Vì sao Mỹ và phương Tây 'bất lực' trong việc ngăn Houthi tấn công tàu hàng?

Tàu khu trục tên lửa USS Carney ngăn chặn một cuộc tấn công của lực lượng Houthi ở Biển Đỏ.

Nhưng tình hình ở Trung Đông vẫn đang diến biến phức tạp và Mỹ đã khẳng định rõ quan điểm không muốn gây chiến hay làm phức tạp thêm tình hình.

Các cuộc tập kích tầm xa bằng tên lửa và bom thông minh của Mỹ và Anh đã phá hủy nhiều cơ sở hạ tầng, vũ khí và loại bỏ hàng chục chiến binh Houthi. Nhưng không có dấu hiệu cho thấy Houthi sẽ chấm dứt việc phóng tên lửa nhằm vào các mục tiêu trên biển.

Tờ Insider đã chỉ ra 3 lý do khiến Mỹ và phương Tây đến nay bất lực trong việc ngăn Houthi tấn công các tàu chở hàng đi qua Biển Đỏ.

Thứ nhất là về địa lý. Kể khi đi kênh đào Suez ở Ai Cập được xây dựng, các tàu thuyền di chuyển từ châu Á đến châu Âu rút ngắn đáng kể thời gian hành trình vì không cần phải đi vòng qua phía tây châu Phi.

Ước tính 15% hàng hóa giao dịch trên thế giới được vận chuyển qua Biển Đỏ và kênh đào Suez. Vấn đề hiện nay không nằm ở kênh đào Suez mà nằm ở eo biển Bab el Mandeb, tuyến đường biển hẹp kết nối Biển Đỏ và Biển Ả Rập. Một bên eo biển Bab el Mandeb nằm sát lãnh thổ Yemen do Houthi kiểm soát, bên kia là Djibouti ở châu Phi.

Eo biển Bab el Mandeb chỉ dài 112km và rộng 32km, nằm trong tầm bắn của các tên lửa chống hạm phóng từ đất liền. Không có cách nào để tàu thuyền vượt qua Bab el Mandeb nếu lực lượng Houthi huy động lực lượng khóa chặt eo biển này.

Thứ hai là về công nghệ. Các tên lửa chống hạm ngày nay đã được phát triển hết sức tiên tiến và cực kỳ đơn giản để các lực lượng như Houthi hay Hezbollah sử dụng hàng loạt. Máy bay không người lái (UAV) tự sát cũng mới xuất hiện trong vài năm gần đây và có thể gây thiệt hại cho các tàu chở hàng.

Lực lượng Houthi ở Yemen có thể dễ dàng phong tỏa eo biển Bab el-Mandeb.

Bằng nhiều cách khác nhau, lực lượng Houthi sở hữu một lượng lớn tên lửa chống hạm do Iran, Trung Quốc sản xuất và tên lửa có nguồn gốc từ thời Liên Xô.

Houthi cũng sở hữu tên lửa đạn đạo có tầm bắn lên tới 480km và một lượng lớn UAV tự sát. Các tên lửa này được phóng từ xe phóng di động, có thể nhanh chóng thay đổi vị trí trước Mỹ và đồng minh đáp trả. Houthi đã thành thục chiến thuật tập kích bất ngờ trong 9 năm xung đột với nước láng giềng Ả Rập Saudi. Eo biển Bab el Mandeb rất hẹp nên không khó để Houthi theo dõi các tàu hàng và phóng tên lửa.

Thứ ba là về chính trị. Lực lượng Houthi khẳng định chỉ tấn công tàu hàng, tàu chiến của Mỹ, Anh và Israel. Nhưng có bằng chứng cho thấy các tàu của nước khác cũng bị tấn công.

Các cuộc tấn công như vậy có thể nhằm thể hiện sự ảnh hưởng của Houthi ở Trung Đông. Lực lượng này đã kiểm soát chính phủ Yemen sau cuộc đảo chính thành công năm 2014 nhưng không được cộng đồng quốc tế công nhận.

Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy Houthi sẽ còn là thế lực kiểm soát lâu dài ở Yemen. Tháng 12/2023, Houthi và Ả Rập Saudi đạt thỏa thuận hạ nhiệt căng thẳng, duy trì ngừng bắn và nhất trí tìm kiếm giải pháp chấm dứt bất ổn chính trị ở Yemen.

Nhật Minh - Insider