Vì sao Không quân Mỹ loại bỏ tiêm kích tàng hình tối tân F-22 Raptor?

Tiêm kích F-22 Raptor

Không quân Mỹ đặt mục tiêu xây dựng phi đội máy bay chiến đấu của họ chỉ gồm bốn loại - và F-22 Raptor sẽ không nằm trong số đó, lãnh đạo của lực lượng này vừa tuyên bố.

Bốn loại tiêm kích chủ chốt sẽ là F-35, F-15EX, F-16 và một loại khác được gọi là Máy bay chiếm ưu thế trên không thế hệ mới (NGAD), máy bay chiến đấu, Tướng CQ Brown, tham mưu trưởng Không quân Mỹ, nói tại một hội nghị trực tuyến.

Ông Brown nói: “Hiện tại chúng tôi có bảy phi đội máy bay chiến đấu. Ý định của tôi là giảm xuống còn bốn, và với bốn loại đó, đâu là sự kết hợp phù hợp?”.

Ông Brown nói việc không quân Mỹ sẽ có nhiều hơn bốn loại máy bay chiến thuật “bởi vì chúng tôi còn cường kích A-10 trong một thời gian trước khi sắp xếp lại” cường kích A-10 với biệt danh Warthog đã được sửa đổi để kéo dài thời gian phục vụ đến những năm 2030.

F-22 sẽ được thay thế bằng NGAD, sẽ bay cùng với “F-35, loại tiêm kích nền tảng, tiêm kích mới F-15EX và chúng tôi còn sử dụng F-16 trong một thời gian nữa”, ông Brown nói.

Không quân Mỹ hiện có 186 chiếc F-22, theo số liệu của Heritage Foundation công bố tháng 11/2020. Trung bình chúng chỉ mới 12 tuổi, theo báo cáo của Heritage, trở thành loại máy bay trẻ nhất trong đội bay của Không quân Mỹ. Nhưng F-22 đã phải đối mặt với tỷ lệ khả năng thực hiện nhiệm vụ thấp, một phần do những đợt nâng cấp về cấu trúc thường khiến nhiều máy bay trong số này không thể hoạt động.

Năm ngoái, các nhà lãnh đạo Không quân Mỹ ám chỉ rằng họ có thể mua F-15EX không chỉ để thay thế những chiếc F-15C cũ hơn mà còn để thay thế cả 218 chiếc F-15E Strike Eagles mới hơn.

Tướng Brown nói Lực lượng Không quân Mỹ đang xác định sự kết hợp phù hợp của các máy bay chiến đấu thông qua một nghiên cứu chiến thuật nội bộ về không quân, để xem xét “trên diện rộng, tất cả các máy bay chiến đấu”.

“Tôi thực sự đang tìm kiếm một lựa chọn, bởi vì các sự kiện và giả định dựa trên mối đe dọa sẽ thay đổi theo thời gian,” ông nói. “Nhưng tôi muốn định hướng cho chúng tôi, bởi vì hiện tại chúng tôi có bảy loại máy bay chiến đấu. Ý định của tôi là giảm xuống còn khoảng bốn”.

Tướng Brown nói Không quân Mỹ vẫn đang xem xét đâu sẽ là sự thay thế cho tiêm kích F-16, “cho dù đó là F-35 bổ sung, hay thứ gì đó khác trong tương lai. Nhưng tôi không cần phải đưa ra quyết định hôm nay. Đó có lẽ là sáu, bảy, tám năm nữa trong tương lai”, ông nói.

Một nhà phân tích cảnh báo không nên đánh giá quá cao khả năng tiết kiệm của việc cho nghỉ hưu chiến đấu cơ.

John “JV” Venable, một cựu phi công F-16 và là thành viên cấp cao tại Trung tâm Quốc phòng của Heritage Foundation nói: “Họ không bao giờ nhận được những con số mà họ mong đợi khi giảm quy mô để tiết kiệm tiền.”

“F-35 được cho là sẽ thay thế F-16 và A-10,” Venable lưu ý. “Đó là cách Không quân Mỹ biện minh cho việc mua sắm một nền tảng chiến đấu thế hệ thứ 4 mới là tiêm kích F-15EX, bất chấp logic”, ông nói.

F-22, được chế tạo để đè bẹp các máy bay chiến đấu của Liên Xô trong các trận không chiến, chưa bao giờ bắn hạ máy bay địch trong chiến đấu. Thay vào đó, chiếc máy bay này đã ra mắt chiến đấu tại Syria vào năm 2014. F-22 Raptor cũng đã được triển khai tới Trung Đông để răn đe Iran.

Nhiều thập kỷ trước, Không quân Mỹ đã hình dung ra một đội bay gồm 750 chiếc F-22 Raptor, nhưng đội bay này chỉ có 187 chiếc. Nhà thầu Lockheed Martin đã chuyển giao chiếc F-22 cuối cùng cho Không quân Mỹ vào năm 2012.

Kể từ đó, các quan chức Mỹ thỉnh thoảng cân nhắc việc khởi động lại sản xuất dòng máy bay này, nhưng những nỗ lực này không bao giờ thành hiện thực. Có thời điểm, Lockheed đề xuất chế tạo những chiếc F-22 mới với các thiết bị điện tử hiện đại hơn được sử dụng trên tiêm kích tàng hình F-35. Cuối cùng, Không quân Mỹ đã chọn mua các máy bay chiến đấu F-15 được hiện đại hóa từ hãng Boeing.

Nhiều đồng minh đã bày tỏ quan tâm đến việc mua F-22, nhưng luật pháp Mỹ cấm xuất khẩu tiêm kích thế hệ năm.

17 chiếc F-22 bị hư hại vào năm 2018 khi một cơn bão phá hủy Căn cứ Không quân Tyndall ở Florida.

Anh Minh