan Lâm, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận (cũ), ngày 20/5/2019, UBND huyện Bắc Bình ban hành Quyết định số 2501/QĐ-UBND thu hồi của ông N.V.T 113.312,4 m² đất. Trong đó, gồm 20.736,6 m² đất trồng cây lâu năm và 92.575,8 m² đất trồng cây hàng năm.

Ngày 28/5/2019, UBND huyện Bắc Bình (cũ) ban hành Quyết định số 2605/QĐ-UBND bồi thường, hỗ trợ về đất đai, chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm, cây trái hoa màu, tài sản, ổn định đời sống cho ông T. Cụ thể: Bồi thường, hỗ trợ 20.736,6 m² đất trồng cây lâu năm và 20.000/92.575,8 m² đất trồng cây hàng năm; hỗ trợ 70% giá đất đối với diện tích 20.000/72.575,8 m² đất trồng cây hàng năm còn lại. Phần diện tích 72.575,8 m² trồng cây hàng năm còn lại không được bồi thường do vượt hạn mức sử dụng đất.

Không đồng ý với quyết định bồi thường nêu trên, ông T gửi đơn kiến nghị đến UBND huyện Bắc Bình (cũ) đề nghị xem xét bồi thường toàn bộ diện tích 92.575,8 m² đất. Ngày 4/8/2022, UBND huyện Bắc Bình (cũ) có Công văn số 2048/UBND-BTCD trả lời không chấp nhận yêu cầu của ông T. Sau đó, ông T khởi kiện ra tòa án yêu cầu hủy bỏ Công văn số 2048 của UBND huyện Bắc Bình (cũ).

Tháng 8/2024, TAND tỉnh Bình Thuận (cũ) đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án. Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 116/2024/HC-ST ngày 2/8/2024, TAND tỉnh Bình Thuận (cũ) tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông T về hủy một phần Công văn số 2048. Tòa sơ thẩm buộc UBND huyện Bắc Bình (cũ) thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn bác yêu cầu khởi kiện của ông T về việc buộc UBND huyện Bắc Bình (cũ) bồi thường cây trồng trên diện tích 32.887 m2 đất nằm trong dự án Hồ chứa nước Sông Lũy. Tòa án sơ thẩm đồng thời tuyên đình chỉ xét xử đối với yêu cầu buộc UBND huyện Bắc Bình (cũ) thu hồi diện tích đất này.

Tham gia vụ án, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh Bình Thuận (cũ) nhận thấy, Tòa án sơ thẩm xem xét vụ án chưa khách quan, toàn diện. Do đó, ngày 13/8/2024, Viện trưởng VKSND tỉnh Bình Thuận (cũ) ban hành Quyết định số 06/QĐ-VKS-HC kháng nghị một phần bản án sơ thẩm nêu trên. Theo đó, VKSND tỉnh Bình Thuận (cũ) đề nghị tòa phúc thẩm xét xử sửa bản án sơ thẩm theo hướng không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông T.

Lý do được VKSND tỉnh Bình Thuận (cũ) đưa ra là tòa án sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng do không xem xét, đánh giá tính hợp pháp của Quyết định số 2605/QĐ-UBND ngày 28/5/2019 của UBND huyện Bắc Bình (cũ). Đây là quyết định hành chính liên quan trực tiếp đến quyết định hành chính bị ông T kiện (tức Công văn số 2048).

Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện VKSND phúc thẩm tại TP Hồ Chí Minh giữ nguyên quan điểm bảo vệ kháng nghị. Trên cơ sở căn cứ các quy định pháp luật hiện hành, hội đồng xét xử phúc thẩm tuyên chấp nhận kháng nghị của VKSND tỉnh Lâm Đồng (cũ). Cụ thể, hội đồng xét xử tuyên hủy bản án sơ thẩm nêu trên, chuyển hồ sơ cho TAND tỉnh Lâm Đồng xét xử lại vụ án theo quy định pháp luật.

Theo lãnh đạo VKSND tỉnh, việc tòa phúc thẩm tuyên hủy án sơ thẩm là cần thiết. Bởi vì, cấp sơ thẩm đã bỏ sót chứng cứ quan trọng và vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Quyết định này bảo đảm việc giải quyết vụ án được khách quan, đúng pháp luật hơn.

Ngàn Sâu .