Vì sao lốc xoáy quét qua nhiều tỉnh, thành ở miền Bắc?

Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, bão số 10 Bualoi có hoàn lưu phía Bắc tâm bão mạnh và rộng hơn so với phía Nam, đây là đặc điểm chung của nhiều cơn bão.

Do rìa phía Bắc của các cơn bão thường chịu ảnh hưởng áp cao cận nhiệt đới, khu vực này có chênh lệch khí áp lớn hơn. Sự khác biệt về nhiệt độ, áp suất và độ ẩm giữa khối khí phía Bắc và khối khí trong vùng tâm bão khiến giao tranh hai khối khí mạnh hơn, gây mưa dông nhiều hơn và gió mạnh hơn ở phía Bắc tâm bão.

Khung cảnh tan hoang khi lốc xoáy quét qua.

“Bão Bualoi khi đi vào khu vực Bắc Trung Bộ thì phần rìa phía Bắc nằm vùng đồng bằng Bắc Bộ nên đã xảy ra dông mạnh. Nhiều ổ dông lớn hình thành trong sáng 29/9 kèm theo đó là các cơn lốc xoáy đã được ghi nhận qua camera điện thoại người dân ở các địa phương như Ninh Bình, Hưng Yên, Hải Phòng…”, ông Lâm lý giải nguyên nhân dẫn tới lốc xoáy sáng nay.

Cũng theo Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, các trận lốc xoáy thường có quy mô rất nhỏ, chỉ vài chục đến vài trăm mét, diễn ra trong thời gian ngắn từ vài phút đến vài chục phút. Chúng chủ yếu xuất hiện ở các không gian rộng như cánh đồng, dọc đường cao tốc, ít khi xảy ra trong thành phố do không gian hẹp.

Ông Lâm cho biết thêm, vì quy mô nhỏ nên việc ghi nhận các cơn lốc chủ yếu mang tính tình cờ, thông qua người dân quan sát hoặc quay lại hình ảnh. Trên hệ thống quan trắc của Trung tâm, lốc chỉ được ghi nhận khi xuất hiện tại các trạm đo có quan trắc viên.

“Do quy mô lốc xoáy rất nhỏ, đường kính chỉ vài chục cho đến một hai trăm mét nên các radar, vệ tinh gần như là không thể nắm bắt được vị trí, hình hài của lốc xoáy. Do đó, công tác đo đạc, quan trắc, dự báo lốc xoáy rất khó. Chúng tôi chỉ có thể cảnh báo trong các cơn dông khả năng xảy ra lốc xoáy”, ông Lâm thông tin.

Ông Hoàng Phúc Lâm cảnh báo, dù quy mô nhỏ, các cơn lốc xoáy có tốc độ gió rất lớn, tương đương gió bão hoặc gió giật mạnh trong dông, gây thiệt hại về người, tài sản, cây cối và vật dụng dọc theo đường đi của lốc.

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, bổ sung, về bản chất, lốc xoáy là một cơn bão nhưng ở quy mô rất nhỏ, cả về kích thước, không gian và thời gian tồn tại so với bão thông thường.

“Đối với những cơn bão cũng hình thành xoáy như vậy nhưng duy trì trong thời gian dài, quy mô không gian lớn thì chúng ta có vệ tinh, radar, mô hình tính toán biết được hình hài, cấu trúc của bão. Khi đó chúng ta phân tích, theo dõi thì có thể dự báo được. Còn đối với dông, lốc xoáy xảy ra trong phạm vi phạm hẹp, nhỏ nên chúng ta chỉ quan trắc bằng mắt thường”, ông Khiêm nói.

Theo ông Khiêm, hiện nay, khoa học khí tượng chỉ cảnh báo khả năng xảy ra lốc xoáy, vòi rồng, mưa đá trong điều kiện có các đám mây dông rất mạnh, được hình thành môi trường nóng, ẩm, bất ổn định lớn. Khoa học hiện nay chỉ có thể đưa ra được cảnh báo như vậy, chưa đưa được dự báo vị trí, cường độ hay diễn biến của các lốc xoáy, vòi rồng.

Huệ Nguyễn