Vì sao Ngoại trưởng Mỹ thăm Nhật lúc này?
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, hôm nay (6/10), bắt đầu gặp gỡ những người đồng cấp châu Á và khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, khi Washington tìm kiếm sự ủng hộ giữa lúc căng thẳng với Trung Quốc leo thang.
Đây là chuyến đi đầu tiên của Ngoại trưởng Pompeo tới Đông Á kể từ tháng 7/2019. Sự kiện đã được ông thu gọn trong một ngày ở Nhật Bản. Kế hoạch tới Mông Cổ và Hàn Quốc đã bị hủy bỏ sau khi Tổng thống Donald Trump phải điều trị Covid-19.
Chuyến công du của ông Pompeo diễn ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc - hai nền kinh tế lớn nhất thế giới – đang rơi vào căng thẳng về hàng loạt vấn đề, từ cách Bắc Kinh xử lý đại dịch Covid-19 đến việc thực thi luật an ninh mới ở Hong Kong và tham vọng ở Biển Đông.
Washington đánh giá cao cuộc gặp của các ngoại trưởng thuộc Bộ Tứ gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ, coi đây là nền tảng củng cố sự đoàn kết của các đồng minh trong khu vực để đối trọng với Trung Quốc.
“Chúng tôi hy vọng đạt được một số thông báo quan trọng, một số thành tựu quan trọng”, hãng tin Reuters dẫn lời Ngoại trưởng Pompeo phát biểu trước các phóng viên tại căn cứ Andrews ở Mỹ trước khi ông lên đường tới Tokyo.
Trung Quốc chỉ trích Bộ Tứ là một nỗ lực nhằm kìm hãm sự phát triển của nước này. Theo giới chuyên gia, dù có thể không đưa ra được một kế hoạch hành động cụ thể nào nhưng cuộc họp của Bộ Tứ sẽ là tín hiệu cảnh báo với Trung Quốc, khiến nước này lo ngại một ngày nào đó nhóm sẽ phát triển thành một liên minh chính thức giống như NATO.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ắn Độ Anurag Srivastava cho biết, tại cuộc họp, các ngoại trưởng nhiều khả năng sẽ nhấn mạnh sự ủng hộ dành cho một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở.
Bắt đầu ngày làm việc ở Tokyo, Ngoại trưởng Pompeo gặp người đồng cấp Australia Marise Payne tại tư dinh của Đại sứ Mỹ ở Tokyo. Sau đó, ông dự kiến gặp Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide. Mới lên nhậm chức hồi giữa tháng 9, Thủ tướng Suga đang đứng trước một bài toán khó, đó là vừa duy trì các mối quan hệ hợp tác với Trung Quốc vừa đứng trước yêu cầu của Mỹ về một lập trường cứng rắn hơn.
Tờ Straits Times đưa tin, Ngoại trưởng Mike Pompeo bày tỏ sự tin tưởng rằng ông Suga sẽ nỗ lực củng cố mối quan hệ giữa Washington và Tokyo.
Phát biểu trước khi bắt đầu cuộc gặp với Ngoại trưởng Motegi Toshimitsu ở Tokyo, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ nói ông nhất trí với Thủ tướng Suga rằng khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở là nền tảng cho sự ổn định cũng như nền hòa bình khu vực.